Het pedagogisch raamwerk

• Pedagogisch handelen
• Secundair onderwijs

Het pedagogisch raamwerk

Inleiding

We zagen in leerpad 4 reeds het doel en de taak van de kinderopvang.

Vervolgens gaan we het pedagogisch raamwerk ontdekken!

Maak ter herhaling de oefeningen (taak en doel van de kinderopvang) op Scoodle (planning).

Lesdoelen

• Ik herken de holistische mensvisie in de zorg met mensen
• Ik begrijp het begrip 'pedagogisch raamwerk'
• Ik kan de link tussen het pedagogisch raamwerk van Kind&Gezin en kinderrechten leggen.

Holistische mensvisie

Politiek

lichamelijk

financieel

sociaal

psychisch

existentieel

historisch

Herhaling holistische mensvisie

Wat houdt een holistische mensvisie in?

1. Het behandelt alleen de geestelijke aspecten van de mens.
2. Het richt zich alleen op de lichamelijke aspecten.
3. Het negeert de geestelijke gezondheid van de mens.
4. Het beschouwt de mens als geheel, inclusief geest en lichaam.

Pedagogisch raamwerk

= omschrijving van wat kinderen, gezinnen en samenleving mogen verwachten van de kinderopvang.

• Leidraad voor het dagelijks handelen van de kinderbegeleiders
• Pedagogisch raamwerk is uitgewerkt in opdrachten, uitgangspunten en pedagogisch handelen
• Met aandacht voor kinderen, opvoeders en samenleving

5 uitgangspunten pedagogisch raamwerk

Elk kind heeft recht op een eigen identiteit!

Uitgangspunten:

• Elk kind is anders en uniek
• Eigen interesses, mogelijkheden en talenten
• Ontwikkelen op eigen tempo
• Sociale en culturele context is uniek
• Eigen temperament en karakter (kinderen niet vergelijken)

Geef een voorbeeld van 'Elk kind is anders en uniek'

Geef een voorbeeld van 'eigen interesses, mogelijkheden en talenten'

Geef een voorbeeld van 'eigen tempo'

Geef een voorbeeld van 'sociale en culturele context is uniek'

Geef een voorbeeld van 'eigen temperament en karakter'

02:17

Het pedagogisch raamwerk bestaat uit opdrachten, uitgangspunten, hoe we moeten handelen en?

03:10

Welke meetinstrument kan je naast onderzoek en zelfevaluatie in het pedagogisch raamwerk terugvinden?

04:33

Wat is de tweede dimensie?

Uit welke pijlers bestaat het pedagogisch raamwerk?

Je kan het volledig pedagogisch raamwerk terug vinden in Google Classroom!

De 6 dimensies van het pedagogisch raamwerk

MeMoQ

Kwaliteitsvolle kinderopvang biedt kinderen alles wat ze nodig hebben om te groeien. Ieder kind voelt zich goed in zijn vel, is geboeid bezig en krijgt stimulansen. En jij draagt daar elke dag aan bij. Dat is fantastisch! Omdat goede kinderopvang zo belangrijk is voor kinderen, moet elke opvang aan de pedagogische norm voldoen. MeMoQ en ZiKo ondersteunen jou hierbij.

Ga snel naar

MeMoQ in het kort

MeMoQ zelfevaluatie-instrument

MeMoQ monitoringsinstrument van Zorginspectie

MeMoQ wetenschappelijk meetinstrument

Pedagogisch raamwerk

Pedagogische norm

ZiKo en ZiKo-Vo

prezi.com

Dimensie 1: welbevinden

We maken samen een oefening op het observeren en in kaart brengen van de eerste dimensie. 

-> Maak groepjes van 2

-> Open in Google Classroom Dimensie 1: welbevinden 

-> Na het maken van de oefening zullen we deze samen bespreken

Verbetering opdracht dimensie 1: welbevinden

Het internationaal verdrag voor de rechten van het kind (IVRK)

IRVK?

Het Kinderrechtenverdrag

• Internationaal Verdrag over de Rechten van het Kind  
  
• 20 november 1989
  
• 20 november ook Internationale Kinderrechtendag. 
  
• minderjarigen (jonger dan 18)
  

Het belang van kinderrechten

IRVK = de basis ped. raamwerk K&G

Specifieke kenmerken van kinderen beschreven op verschillende vlakken (cursus pag. 11):

• burgerlijke rechten
• politieke rechten
• economische rechten
• sociale rechten
• culturele rechten

Basis ped. raamwerk K&G

Internationaal verdrag voor de Rechten van het Kind:

• protectieve rechten: kinderen beschermen
• Provisierechten: aanbod basisvoorzieningen
• Participatierechten: recht op deelnemen aan maatschappij

De 14 rechten van het kinderrechtenverdrag:

1. Recht op anders zijn
2. Recht op bescherming als vluchteling
3. Recht op bescherming tegen kinderarbeid
4. Recht op een naam, nationaliteit en identiteit
5. Recht op gezondheidszorg
6. Recht op informatie
7. Recht op een naam, nationaliteit en identiteit
8. Recht op privacy
9. Recht op wonen, voeding en kleding

10. Recht als dader van een  

       misdrijf

11. Recht op bescherming 

       tegen geweld

12. Recht op eigen mening

13. Recht op onderwijs

14. Recht op zorg, opvoeding 

       en familie

Omgaan met kinderen

(Zie cursus kinderbegeleider pagina 13)

Samensmelting IRVK + pedagogisch raamwerk:

1. elk kind is anders en uniek
2. elk kind heeft eigen interesses, mogelijkheden en talenten
3. elk kind ontwikkelt op zijn eigen tempo
4. de sociale en culturele context van elk kind is uniek
5. elk kind heeft een eigen temperament en karakter (aandacht voor talenten en sterktes van elk kind)

De vier ervaringsgebieden van het pedagogisch raamwerk:

1. ik en de ander
2. lichaam en beweging
3. communicatie en expressie
4. verkennen van de wereld 

Kinderrechten 

Pictionary kinderrechten

• 5 teams: kinderrecht tekenen of uitbeelden (2 min): 2 punten
• Link geven met pedagogisch raamwerk K&G: 2 punten

bv. elk kind is anders en uniek

Link: alle kinderen zijn welkom op de kinderopvang

(Zie kinderrechten + omgaan met kinderen 

pag. 13 van de curus)

www.kinderrechten.be

Pedagogisch handelen, pedagogische visie, pedagogische vaardigheden 

Wat is pedagogisch handelen?

pedagogisch handelen gaat over de manier waarop opvoeders, zoals ouders, leerkrachten en andere verzorgers, met kinderen omgaan en hen begeleiden in hun ontwikkeling. Pedagogisch handelen omvat een breed 

aanbod aan vaardigheden, strategieën en 

benaderingen om kinderen te helpen 

groeien en leren.

Pedagogisch handelen

• begeleiding, aansturing en mogelijk maken van ontwikkeling
• kwaliteitsbewuste en verantwoorde manier
• vloeit voort uit pedagogische visie 

Maya observeert Kylian (3 jaar) aandachtig. Ze ziet dat hij telkens gefrustreerd geraakt wanneer hij zijn rits van zijn jas probeert dicht te ritsen. Zij doet de rits in het uiteinde en Kylian rits de rits tot boven zelf dicht.

Pedagogische visie

• = opvoedingsvisie
• bepaalt HOE een opvoeder de kinderen opvoedt
• ruimer dan opvoedingsstijl

De pedagogisch visie van de school geeft aan dat ze kinderen in hun zelfstandigheid willen laten groeien. Ze willen het zelfvertrouwen van de kinderen zoveel mogelijk stimuleren door succesverhalen te creëren.

Opvoedingsstijlen

Pedagogisch handelen omvat de keuzes die opvoeders maken met betrekking tot hun opvoedingsstijl, zoals autoritair, toegeeflijk, democratisch, enz. Deze stijlen beïnvloeden de manier waarop kinderen discipline, verantwoordelijkheid en zelfregulering leren. Het is de manier waarop een opvoeder zich gedraagt.

Opvoedingsstijlen

Opvoedingsvaardigheden

• positieve handelingen en houdingen die het kind stimuleren in ontwikkeling

Maya vraag aan Kylian of zij hem mag helpen bij zijn rits. Rustig en geduldig helpt zij hem. Ze moedigt Kylian aan om het verder te proberen.

pedagogisch aanbod

• pedagogische ondersteuning, manier van omgaan met het kind
• bv. kinderopvang, gezinsondersteuning, spelmateriaal, ...

pedagogische vraag

het afstemmen van pedagogisch handelen op het specifieke kind (afhankelijk van zijn behoeftes, persoonlijkheid, etc.)

Pedagogische visie

• soort gps die hen begeleidt om een bepaalde opvoeding te bereiken (welke waarden, ideeën en doelen vinden we belangrijk)
• vb. visie van de school

Pedagogisch handelen

• Wat wordt effectief gedaan om kinderen/jongeren te helpen groeien en leren
• vb. Hoe wordt de visie van de school toegepast?

Wat is hier de pedagogische vraag?

Wat is hier het pedagogisch aanbod?

Komt aanbod en vraag overeen? Verklaar ook je antwoord.

Besluit:

pedagogisch handelen is van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen, omdat het hen helpt om de vaardigheden, kennis en attitudes te verwerven die ze nodig hebben om succesvolle, gezonde volwassenen te worden. Dit gebeurt in diverse contexten, 

waaronder opvoeding, onderwijs, 

kinderopvang en jeugdwerk.

Pedagogisch handelen

opvoedingsvisie

Opvoedingsvaardigheden

Pedagogisch aanbod

Pedagogische vraag

Joppe heeft veel nood aan positieve ondersteuning

Nora haar begeleiding maakt het mogelijk dat Joppe zich goed kan ontwikkelen.

Nora blijft erg rustig bij Joppe en blijft hem positief aanmoedigen.

De kinderopvang heeft voldoende ruimte en begeleiders om kinderen goed te ondersteunen.

"Elk kind op zijn eigen tempo laten ontwikkelen" is het motto bij de opvang De kabouters.

Opvoedingsstijlen

Wat is voor jou de definitie van het woord 'opvoeden'?

Wat is opvoeden?

is een proces waarbij iemand (meestal het kind) wordt gevormd naar de waarden en normen van de opvoeder.

Kinderen leven samen met hun ouders waarbij het doel is dat kinderen leren zelfstandig functioneren in onze maatschappij.

Hoe bereiken ouders dit?

BELANGRIJKE PRINCIPES

• Affectie
• Veiligheid bieden 
• Sensitief en responsief reageren
• Zelfstandigheid (autonomie) bevorderen
• Structuur & regels

Kunnen ouders perfect opvoeden?

Bestaat de perfecte opvoeding?

De opvoedingsstijlen die Baumrind (1971) beschrijft

1. Autoritaire opvoedingsstijl: veel grenzen en gehoorzamen
   
2. Autoritatieve opvoedingsstijl/ democratische opvoedingsstijl: goede balans tussen ouder & kind
   
3. Permissieve (toegeeflijke) opvoedingsstijl: warm maar weinig grenzen
   
4. Verwaarlozende opvoedingsstijl: weinig eisen en aandacht, weinig stimulering en ondersteuning
   

Autoritaire opvoedingsstijl

• Veel regels
• Ouders zijn de baas
• Regels overtreden = straf
• Geen ruimte voor discussie                                                                        of argumenten van het kind

Democratische/

ondersteunende opvoedingsstijl

• Ouders maken de regels
• Ouders hebben oog voor de wensen en behoeften van het          kind
• Zij geven leiding met liefde en moedigen kinderen aan. 
• Regels worden uitgelegd. 

Toegeeflijke/permissieve

opvoedingsstijl

• Er is veel aandacht voor de wensen en behoeften van het kind. 
• Het kind is de baas en krijgt bijna voortdurend zijn zin. 
• Er worden weinig eisen aan het kind gesteld. 
• Vooral als ouders zich over iets schuldig voelen

Afwezige/verwaarlozende

opvoedingsstijl

• Deze opvoedstijl kenmerkt zich door het verwaarlozen van het kind. 
• Er is geen interesse, aandacht, en geborgenheid voor het kind 
• Er zijn geen regels.

De opvoedingsstijlen hangen af van hoe de opvoeder zich gedraagt. 

Er zijn 2 belangrijke criteria:

1. liefde  (versus onverschilligheid)
2. autoriteit/strengheid  (versus loslaten)

Gevolgen opvoedingsstijlen

Autoritaire opvoeding 

• Kind wordt angstig en volgzaam
• Kind raakt zijn eigen identiteit kwijt
• Kan opstandig en agressief gedrag bevorderen. 
• Het kind krijgt weinig zelfvertrouwen. 

Gevolgen Democratische/ondersteunende/autoritatieve opvoedingsstijl:

• Stimuleert het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid
• Vaker opgewekt
• Minder gedragsproblemen

Gevolgen Toegeeflijke/permissieve opvoedingsstijl

• Het kind en de ouder zijn gelijkwaardig
• Het kind leert geen grenzen 
• Er is weinig feedback 
• Het kind kan impulsief en                                                                       zelfs agressief worden.

Gevolgen van Afwezige/onverschillige opvoedingsstijl

• Het kind voelt zich niet geliefd en enorm eenzaam
• Het kind leert geen grenzen
• mag alles zelf uitzoeken
• komen vaak in aanraking                                                                          met verkeerde vrienden

Welke opvoedingsstijl zagen we in het filmpje van Mathilda?

1. Autoritaire opvoedingsstijl
2. Democratische/ondersteunende opvoedingsstijl
3. Permissieve/toegeeflijke opvoedingsstijl
4. Afwezige/onverschillige opvoedingsstijl

Welke opvoedingsstijl zien we in het filmpje van Charlie and the chocolate factory?

1. Autoritaire opvoedingsstijl
2. Democratische/ondersteunende opvoedingsstijl
3. Toegeeflijke/permissieve opvoedingsstijl
4. Afwezige/onverschillige opvoedingsstijl

democratische opvoedingsstijl

autoritaire opvoedingsstijl

verwaarlozende opvoedingsstijl

permissieve opvoedingsstijl

Deze opvoedingsstijl wordt gekenmerkt door een evenwicht tussen het aanbieden van regels en discipline en het oog hebben voor de wensen en behoeften van de kinderen.

Bij deze opvoedingsstijl is de ouder de baas en dient het kind te gehoorzamen.

Ouders geven hun kinderen altijd hun zin. Kinderen zijn duidelijk de baas binnen deze opvoedingsstijl.

Binnen deze opvoedingsstijl wordt het kind aan zijn lot overgelaten.

Link volgend VOORDEEL aan de juiste opvoedingsstijl.

Kinderen ontvangen veel warmte en liefde maar ook regels en duidelijkheid. Dit evenwicht is goed voor een gezonde ontwikkeling van kinderen.

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Link volgend VOORDEEL aan de juiste opvoedingsstijl.

Kinderen hebben veel ruimte om hun creativiteit te ontwikkelen en te uiten.

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Link volgend VOORDEEL aan de juiste opvoedingsstijl.

In sommige situaties is een autoritaire opvoedingsstijl noodzakelijk, bijvoorbeeld bij een dreiging van gevaar of bij kinderen die een sterke nood hebben aan structuur en leiding.

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Link volgend VOORDEEL aan de juiste opvoedingsstijl.

Deze opvoedingsstijl zorgt ervoor dat kinderen zelfstandig zijn.

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Link volgend NADEEL aan de juiste opvoedingsstijl.

Kinderen missen betrokkenheid en warmte van de opvoeders.

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Link volgend NADEEL aan de juiste opvoedingsstijl.

Kinderen kunnen veeleisend, onbeheerst en ongedisciplineerd zijn.

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Link volgend NADEEL aan de juiste opvoedingsstijl.

Deze opvoedingsstijl heeft enkel voordelen.

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Link volgend NADEEL aan de juiste opvoedingsstijl.

Kinderen zijn eenzaam.

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Casus 1

Moeder vindt dat Nico (12) zijn kamer moet opruimen voordat hij gaat gamen want het is een enorme rommel. Nico weigert dat. Moeder heeft geen zin in een discussie en ziet dat Nico boos wordt omdat hij moet opruimen. Ze wil hem niet verdrietig maken en uiteindelijk geeft ze hem daarom een knuffel en laat ze het erbij. 

De kamer wordt niet opgeruimd en Nico gaat een computerspelletje spelen. Moeder baalt maar gaat weer naar beneden: ze zal het morgen zelf wel even opruimen. 

Het komt vaak voor dat Nico zijn zin krijgt.

Welke opvoedingsstijl komt aan bod in de casus van Nico?

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Casus 2

Nina (18) wil graag vanavond de stad in, al haar vriendinnen gaan ook. Vader wil niet dat ze gaat. Nina verzet zich en vraagt waarom ze niet mag gaan, maar vader geeft geen uitleg over de reden. Ze gaat niet, en daarmee is het klaar. Het komt regelmatig voor dat vader Nina iets verbiedt wat vriendinnen wel mogen van hun ouders en het voelt voor Nina alsof ze totaal geen vrijheid heeft. Wanneer Nina begint te huilen geeft vader aan dat ze voor straf naar boven moet en haar huiswerk moet gaan maken. Vader leidt een druk leven en heeft voor verdriet om dit soort onzinnige redenen geen tijd. 

Welke opvoedingsstijl komt aan bod in de casus van Nina?

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Casus 3

Voor de zoveelste keer vandaag is het raak: Fee (3) zet het op een huilen. Minstens de helft van de keren heeft moeder geen idee waarom. Daarom doet ze niks en wacht ze tot Fee's bui voorbijgaat. Er zal heus niks ergs zijn en moeder is al moe genoeg, daarom loopt ze de kamer uit en laat ze Fee een tijd uitrazen. Als ze het negeert dan stopt het vanzelf, desnoods doet ze even oortjes in zodat ze het gehuil niet meer hoort.

Welke opvoedingsstijl komt aan bod in de casus van Fee?

1. autoritaire opvoedingsstijl
2. democratische opvoedingsstijl
3. verwaarlozende opvoedingsstijl
4. toegeeflijke opvoedingsstijl

Huistaak!

Maak de opdracht in Smartschool (oefening opvoedingsstijlen).

30 mei 2024

toets!

cursus kinderbegeleider

pag. 184 tot en met pagina 188

Waardenboom Helan