introductie BC -> cultuur van de kerk

Van 500 v CHR - 1700 
les 2: De Cultuur van de kerk
Doelen van de serie:
Je hebt een globale tijdlijn van de kunstgeschiedenis tot aan de hofcultuur.
Je kunt onderscheid maken tussen de verschillende kunstvormen en hun ontwikkeling.

Doelen van de les: Je kunt kenmerken van de cultuur van de kerk herkennen en benoemen.
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
KunstMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 26 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Van 500 v CHR - 1700 
les 2: De Cultuur van de kerk
Doelen van de serie:
Je hebt een globale tijdlijn van de kunstgeschiedenis tot aan de hofcultuur.
Je kunt onderscheid maken tussen de verschillende kunstvormen en hun ontwikkeling.

Doelen van de les: Je kunt kenmerken van de cultuur van de kerk herkennen en benoemen.

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Video

welke begrippen horen bij de middeleeuwen?

Slide 3 - Woordweb

De  middeleeuwen 500-1500 NC
Belangrijke gebeurtenissen voor de start van de periode:
Einde van de vierde eeuw wordt het Christendom staatsgodsdienst.
De christelijke keizers maakten  een einde aan Olympische Spelen.
De christelijke keizers maakten  een einde aan Gladiatorenspelen.
Het Romeinse Rijk valt uiteen in Oost en West
Het west Romeinse rijk wordt al gauw binnengevallen door o.a. Germanen.
De Kerk wordt oppermachtig
Er ontstaat een feodaal stelsel (leenheren, horigheid)

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Memento Mori
Het laatste oordeel.

De kerk houdt haar volgers klein, door hen er steeds aan te herinneren dat zij aan het einde aan de hemelpoort staan.
Met aflaten kunnen mensen hun zonden afkopen.

Detail van de timpaan van de sainte Foy, Conques FR (11e eeuw) ►



Slide 6 - Tekstslide

Sainte foye (11e eeuw)

Slide 7 - Tekstslide

Architectuur van de kerk.
Architectuur vind je het meest terug in kerken en kloosters.
Kerk: globale vorm van romeinse Basilica, met als toevoeging de dwarsarm: het transept. 
De kerken worden gekenmerkt door de overwelving met ton of kruisgewelven.
Kloosters: Twee kloosterorden die de bouwstijl zullen verdelen:
Cluniacenzers: gaan voor weelde
Cistercienzers: gaan voor soberheid.

Slide 8 - Tekstslide

plattegrond van romaanse bouwstijl
op basis van de basilica

Slide 9 - Tekstslide

Pelgrimstochten
Santiago de compostella

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Gotiek
< Kathedraal van Saint Denis (1144)

Doe een klein onderzoek naar de gotische bouwkunst. Wat kunnen jullie in duo's vinden in 5 minuten?

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Tekstslide

timer
5:00
kenmerken gotiek?

Slide 14 - Woordweb

Kenmerken Gotiek
ornamenten
gebrandschilderde ramen
hoogbouw
ribgewelven en kruisgewelven
spitsbogen
focus op het licht
bundelpijlers

Slide 15 - Tekstslide

Muziek en theater
Vanuit de kerk, waar denk je dan aan?
Liturgie

Slide 16 - Tekstslide

Gregoriaans 
De muziek van de kerk was in de vroege middeleeuwen gregoriaans: een- of meerstemmig en homofoon.

Later kwam de polyfonie in zwang. 
Muzieknotatie wordt uigevonden (filmpje)

Slide 17 - Tekstslide

polyfoon: praktisch

Slide 18 - Tekstslide

Muziek in de stad
Troubadours
Ook aan het hof

Bekijk het filmpje.

Slide 19 - Tekstslide

Theater vanuit liturgie
In de grote stad begint vermaak een steeds grotere rol te spelen.
De kerk ziet dansen en straatartisten als duivels.
Het liturgisch drama begint op vermaak te lijken en verplaatst zich naar buiten.
Volksfeesten (met stierenvechten en stad-eigen tradities ontstaan)
Mysteriespelen ontstaan. Vanuit het geloof (tekst en thema) een groot volkstheater stuk. Vaak met optocht. 
Mirakelspel is een (volks-)toneelstuk met het geloof als leidraad, maar een theatrale setting.

Slide 20 - Tekstslide

Liturgisch drama, mysteriespel of mirakelspel

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Beeldende kunst
HET TWEEDE GEBOD
Gij zult u geen gesneden beeld, noch enige gelijkenis maken, van hetgeen boven in  den hemel is, noch van hetgeen onder op de aarde is, noch van hetgeen in de wateren onder de aarde is. Gij zult u voor die niet buigen, noch hen dienen; want Ik, de HEERE uw God, ben een ijverig God, Die de misdaad der vaderen bezoek aan de kinderen, aan het derde, en aan het vierde lid dergenen, die Mij haten; En doe barmhartigheid aan duizenden dergenen, die Mij liefhebben, en Mijn geboden onderhouden.

Slide 23 - Tekstslide

Bonaventura (1217)

 Beter begrip voor de ongeletterden

 Beeld maakt meer indruk dan woorden alleen.
 Beeld blijft beter hangen dan woorden alleen.


Slide 24 - Tekstslide

perspectief is nog niet ontwikkeld

Slide 25 - Tekstslide

Van 500 v CHR - 1600 
les 2: De Cultuur van de kerk
Doelen van de serie:
Je hebt een globale tijdlijn van de kunstgeschiedenis tot aan de burgerlijke cultuur.
Je kunt onderscheid maken tussen de verschillende kunstvormen en hun ontwikkeling.

Doelen van de les: Je kunt kenmerken van de cultuur van de kerk herkennen en benoemen.

Slide 26 - Tekstslide