Via Vervolg Deel A Thema 3 H2 Spelling & grammatica

Thema 3 H2 Spelling en grammatica

Zinsdeel

Een zinsdeel is een stukje van een zin. 

Je kunt elke zin verdelen in zinsdelen.

Een zinsdeel kan één woord zijn of uit meerdere woorden bestaan. Je kunt de volgorde van zinsdelen veranderen, maar de woorden binnen die zinsdelen moeten dan wel bij elkaar blijven staan. 

Zinsdelen voorbeeld

Anna zaait in haar moestuin de boontjes.

De boontjes zaait Anna in haar moestuin.

In haar moestuin zaait Anna de boontjes.

Zaait Anna de boontjes in haar moestuin?

Deze voorbeeldzin bestaat dus uit 4 zinsdelen.

1 De persoonsvorm

De persoonsvorm (PV) is het belangrijkste werkwoord in een zin. In elke zin staat een persoonsvorm. Er zijn 2 manieren om de persoonsvorm te vinden in een zin:

- Maak een vraagzin: de PV staat helemaal vooraan

- Verander de zin van tijd: van tegenwoordige tijd naar verledentijd of andersom

1 PV zoeken met vraagzin

Maak een vraagzin van de volgende zin:

De boswachter maakt een lange wandeling door het bos.

Maakt de boswachter een lange wandeling door het bos?

maakt = de persoonsvorm

1 PV zoeken door de zin in de andere tijd te zetten

Verander de zin van tijd.

De boswachter maakt een lange wandeling door het bos.

De boswachter maakte een lange wandeling door het bos.

Maakt verandert als werkwoord, dus: maakt = de pv

2 Het onderwerp

Het onderwerp is een ding of persoon die in de zin iets doet of iets is. Het onderwerp en de persoonsvorm horen bij elkaar. 

Er zijn 2 manieren om het onderwerp te vinden:

Stel de vraag 'Wie of wat doet iets in de zin?'

 

2 Het onderwerp vinden

Voorbeeld:

De boswachter maakt een lange wandeling door het bos.

Wie/wat maakt ...? 

De boswachter = onderwerp

2 Het onderwerp en de PV

Zoals gezegd, horen het onderwerp en de persoonsvorm bij elkaar. Ze staan samen in enkelvoud of samen in meervoud. 

Vb. De boswacht maakt ..... (enkelvoud + enkelvoud)

Vb. De boswachters maakten (meervoud + meervoud)

2 Het onderwerp vinden

Dit is dus ook een manier om het onderwerp te vinden. 

Zet de zin van enkelvoud in meervoud: het onderwerp wordt samen met de persoonsvorm ook meervoud.

Zet de zin van meervoud in enkelvoud: het onderwerp wordt samen met de persoonsvorm ook enkelvoud.

Sterke werkwoorden in voltooide tijd

Voor het vervoegen van sterke werkwoorden in de voltooide tijd bestaat geen schema. De voltooide tijd van sterke werkwoorden moet je dus oefenen, zodat je ze uit het hoofd kent.

ruiken - ik rook - ik heb geroken

sluipen - ik sloop - heb heb geslopen

stinken - ik stonk - ik heb gestonken

werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in een zin. Het werkwoordelijk gezegde kan uit één of meer werkwoorden bestaan.

werkwoordelijk gezegde

* Wij genieten in het bos van een heerlijke wandeling.

- werkwoordelijk gezegde = genieten

* Wij hebben in het bos van een heerlijke wandeling genoten.

- werkwoordelijk gezegde = hebben genoten

* Zullen wij in het bos van een heerlijke wandeling gaan genieten?

- werkwoordelijk gezegde = zullen gaan genieten

Maken

Maak de opdrachten 1 t/m 16

blz. 211-227