Historigrafie HAVO 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Historiografie 

H/V4

Leerdoelen

2) Je kan uitleggen aan de hand van historische voorbeelden dat de wijze waarop mensen betekenis geven aan en oordelen over het verleden door de tijd heen veranderd.

3) Je kan een juiste definitie geven van het vak geschiedenis formuleren

4) Je kan de standplaatsgebondenheid van personen en bronnen bepalen

Geef een definitie van Geschiedenis

Leg uit waarom geschiedenis veranderd.

Standplaatsgebondenheid

“betekent dat ieders denken en handelen bepaald wordt door de positie die zij of hij inneemt ten opzichte van anderen en door zijn persoonlijke ervaringen.” 

Wat bepaaldt die positie?

1) tijd 

2) plaats 

3) cultuur  / ideologie 

4) Rijk / arm 

5) Man / vrouw 

"Dat je visie gekleurd is door een ­hedendaags perspectief, daar is op zich niets mis mee: geschiedenis leeft, en ons beeld van het verleden verandert voortdurend. Maar de tijd waarin geschiedenislessen alleen dienden om onze nationale of Europese trots aan te wakkeren, vol ontzag voor de illustere mannen die de ­wereld aan hun voeten hadden, is voorbij. Daarvoor heeft het historisch onderzoek van de voorbije jaren te scherp aangetoond hoeveel van de historische werkelijkheid daartoe miskend moest worden."

Uit: Ryckbosch, W. (2021, 6 september). Al wie mee met Magellaan wil varen. De Standaard. https://www.standaard.be/cnt/dmf20210905_97614298?utm_source=standaard&utm_medium=social&utm_campaign=send-to-a-friend&fbclid=IwAR1DtikPzDVVHnB2-qIowS9IDINfAZBa24XZ3_e4EwHtArbgVCRYQlFzVGQ

Demografische revolutie

• Plafond van Malthus: aantal mensen blijft gelijk aan beschikbaar voedsel
  
• Teveel mensen leidt tot hongersnood
  
• Dankzij agrarische revoluties komt meer eten beschikbaar
  
• Gevolg: bevolkingsgroei
  
• 18de eeuw: demografische revolutie --> verdrievoudiging inwoners Engeland:
  
• Meer en beter voedsel + ontwikkeling hygiëne en medische zorg

Malthus: analyse tijdvak 4

Bovenaan de tweede fase zien we urbanisatie staan. Wat betekent dit?

Wat wordt bedoeld met transitie?

Wat is het resultaat van de demografische transitie?

Meer mensen, wat is er in de eerste plaats nodig?

Welke rol heeft deze bevolkingsgroei gespeeld binnen IR?

2ledig

A. bevolkingsgroei in combinatie met verhoogde productiviteit in de landbouw (agrarische revolutie) zorgt voor arbeidersoverschot op platteland. Deze arbeiders gaan naar de steden waar de fabrieken zich bevinden (technologische revolutie) en vormt een reservoir aan goedkope arbeidskrachten voo rde ontwikkelende industrie.

B. Bevolkingsgroei zort voor een groeiende afzetmarkt voor de producten uit de fabrieken - deze afzetmarkt werd vergroot door afschaffing van binnenlandse tollen en taxen én verbetering van transport (transportrevolutie)

Wet Malthus?

Klopt zijn wet dan niet? 

Jawel, maar zijn wet gaat enkel op voor pré-industriële samenlevingen (bv Ancien Régime): een aantal vernieuwingen in de landbouw maakten een sterke stijging van de voedselproductie mogelijk. Dit noemen we de agrarische revolutie.

Malthus

Malthusiaanse val

• Bevolking groeit met meetkundige reeks 1-2-4-8-16-32)
• Voedselproductie met rekenkundige reeks (2-4-6-8-10)

Checks maken die ongelijke krachten weer gelijk

• Positieve checks (Voedseltekort, hongersnood, epidemieën, oorlogen)
• Preventieve checks (Morele terughoudendheid, anticonceptie, abortus)

Friedrich Hegel (1770-1831)

Optimisme. "De geschiedenis beweegt zich voort

door tegenstellingen. De botsingen leveren
een synthese op. Dit proces herhaalt zich
eindeloos. Zo komen we steeds dichter
bij ware kennis."