Trauma buik

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Trauma buik

Leerdoelen

Na deze les:

Kan je vertellen waar je op moet letten bij  bij trauma buik

En kan je vertellen hoe te handelen bij een trauma buik. qua urgenties en advies. 

Welke organen zitten in de buikholte?

Welke organen zitten in de buikholte?

In de buikholte zitten verschillende organen: de alvleesklier, darmen, lever, maag en milt. Deze organen zijn kwetsbaar voor trauma’s omdat ze niet zo goed beschermd worden door de borstkas of de bekkenholte.

 Nieren liggen meer richting wervelkolom, en behoren officieel niet tot de intra-abdominale organen. Ook de blaas, prostaat, baarmoeder en eierstokken zijn geen buikholte-organen: deze organen zitten in de bekkenholte.

Let op! Als een vrouw zwanger is, neemt de baarmoeder met het

ongeboren kind wél ruimte in de buikholte in.

Bedenk een voorbeeld van een stomp buiktrauma

Wist je dat...

Stompe buiktrauma’s levensbedreigende interne bloedingen kunnen geven?

Omdat je geen wond ziet, zie je niet aan de buitenkant dat een orgaan in de buik is beschadigd.

Klachten door een sluimerende interne bloeding zijn o.a. algemene zwakte, buikpijn met misselijkheid en braken, bloed in urine of ontlasting, duizeligheid en/of vegetatieve verschijnselen. Ze ontstaan vaak later na het ongeval en worden geleidelijk erger.

Vorige les hebben we hematurie na een trauma besproken. Wat zou er in die situatie aan de hand kunnen zijn?

Niercontusie

Organen kunnen door een ongeval of incident ook gekneusd raken. Je ziet daarvan niets aan de buitenkant. De huid is dan nog onbeschadigd. Een voorbeeld van zo’n orgaankneuzing is een niercontusie.

Bij een niercontusie kan een bloeding in de nieren ontstaan. Een patiënt kan daardoor rode urine hebben. Dat is een teken dat er bloed bij de urine zit: hematurie noem je dat.

Daarnaast heeft de patiënt een doffe doordringende pijn aan de kant van de gekneusde nier. De pijn straalt uit naar de rug en buik. Dit noem je ook wel flankpijn.

Let op! De pijn hoeft er niet direct na het ongeval te zijn. De pijn kan ook enkele dagen later ontstaan.

Waar moet je rekening mee houden bij een patiënt met een buiktrauma ? 

- Vegetatieve verschijnselen

- Ontstaan van de klachten

- Voorwerp in de buik

Wat zijn ook al weer vegetatieve verschijnselen?

       Vegetatieve verschijnselen

Vegetatieve verschijnselen zijn alarmsignalen van het lichaam. Ze geven aan dat er echt iets aan de hand is. Een patiënt kan deze verschijnselen niet ‘faken’: het lichaam regelt dit automatisch. 

Vegetatieve verschijnselen zijn misselijkheid (soms ook met braken), zweten, een klamme huid en het gevoel flauw te vallen/duizeligheid. Een patiënt met vegetatieve verschijnselen kan ook erg bleek zien. Koorts en pijn zijn geen vegetatieve verschijnselen.

Een patiënt met een buiktrauma en vegetatieve verschijnselen bevindt zich in een levensbedreigende situatie. Zo snel mogelijk ingrijpen (U1) is noodzakelijk.

Wat is penetrerend letsel bij een trauma van de buik ?

Penetrerend letsel

Er is sprake van penetrerend letsel als de buikwand is doorboord of beschadigd. 

Bijvoorbeeld door een stuk glas, een mes of een ander voorwerp zoals een staaf. 

Ook een diepe snijwond waarbij niet meteen duidelijk is waardoor het is veroorzaakt, of een wond waarbij de buikinhoud zichtbaar is, zijn voorbeelden van penetrerend letsel.

 

Bij een schaafwond of een oppervlakkige snijwond is de buikwand niet beschadigd. Daarom is dit geen penetrerend letsel. Dit geldt ook voor een blauwe plek.

Patiënt met voorwerp in de buik ; wat is je advies?

Voorwerp in de buik

 Bijvoorbeeld een mes, gereedschap, een staaf, kogel of een stuk glas. 

Adviseer de beller/patiënt altijd om een voorwerp dat uit de buik steekt te laten zitten. Dit geldt ook voor achtergebleven voorwerpen die niet uitsteken: deze nooit zelf verwijderen!

Als de patiënt (of een omstander) het voorwerp eruit trekt, kan dat namelijk zulke hevige bloedingen tot gevolg hebben dat de patiënt ter plekke overlijdt.

Daarnaast kun je met deze adviezen aan de beller/patiënt zo veel mogelijk schade voorkomen:

Laat de patiënt liefst in dezelfde houding zitten of liggen waarin het is gebeurd.

Laat het voorwerp zo veel mogelijk met rust.

Probeer de wond eromheen zo goed mogelijk te verbinden of af te dekken. Bijvoorbeeld met een schone theedoek.

Klassikaal oefenen !