Startles 3B

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Nederland, 1813 - 1900

2. Het Verenigd Koninkrijk onder koning Willem I.

Leerdoelen

• Waarom is in 1815 het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden gevormd? 
• Waarom scheidde België zich af van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden?

Is bron 4 een realistische weergave van de afgebeelde gebeurtenis? 

Korte tijdlijn van "Nederland" voordat we de diepte in gaan...

1795: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden wordt veroverd door Frankrijk.

1806: Lodewijk wordt koning van Holland.

1810: Nederland onderdeel van het Franse Keizerrijk.

Vanaf 1813..

• Overwinnaars van Napoleon (>) streefden een Europees machtsevenwicht na.
• Landen om Frankrijk heen moesten sterk genoeg zijn om toekomstige Franse militaire acties te kunnen afslaan. 
• Máár: deze landen mochten ook weer niet zo groot en sterk worden dat ze een bedreiging vormen voor het machtsevenwicht. Lastig! 

Sterke rollen voor:

Zuiden: Spanje.

Oosten: Pruisen en Oostenrijk.

Noorden: "Oostenrijkse Nederlanden".

1815

• Oostenrijkse Nederlanden worden samengevoegd met de voormalige Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. 
• Willem Frederik van Oranje wordt koning Willem I.
  
  
• Lastig want:
• Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden hadden al meer dan twee eeuwen niet bij elkaar gehoord.
• Noord en Zuid hadden zich politiek, economisch, sociaal en cultureel heel verschillend ontwikkeld! 

Koning-koopman en Kanalenkoning

• Willem I wil van Nederland een modern land maken
• Om dit te kunnen betalen richtte hij de Nederlandsche Handelsmaatschappij (NHM) op.
• Deze maatschappij zorgde ook dat de handel met Indië weer winstgevend werd.
• Willem I wordt soms, spottend, ook wel koning-koopman genoemd

Zelfstandig werken

Vul (als dat lukt) de leerdoelen voor jezelf in in de portal.

Bekijk alvast het werkpad (portal). Ik zal het werkpad en de PDF ook in het Teams kanaal zetten.

De koning is de baas

• Nederland werd een gecentraliseerde eenheidsstaat, sterk centraal bestuur en weinig macht voor de provincies.
  
  
• Máár, Willem had moeten beloven dat er een grondwet zou komen waarin de rechten en plichten van burgers en overheid werden vastgelegd. (>)
• Constitutionele monarchie.

Constitutionele monarchie?

• Willem vond zichzelf dé baas, de grondwet hielp daarbij:
• Koning benoemde ministers en ministers moeten verantwoording afleggen aan de koning.
  
  
• Er kwam een Eerste Kamer + Noordelijke- en Zuidelijke-Nederlanden kregen evenveel vertegenwoordigeres in het parlement. 

... handig, zo'n parlement

• Maar in werkelijkheid deden ze weinig. 
  
  
• De koning mocht leden uit de Eerste Kamer benoemen (adel), het parlement kreeg weinig rechten.
• Daarnaast werd het bestuur een onderonsje tussen de ministers en de koning, die veel zelf besloot.

Ontevredenheid van de Belgen

Oorzaken:

• Collegium Philosophicum: alle priesterstudenten moeten in Leuven studeren (dus andere opleidingen mogen niet meer)
  
  
• Nederlands officiële taal, geen Frans

• Nederland wordt voorgetrokken
  

Zelfstandig werken

Maken paragraaf 1.2 opdrachten: 

14, 15, 17, 19, 22.

Huiswerk wordt:

7 t/m 15, 17, 19, 22 t/m 25

Samen lezen "de afsplitsing van België"

Belgische Revolutie

1830

• 1829-1830: koude winter, werkloosheid en voedselprijzen stijgen, onrust groeit.
• Rellen! 
• Willem I  stuurt Willem (kroonprins) met een leger naar Brussel, maar Willem wil onderhandelen, niet vechten.
• Willem I ziet dit niet zitten, stuurt Frederik (tweede zoon) en die wil wél vechten.

Fun fact:

• In België leren ze op school dat België in 1830 onafhankelijk werd van Nederland. Wij houden vaak nog 1839 aan, in dit jaar erkent Willem I namelijk pas de onafhankelijkheid! 
• België en Nederland gaan onder druk van Engeland en Pruisen uit elkaar.

Zelfstandig werken