3.1 Wat is een stof

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Stofeigenschap/voorwerpeigenschap

Een eigenschap waardoor je een stof herkent is een stofeigenschap. 

Voorbeeld: kleur, smeltpunt, brandbaar, oplosbaar.

Een voorwerpeigenschap heeft niets met de stof te maken: rond, warm, scherp

Doelen:

Je weet wat massa, volume en dichtheid zijn en welke eenheid daarbij hoort.

Je weet wat de letters zijn.

Je weet hoe je massa en volume kunt bepalen.

Je weet hoe je dichtheid kunt uitrekenen

Grootheden en eenheden

Grootheid is iets wat je kunt meten:

lengte, temperatuur, massa, volume

Eenheid is een afspraak over de maat die je gebruikt: 

meter, graad Celsius, gram, kubieke centimeter

Afkortingen van grootheden en eenheden

We houden biij nask niet zo van overbodige dingen. 

Als het kort kan dan doen we het kort!

Daarom heeft elke eenheid en elke grootheid een letter.

Grootheden een eenheden in dit hoofdstuk

(LEREN!!)

massa      m    gram                                       g

volume     V    kubieke centimeter                  cm³ 

dichtheid         gram per kubieke centimeter  g/cm³    

      is de Griekse letter ro (onze 'r')

Dichtheid

Eerlijk vergelijken hoe zwaar verschillende stoffen zijn:

Bereken (of weeg) wat 1 cm³ weegt!

Dichtheid is wat 1 cm³ van een stof weegt.

Hoe weet je m, V en   ?

m (massa, hoe zwaar iets is): weegschaal

V (volume, hoe groot iets is): 

    1: rechthoekig blokje: l x b x h  (lengte x breedte  x hoogte)

    2: vloeistof: maatcilinder (let op: 1 mL = 1 cm³)

    3: onregelmatige vorm: onderdompelmethode

    : óf 1cm3 wegen óf berekenen....

De formule voor de dichtheid 

Dichtheid is wat 1 cm3 van een stof weegt.

Dus als je weet wat bijvoorbeeld 10 cm3 weegt dan moet je die massa 'terugrekenen' naar 1 cm3

Voorbeeld: 10 cm3 van een stof weegt 114 gram

Dan weegt 1 cm3 van die stof dus 114/10 = 11,4 gram .

Je doet dus massa gedeeld door volume 

Formule

dichtheid = massa/volume

= m/V

phet.colorado.edu

maken.wikiwijs.nl

Bereken de dichtheid van een stof met een massa van 130 g en met een volume van 50 cm³.

Geg: m = 130 g

           V = 50 cm³

Gevr:

Formule:         = m/V = 130/50 = 2,6 g/cm³.

In de tabel vind je dat dit glas is.

Een vloeistof heeft een massa van 168 g en een volume van 200 cm³. Bereken de dichtheid van deze vloeistof.
          

Geg: m = 168 g

           V = 200 cm³

Gevr:

Formule:         = m/V = 168/200 = 0,82 g/cm³.

In de tabel vind je dat dit alcohol/spiritus is.

In een 400 cm³ grote ballon zit 71,2 g gas. Bereken de dichtheid van het gas

Geg: m = 71,2 g

           V = 400 cm³

Gevr:         = ?

Formule:         = m/V = 71,2/400 = 0,178 g/cm³.

In de tabel vind je dat dit helium is.

Bereken de massa van een ijzeren voorwerp van 25 cm³ groot.

Geg: V = 25 cm³

Het voorwerp is van ijzer dus (TABEL!)            = 7,87 g/cm³ 

Gevr: m = ?

Manier 1:

1 cm³ weegt 7,87 g,  25 cm³ weegt dus 25 x 7,87 = 196,75 g

Bereken de massa van een ijzeren voorwerp van 25 cm³ groot.

Geg: V =25 cm³

Het voorwerp is van ijzer dus (TABEL!)            = 7,87 g/cm³ 

Gevr: m = ?

Manier 2: formule             = m/V

invullen: 7,87 = m/25       ziet er hetzelfde uit als 2 = 6/3

6 = 2 x 3, om m te maken doe je 7,87 x  25 = 196,75 g

Bereken de massa van een ijzeren voorwerp van 25 cm³ groot.

Geg: V =25 cm³

Het voorwerp is van ijzer dus (TABEL!)            = 7,87 g/cm³ 

Gevr: m = ?

Manier 3: vinger op m, dan staat er      x V.

      x V =7,87 x  25 = 196,75 g

Lood heeft een dichtheid van
11,35 g/cm3. Wat betekent dat?

Bereken de dichtheid van een
stuk metaal met een
massa van 22,7 g en een volume van 2 cm3.
Welk metaal is het?

Lood heeft een dichtheid van 11.35 g/cm3.
Hoe zwaar is een stuk lood
van 10 cm lang, 5 cm breed en 2,5 cm hoog?

De dichtheid van lood is 11,35 g/cm3.
Bereken het volume van 1 kg lood