stoffentransport les 2

stoffentransport les 2
CO2 afvoer
bohr effect
terugkoppeling verzadegingscurve
epo
1 / 13
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 13 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

stoffentransport les 2
CO2 afvoer
bohr effect
terugkoppeling verzadegingscurve
epo

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rode bloedcellen

Veel topsporters doen aan hoogtetrainingen

Wat is daar het voordeel van?

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verzadigingspercentage (BINAS 83D)

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

O2 opname en afgifte
verzadiging Hb afhankelijk van pO2 in kPa (zuurstofconcentratie) in omgeving

in longen - 12-14 kPa
in weefsels in rust - 5 kPa
in weefsel bij inspanning - 2,5 kPa

afgifte O2 is verschil tussen O2 verzadiging in longen en weefsel 
(in rust verschil 21%, bij inspanning tot 81%

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

invloed temperatuur op HbO2
Binas 83D

Des te hoger de temperatuur, des te minder HbO2.

Bohr-effect = hogere afgifte O door oxiHb vanwege hogere temperatuur of pCO2




Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

invloed pCO2 op HbO2
Hogere pCO2 verlaagt het HbO2 gehalte
manier 1 - CO2 neemt plek in van O2 op heemgroep
manier 2* - CO2 verlaagt de pH, bij een lagere pH kan minder O2 binden aan Hb

* CO2 reageert met water 
(CO2 + H2O ⇌ H2CO3 koolzuur ⇌ HCO-3  waterstofcarbonaat + H+)


Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

CO2 afvoeren
van weefsel naar longen in 3 routes
  1. 5% lost op in bloedplasma
  2.  25% bindt in rode bloedcellen aan hemoglobine (CO2 + Hb ⇌ HbCO2) tot carbaminohemoglobine
  3. 70% heeft een iets ingewikkeldere manier (volgende dia)

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

route 3 (van weefsel naar bloed)
70% reageert in rode bloedcellen (m.b.v. enzym koolzuuranhydrase) tot uiteindelijk waterstofcarbonaat en losse H+ ionen
CO2 + H2O ⇌ H2CO3 koolzuur ⇌ HCO-3 waterstofcarbonaat + H+
  • H+ ionen binden aan Fe+ (ipv O2) tot HbH
  • HCO-3 diffundeert naar bloedplasma
  • Cl- ionen stromen rode bloedcel in om ladingsverschil van uitstromend waterstofcarbonaat (HCO-3) te compenseren

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

pH bloed constant houden
Bij vervoer CO2 komen H+ ionen vrij. Des te meer H+ ionen, des te lager de pH.

Hemoglobine en ook bepaalde eiwitten in het bloed binden de H+ ionen aan zich - functioneren dus als pH - buffer

Waarom? Werking van alle enzymen (en dus alle processen) in ons lichaam zijn pH afhankelijk. Dus pH mag niet te veel schommelen. 

Een hogere pCO2 of lagere pH zijn prikkels voor toename ademfrequentie en  hartslagfrequentie (versnelde afvoer CO2)

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Een piloot vliegt op vijfduizend meter hoogte. Daar is de pO2 de helft van normaal, dus ongeveer 7,0 kPa. Bereken (gebruik Binas 83D) het verschil in verzadigingspercentage van hemoglobine tussen de longen (pCO2=2,7 kPa) en de beenspieren (pO2=2,5 kPa, pCO2=8,0 kPa), als de drukcabine niet werkt. En op zeeniveau. (tip: pO2 in benen blijft op beide hoogtes gelijk).

Slide 10 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoeveel % zuurstof wordt er afgegeven in een weefsel (bijvoorbeeld een spier) als de zuurstofdruk bij de longen 14kPa is en in het weefsel 4kPa, wanneer je geen rekening houdt met de pCO2, T of pH?

Slide 11 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Stappen
  • pO2=14 (na longen)
  • 98% verzadiging
  • pO2=4 (in weefsel)
  • 50% verzadiging
  • Afgifte
  • 48%
Binas 83D

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoeveel % zuurstof wordt er afgegeven in een weefsel als de zuurstofdruk bij de longen 12kPa is en in het weefsel 4kPa bij temperatuur van 37C? De pCO2 in de longen is 2,7kPa en in het weefsel van 8kPa (83D)

Slide 13 - Open vraag

Verzadiging bij 12kPA is 98%
Verzadiging bij 4kPA is 46%
Afgifte is 47%