4.5 Onderzoek naar evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Constante allelfrequenties

voorwaarden wet van Hardy-Weinberg

De allelfrequentie verandert niet als:

• de populatie voldoende groot is
• de individuen geheel willekeurig paren (m.a.w. er is geen seksuele selectie) er geen natuurlijke selectie plaatsvindt
• er geen mutaties optreden
• er geen migratie uit of in de populatie plaatsvindt
• er geen sprake is van genetische drift.

Veranderende allelfrequenties

• Natuurlijke en seksuele selectie
• Mutaties
• Micro-evolutie: verandering van allelfrequenties in een populatie
• Macro-evolutie: ontstaan van nieuwe soorten
• Co-evolutie: evoluerende soort beïnvloedt de evolutie van een andere soort

Een allelfrequentie

1. geeft aan hoe vaak een eigenschap in een populatie voorkomt
2. geeft aan hoe vaak een eigenschap in een soort voorkomt
3. geeft aan hoe vaak een allel in een populatie voorkomt
4. geeft aan hoe vaak een allel in een soort voorkomt

Wat gebeurt er met de allelfrequentie van een gemuteerd allel dat dominant is?

1. neemt af
2. blijft gelijk
3. kun je niet zeggen
4. neemt toe

4.5   Onderzoek naar evolutie

Leerdoelen

* je kent enkele onderzoeksmethoden naar verwantschap

* je kunt verschillen en overeenkomsten herkennen tussen organen en orgaanstelsels van de mens en van verschillende diersoorten

* je kunt een stamboom aflezen en construeren

Onderzoek naar evolutie

Verwantschap kan op verschillende manieren aangetoond worden:

• Door onderzoek naar overeenkomsten in anatomie (bouw, bijv. homologe organen)
• Door onderzoek naar rudimentaire organen 
• Door onderzoek naar overeenkomsten in biochemie (eiwitten, RNA, DNA of celmembranen/celwanden)

Homologe organen

Homologe organen

Hebben een overeenkomstige grondvorm door verwantschap; de functie kan verschillen

Analoge organen 
 

Wat is het verschil met homologe organen ?

Dit zijn analoge organen. Organen die niet zijn ontstaan uit dezelfde grondvorm, maar door aanpassingen aan het milieu wel een vergelijkbare functie hebben.

Analoge organen

hebben een overeenkomstige vorm door overeenkomst in functie, niet door verwantschap

wat zijn Rudimentaire organen?

Rudimentaire organen

Stamboom aflezen

Stamboom aflezen

Stamboom aflezen

langer geleden

Zijn gibbons en orang-oetans meer of minder verwant aan elkaar dan gibbons en chimpansees? Leg uit

Zijn gibbons en orang-oetans meer of minder verwant aan elkaar dan gibbons en chimpansees? Leg uit

Aan de slag!

Wat:	Lees basisstof 5 Maak van basisstof 5: opdracht 68 t/m 75
Hulp nodig:	zoek het op in je BINAS of in je boek
Uitkomst:	we bespreken de vragen met elkaar
Tijd:	15 min.

Aan de slag!