3.3 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.3 Lezen

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• overtuigende en informatieve teksten lezen;

• onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken;

• relaties tussen en binnen teksten evalueren en beoordelen;

• een tekst beknopt samenvatten.

Kritisch lezen

Als je een tekst kritisch leest, probeer je te beoordelen of de informatie in de tekst klopt.

Dat doe je zo:

• Je bekijkt de bron van de tekst: is die betrouwbaar?

• Je probeert te achterhalen of de auteur deskundig is.

• Je kijkt wat meningen en wat feiten zijn en gaat na of de feiten correct zijn.

• Je zoekt andere teksten over hetzelfde onderwerp en vergelijkt de informatie uit de teksten met elkaar.

Maken

Opdracht 1 t/m 5

Verbanden en Signaalwoorden 

In teksten hebben zinnen en Alinea's met elkaar te maken. Ze houden verband met elkaar.

Verbanden kun je herkennen aan signaalwoorden. Die woorden helpen je een tekst beter te begrijpen.

Oorzaak-gevolg

Het tekstverband oorzaak-gevolg is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals: doordat, hierdoor, met als gevolg.


VB:

1. De trein was vertraagd. Hierdoor kwam Evi te laat op school.

2. Het regende gisteren hard, met als gevolg dat de straat is ondergelopen.

Doel-middel

Het tekstverband doel-middel is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals: waarmee, door middel van, om te.


VB:

1. Dit is een app waarmee je foto’s kunt bewerken.

2. Hij gebruikt drie wekkers om op tijd wakker te worden.

Maken

Opdracht 7 t/m 11

Kennistest

Tekstverbanden

Welk tekstverband herken je? 
Kies steeds tussen A & B!

Door middel van hard trainen wordt hij de kampioen van Nederland.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Ik werk keihard zodat ik een voldoende kan halen.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Als gevolg van de overstromingen zijn veel mensen dakloos geworden.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Om de eindronde te bereiken zullen we de komende twee wedstrijden echt moeten winnen.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Zijn pen is gebroken doordat hij te hard drukte.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Hij heeft tot diep in de nacht zitten studeren zodat hij een goed punt gaat halen.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Ik had niet goed gekeken, waardoor de fietser tegen me botste.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Het stormde gisteren heel hard, hierdoor steeg het water.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Ik pakte snel een pen, zodat ik het telefoonnummer kon opschrijven

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Door mijn val in de sloot had ik een natte broek.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Woordenschat

Wat is de betekenis van de volgende woorden?

Identificeren

1. zich herkennen in
2. vaststellen wie iemand is
3. zorgen dat iets hetzelfde is als iets anders
4. opzoek gaan naar iemand

Corrigeren

1. Beargumenteren
2. benadrukken
3. vaststellen
4. verbeteren

Erop hameren

1. Beargumenteren
2. benadrukken
3. vaststellen
4. verbeteren

Constateren

1. Beargumenteren
2. benadrukken
3. vaststellen
4. verbeteren

Betogen

1. Beargumenteren
2. benadrukken
3. vaststellen
4. verbeteren

Opmaak van een tekst

Aan de opmaak zie je vaak snel wat voor tekst het is: een zakelijke brief, een advertentie, enzovoort. Je kijkt onder andere naar:

• afbeeldingen, zoals tekeningen, foto’s en grafieken. Die geven extra informatie of helpen om je te identificeren met de schrijver of de tekst;

• opmaakelementen zoals kaders, tabellen, witruimte en het gebruik van vet of cursief in de tekst. Die geven structuur aan een tekst en laten vaak zien wat belangrijke dingen zijn.

De opmaak en de tekstelementen helpen de schrijver om zijn doel te bereiken. Ze helpen de lezer om de tekst sneller te doorzien en te begrijpen wat het doel van de schrijver is.

Maken

Opdracht 16 t/m 19