Leren voor de toets criminaliteit 6789 KGT

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 4

Leren voor de toets criminaliteit 6789 KGT

6.1 weten:

Wat zijn de taken van de politie?

Wat zijn de bevoegdheden van de politie?

Wat zijn boa's ?

Waarom is er heel precies omschreven wat de politie mag?

Taken politie

1. Handhaven openbare orde: zorgen voor orde op straat
2. Hulpverlening: Helpen bij ongelukken 
   
3. Opsporing: Opsporen van strafbare feiten
4. Preventie: voorkomen van criminaliteit (door bv surveillance)
   
5. (Dienstverlening: advies over bv beveiliging van je huis.)

Onder de verantwoordelijkheid van de burgemeester

afhandelen van verkeersongeval

Onder de verantwoordelijkheid van de Officier van Justitie

Maatregelen om misdaad te voorkomen

Maatregelen die burgers kunnen nemen om inbraak te voorkomen

Wat mag de politie doen? (bevoegdheden)

- Een verdacht staande houden en vragen naar zijn persoonlijke gegevens.

- Een bekeuring geven.

-                                      

- Fouilleren

- Politie en leger mogen als enige overheidsinstanties geweld gebruiken 

- Opstellen proces verbaal (aanpassen in boek!)

Zware opsporingsmiddelen zoals telefoon/internet afluisteren/ woning doorzoeken mag alleen met toestemming van de OvJ en de rechter-commissaris

identificatieplicht voor iedereen van 14 jaar en ouder

aanhouden

Arresteren en meenemen naar het bureau

vasthouden

Je moet op het bureau blijven. Max. 9 uren (de nacht telt niet mee).

Met toetstemming van de oficier van justitie mag dit worden verlengd.

Boa's

Zij vullen de politie aan bij het handhaven van de openbare orde en veiligheid.  

En controleren of mensen zich aan de regels houden en geen overtredingen begaan, zoals foutparkeren of milieuregels overtreden.

h6.2

Vandaag: 

Wat doet de officier van justitie?

Ik weet uit welke maatregelen de officier van justitie kan kiezen.

Wat doet de officier van justitie?

Officier van justitie:

- Leidt het opsporingsonderzoek (geeft de politie opdracht)

- Beslist of de verdachte vervolgt wordt (of seponeren of schikken)

- Is de openbare aanklager in de rechtbank (vertegenwoordigt het OM)

- Zorgt dat die straf ook wordt uitgevoerd.

De Officier van justitie kan kiezen uit:

Seponeren: Er komt geen rechtszaak (gebrek aan bewijs, schade te groot, geen noodzaak)

Schikken: Er komt geen rechtszaak de OvJ biedt een transactie aan. (als je niet betaald/instemt komt er alsnog een rechtszaak).

Strafbeschikking: Bij een aantal veelvoorkomende strafbare feiten mag de OvJ zelf oordelen i.p.v. de rechter. Bij bezwaar alsnog rechtszaak.

(Boete, taakstraf of een schadevergoeding; gevangenisstraf is niet mogelijk).

Vervolgen: Er komt een rechtszaak en de rechter beslist je straf (boete, cel of taakstraf)

7.1 Wat gebeurt er als de o.v.j. besluit dat je naar de rechter moet?

Hoe wordt je opgeroepen?

Waar worden rechtszittingen gehouden?

Soorten rechters

kantonrechter 

(overtredingen)

politierechter

(lichte misdrijven) 

meervoudige kamer

(zware misdrijven)

Waar zijn de rechtszittingen?

Rechtbank: Hier vindt je strafzaak plaats. 

                         Er zijn er 11 in Nederland.

Gerechtshof: Hier  vindt het hoger beroep plaats van misdrijven.

                             Er zijn er 4 in Nederland.

Hoge raad: Hier kun je in cassatie.

                         Dit is in Den Haag.

Advocaat arbeidsrecht Hermine Voûte snapt de onduidelijkheid: "Dit is weer zo'n situatie waar we nog geen jurisprudentie over hebben." In Nederland is de werknemer leidend bij het opnemen van vakantiedagen. Een werkgever mag alleen een vakantieaanvraag weigeren vanwege bedrijfsredenen. Maar dit zijn andere tijden, vindt de advocaat, dus blijft het twijfelachtig wie het risico draagt. Een duidelijk beleid van werkgevers is noodzakelijk.

Wat is jurisprudentie?

7.2 De rechtszaak

https://schooltv.nl/video/het-strafproces-een-rechtszaak-nagespeeld/

Een rechtszaak bestaat uit acht stappen, namelijk:

1. De opening door de rechter

2. De aanklacht, deze wordt voorgelezen door de officier van justitie.

3. Het verhoor van getuigen/deskundigen. (3 pers)

Getuigen staan onder ede en mogen niet liegen. Doen ze dat wel, dan plegen ze meineed.

4. Het verhoor van de verdachte. (3 pers)

5. Het requisitoir, dat wordt gehouden door de officier van justitie.

6. Het pleidooi dat wordt gehouden door de advocaat.

7. Het laatste woord van de verdachte.

8. De uitspraak door de rechter

 

Vonnis

1. Is er voldoende bewijs?
2. Gaat het om een strafbaar feit?
3. Is de dader strafbaar , of wordt er geseponeerd?
4. Welke straf of maatregel wordt opgelegd?

MASK  criminaliteit 8.1

Leerdoel:

Waarom straffen we?

Doelen van straffen zijn:

 Vergelding: onrecht moet bestraft worden

 Afschrikking/preventie: Het moet de dader en andere burgers afschrikken.

 Beveiliging van de samenleving: Wij zijn veiliger met boeven achter de                                                                                                                    tralies

 Handhaving van de rechtsorde: De wetten worden nageleefd

- Voorkomen van eigenrichting: Zorgen dat mensen niet zelf gaan straffen

- Heropvoeding/resocialisatie: De dader heropvoeden

- Genoegdoening: Het slachtoffer voelt zich beter doordat er gestraft wordt.

8.2 criminaliteit

Soorten straffen

8.2

8.2

• Welke soorten straffen zijn er?
• Welke rechten heeft het slachtoffer?

straffen/sancties:

- hoofdstraffen

- Bijkomende straffen

- Maatregelen

Hoofdstraffen

- Geldboete: De rechter bepaalt dat je een boete moet betalen

- Celstraf: Je wordt opgesloten. 

   Hechtenis: Bij een overtreding, max een jaar.

   Gevangenisstraf: Bij een misdrijf, max levenslang.

- Taakstraf: een straf waar je wat van leert.

   Dit is een werkstraf en voor jongeren kan het ook een leerstraf zijn (cursus).

Bijkomende straffen

Een straf die er bij komt en te maken heeft met wat je hebt gedaan. (mag ook alleen opgelegd worden)

Bijvoorbeeld:

- Je mag niet meer autorijden

- Je mag geen arts meer zijn

- openbaar maken van de uitspraak (met naam noemen)

Maatregelen

Is niet bedoelt om te straffen maar om:

De dader tegen zichzelf te beschermen of de samenleving tegen de dader te  beschermen.

Of om de schade te herstellen naar de situatie zoals hij was.

Bijvoorbeeld:

- de 'Plukze wetgeving' (spullen/ geld wat met criminele activiteiten is verdiend afpakken).

- TBS

- Het betalen van een schadevergoeding aan het slachtoffer.

- Enkelband

voorwaardelijke straf

De rechter kan ook iemand voorwaardelijk veroordelen tot een geldboete of een vrijheidsstraf. 

Een voorwaardelijke straf wordt (nog) niet uitgevoerd. De veroordeelde krijgt dan een proeftijd.

Wanneer hij zich binnen de proeftijd opnieuw schuldig maakt aan een strafbaar feit, wordt de voorwaardelijke straf uitgevoerd.

rechten van het slachtoffer

- Spreekrecht tijdens een zitting bij een ernstig misdrijf (2005)

- Vragen om schadevergoeding (via de OvJ).

- Recht op slachtofferhulp

- Recht op informatie over de zaak.

- Als het slachtoffer is overleden hebben nabestaanden spreekrecht.

slachtofferhulp

- Helpt bij het aanvragen van een schadevergoeding.

- Geeft Psychische hulp

- Helpt het spreekrecht voorbereiden (rechtszaak).

Volgende dia voorbeeld spreekrecht:

8.3

• Helpt straf?
• Wat betekent recidive?
• Wat doet de reclassering?

"een dag in de gevangenis"

recidive

Iemand valt na een eerdere veroordeling opnieuw terug in crimineel gedrag.

50% van de ex-gevangenen pleegt nu binnen twee jaar opnieuw een misdaad.

Werkt gevangenisstraf? Hoe kunnen we zorgen dat het werkt?

reclassering

- adviseren de rechtbanken en het OM over de daders en verdachten.

- Begeleiden en controleren mensen die onder toezicht staan.

- Zorgen dat werkstraffen worden uitgevoerd.

Leerdoelen:

- Wie maken het beleid over criminaliteit?

- Werkt het? En wat vinden de verschillende partijen?

Drillrap

Burgemeester

• Verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente.
• Voorzitter van de gemeenteraad en College van B&W.
• Hoofd van politie en brandweer.

• Werkt samen met de politiecommissaris + OvJ

      =driehoeksoverleg.

Hoe denken de politieke stromingen over criminaliteit?

Sociaal-democratisch = 

Vooral preventieve maatregelen nemen, maatschappelijke oorzaken aanpakken

Bescherming rechten van de burger, uitbreiding taakstraffen

Christen-democratisch = 

Veel verschillen tussen de partijen.

De omgeving is belangrijk (gezin, school, organisaties) 

Waarden en normen

Liberale partijen = 

Repressieve aanpak 

Eigen verantwoordelijkheid burger

ruimere bevoegdheden voor de politie, justitie (kan botsen met rechten) en strenger/sneller straffen

Effectiviteit:

Werkt het beleid ook echt? Je kijkt naar:

• Feitelijke daling of stijging van bepaalde vormen van criminaliteit op grond van cijfers

en statistieken.

• Daling van criminaliteit/verminderen van onveiligheidsgevoelens (door het nemen van

preventieve of repressieve beleidsmaatregelen).

• De vermindering van de gevolgen van criminaliteit op materieel en immaterieel vlak.

Wenselijkheid:

Welk beleid vind jij het meest wenselijk?

• Wil je meer rechtsbescherming of rechtshandhaving?

• De visies van politieke stromingen op de aanpak van criminaliteit.

• De gevolgen van criminaliteit voor burger en samenleving op materieel en

immaterieel vlak. Waar moet wat aan gedaan worden? (wat je vindt hangt af van wat je hebt meegemaakt en je politieke voorkeur).

9.2: Beleidsterreinen

9.3: Repressie en preventie

leerdoelen:

- Ik kan de 4 beleidsterreinen noemen, herkennen, beschrijven en toepassen.

- Ik kan het verschil tussen preventieve en repressieve aspecten van overheidsbeleid noemen, herkennen, beschrijven en toepassen.

9.2 beleidsterreinen:

• Opsporingsbeleid

• Vervolgingsbeleid

• Gevangenisbeleid

• Jeugdbeleid

Beleid= afspraken over wat de regering wil doen.

opsporingsbeleid

Afspraken maken over wat je gaat opsporen en hoe.

Wat heeft prioriteit?  Welke vormen van criminaliteit moeten vooral worden aangepakt?

Nu prioriteit: georganiseerde misdaad/terreur/seksueel  geweld tegen kinderen

Welke middelen mogen gebruikt worden?

( wapens, apparatuur, preventief fouilleren, extra manschappen)

Vervolgingsbeleid

Afspraken maken over de manier van vervolgen

Voorbeeld: 

• snelrecht  

• gedoogbeleid softdrugs 
• Zware criminaliteit zo snel mogelijk berechten.

Gevangenisbeleid

Afspraken over de behandeling + opvang 

bijvoorbeeld:

• meerdere personen per cel? Naar Estland sturen?
• TBS proefverlof? 
• EBI
• Gevangenissen sluiten?

Jeugdbeleid

Wat wordt er afgesproken over jongeren? (om criminaliteit te voorkomen).

• Meer toezicht+controle

• vaker zinvolle straffen- Halt 

• Aandacht voor onderwijs/kwalicifatieplicht

• Banenplannen

Preventief beleid door de overheid

• Voorlichting geven (alcohol, vuuwerk, inbraak, cybercrime)
• Halt: straf voor jongeren om strafblad te voorkomen.
• Woonomgeving verbeteren.(straatverlichting, struiken, voetbalveldje)
• Sociale controle vergroten (camera's, stadswachten)

Preventie bedrijven en  burgers:

• Bedrijven: bewaking inschakelen.

• Winkeliers: poortjes, meer personeel enz.

• Scholen: Werken samen met de politie tegen spijbelen

• Wijken: Mensen letten zelf op elkaar, burgerwacht.