8.3 constructie - design en architectuur

• Kunst algemeen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

8.3 constructie - design en architectuur

Het nieuwe bouwen

Men breekt met alles wat burgerlijk en ouderwets is en verlangt ernaar op nul te beginnen.

Dit geldt ook voor de manier waarop huizen worden ingericht.

Niet iedereen weet dit nieuwe schoonheidsideaal te waarderen

In het Utrechtse Schröderhuis kiest hij voor een open structuur;

Ook in het interieur staat de ruimte-indeling niet vast; d.m.v. schuifwanden kan de ruimte op diverse manieren worden ingedeeld.  Als alles is opengeklapt en opengeschoven, ontstaat er op de eerste verdieping 1 ruimte met vensters naar alle kanten.

Rietveld staat luiheid ook niet toe; zijn meubels die hij voor dit huis ontwerpt staan alleen een actieve zithouding toe.

Weinig plek voor privacy, maar privacy is een burgerlijk begrip

kenmerken het Nieuwe bouwen

- Transparantie

- Ruimte, licht en lucht

- Er werd gebouwd met moderne materialen en constructiemogelijkheden, zoals glas, beton en 

   staal en prefab materialen

- Functionaliteit, dus geen overbodige decoratie

- Symmetrie en herhaling: evenwichtige verhouding van ongelijke delen

- Kleurgebruik is neutraal

- Er wordt geen versiering of ornamenten gebruikt. Juist de organische materie moet opvallen

- Functiescheidingen: bij het Nieuwe Bouwen worden werk, wonen, recreatie en verkeer sterk 

  gescheiden

Bauhaus

kunstopleiding in Duitsland tussen 1919 en 1932

invloed op architectuur en industrieel design

kenmerken

geloof in een betere, socialere toekomst

industriële ontwerpen, massaproductie

functionaliteit voorop vorm volgt functie

kunst analyse 

Voorstelling: stelt het wat voor?

Abstract, figuratief of geabstraheerd

Wat zie je?

Vormgeving: hoe is het gemaakt?

Welke beeldaspecten vallen op?

kleur, vorm, licht, compositie, structuur,  ruimte, lijn

Constructivisme 

• Monument voor de Derde Internationale 1919
• Vladimir Tatlin op bezoek bij Picasso
  
• Inspiratie driedimensionale constructies. 
• Kunst moest sociaal zijn 
• Nooit uitgevoerd, anders groter dan Eiffeltoren (meer dan 500 m hoger)
• Materialen: ijzer, glas en staal
• Cilinder, kubus en kegel -> plek voor conferenties
• Onderdelen draaien

Vladimir Tatlin kreeg de opdracht voor het ontwerp van de staatsvergadertoren van het Volkscommissariaat Onderwijs. Het model werd onthuld tijdens het achtste Sovjet Congres in Moskou. Het was hoger dan Eiffeltoren en symbool van technisch vernuft en vooruitgang. 

• Het was een eerbetoon aan de Russische communistische idealen. 

• Het ontwerp droeg marxistische en leninistische denkbeelden uit. 

• Het was propaganda voor een technisch en moreel superieure staat. 

• Het was symbool revolutionaire ideologie, technologie en esthetica. 

Het ontwerp is nooit gerealiseerd, maar liet een 'vrije' interpretatie zien van architectuur die verbonden is met machines.

In de beginjaren kreeg de zoektocht naar abstractie in het Russische constructivisme dus niet alleen vorm in kunstwerken, maar werd ook ingezet om propaganda te maken voor de communistische idealen.

Constructivisme architectuur:

• Kantoor redactie van de krant 'Leningrad Pravda' (1924)
  
• Ontworpen door Alexander Vesnin
• Open gebouw -> niets te verbergen, eensgezind
• Geen versieringen
• Nooit gerealiseerd 

Constructivisme toneel:

• Vsevolod Meyerhold
  


• Bewustwording is beter dan beleving
• Biomechanica: spelers gebruiken lichaam als machine
• Hoog tempo
• Spelers geen emotie -> fabrieksarbeiders 

Constructivisme decor:

• Decorontwerp 'bedrogen echtgenoot'
• Ljoebov popova, 1922
  
• Decor is industrieel
• Kan snel worden veranderd, waardoor er geen tijdrovende decor wissel is. 

Constructivisme film:

• Stille film oktober 1927
  
• Sergej Eisenstein
• In opdracht communistische partij
• Eerbetoon aan de revolutie
• Attractiemontage: korte stukjes tussen de film die los geen betekenis hebben. 

verder uitleggen: bijvoorbeeld als er een kanonvuur afgaat -> stukje bewegende kroonluchter -> bewust heftig geluid en de rijke worden aangevallen. 

DESIGN en ARCHITECTUUR

- MODERNE vormgevers en architecten breken met alles wat burgerlijk en ouderwets is

- Helemaal op NUL beginnen

- Geheel nieuw schoonheidsideaal

Kunstenaarsgroep De Stijl:

• 1917 ontstaan met tijdschrift
  
• Streven naar: Rust, orde en harmonie
• 'Kunst hoeft geen verhaal te vertellen'
• Geometrische vormen en lijnen
• Primaire kleuren en 'niet-kleuren' (zwart, grijs en wit)

Mondriaan, Compositie met rood, geel en blauw, 1922

Mondriaan, Victory Boogie Woogie, 1944

Rietveld-Schröderhuis

Rietveld, Rood-blauwe stoel,

1918

Bauhaus:

• Kunstopleiding 
  
• Verbonden met idealen socialisme
• Eisen: functionaliteit, optimaal gebruik van de materialen en materiaal eerlijk laten zien
• Industriële ontwerpen, want zo kon voor het HELE VOLK geproduceerd worden .

Functionalisme

•  Functionalisme = verzamelnaam voor Het Nieuwe Bouwen
• 'Forms follows function'
• Alles wat niet functioneel is, moet weg. Schoonheid volgt dan vanzelf
• Licht en ruimte, geometrische gebouwen
• Geen: versieringen, dure materialen (marmer) en historische stijlcitaten

Frank Lloyd Wright, Falling water , 1935

Kunst analyse

Kies een schilderij van een van de kunstromingen uit het Modernisme:

expressionisme - kubisme - futurisme - surrealisme - de Stijl - Dada -  Bauhaus - Constructivisme -

Vul samen de onderdelen voorstelling en vormgeving van  het kunstanalyse schema zo uitgebreid mogelijk in.

 Presenteer dit aan een ander duo