4.5 Wie heeft de macht?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

4.5 Wie heeft de macht?

Welkom in de les

BK: blz 110

KGT: blz 94 werkboek

          blz 66 lesboek

Even herhalen 4.4...

Het kabinet is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van ons land

De koning bemoeit zich niet actief met het beleid, maar wordt wel wekelijks op de hoogte gehouden door de minister-president

Kabinet

Regering

4.5 Wie heeft de macht?

Doelen

• Je kunt de verhouding tussen                                    de regering en het parlement uitleggen.
• Je kunt uitleggen hoe je als burger invloed uit kunt oefenen.

• Je kunt verband leggen tussen kabinetsformatie, compromissen en regeerakkoord. (KGT)
• Je kunt de begrippen coalitie en oppositie uitleggen. (KGT)

4.5 Wie heeft de macht?

De regering en parlement

Ministers hebben veel verantwoordelijkheid.

De macht is verdeeld in 3 delen:

1.  De wetgevende macht. (parlement)
2.  De uitvoerende macht. (regering)
3.  De rechterlijke macht. (openbaar ministerie/rechtbank)

Parlement wordt door de bevolking gekozen, de regering niet.

4.5 Wie heeft de macht?

De regering en parlement

4.5 Wie heeft de macht? (KGT)

kabinetsformatie

Het kabinet bestaat uit partijen die willen samenwerken.

kabinetsformatie        onderhandelingen om tot een kabinet te komen.

Er zijn veel compromissen nodig. Dit zijn afspraken, waarbij iedereen wat toe moet geven.

4.5 Wie heeft de macht? 

plannen maken

Bij het vormen van een regering moeten er veel plannen gemaakt worden, om uiteindelijk tot een regeerakkoord te komen.        planning voor de komende jaren.

Hoe groter jou partij hoe meer macht, en dus uiteindelijk heeft de bevolking ook macht.

4.5 Wie heeft de macht? (KGT)

Coalitie en oppositie

coalitie         de partijen die samen de regering vormen.

oppositie        de partijen die niet in de regering zitten.

Problemen kunnen zelfs tot een kabinetscrisis leiden, dan moeten soms minisers of het kabinet aftreden.

4.5 Wie heeft de macht? 

samenvatting

Ministers hebben veel verantwoordelijkheid en ze moeten de

wetten uitvoeren. Ze hebben daarvoor veel macht.

Maar het parlement moet altijd eerst toestemming geven.

Het parlement kan ook het vertrouwen in het hele kabinet

opzeggen.

In Nederland heeft het parlement dus altijd het laatste woord.

De Toeslagenaffaire

• Samen lezen en bekijken bron 3 op blz. 67 in het lesboek

Uitleg Toeslagenaffaire

• Ouders krijgen geld van de Belastingdienst om kinderopvang voor hun kinderen te betalen. Dat heet kinderopvangtoeslag. 
• De Belastingdienst heeft tussen 2005 en 2019 fouten gemaakt. Sommige ouders kregen te horen dat ze duizenden euro's moesten terugbetalen terwijl ze wel recht hadden op dit geld.
• Veel gezinnen kregen daardoor schulden en kwamen in geldproblemen. 
• De kinderopvangtoeslagaffaire heeft grote gevolgen gehad voor kinderen en jongeren die hiermee zijn opgegroeid. Bij hen thuis was er vaak lange tijd weinig geld en veel stress. 

Kabinetscrisis in de praktijk: De Toeslagenaffaire

• Het Parlement had geen vertrouwen meer in het kabinet Rutte 4

• Kijken: serie De Toeslagenaffaire  op NPOstart (5.35 Aflevering 1)

KGT: lees blz 66-67 goed door, lesboek.

maak opdracht 1-3-5-7-9-12-13 (blz 94-97)