Evolutie, Nietzsche, Freud

Verschilt de mens radicaal van het dier? 
Darwin, Nietzsche, Freud
1 / 32
volgende
Slide 1: Tekstslide
FilosofieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 90 min

Onderdelen in deze les

Verschilt de mens radicaal van het dier? 
Darwin, Nietzsche, Freud

Slide 1 - Tekstslide

Verschilt de mens volgens jou radicaal van het dier?
Ja
Nee

Slide 2 - Poll

Beargumenteer of de mens volgens Aristoteles radicaal anders is dan het dier

Slide 3 - Open vraag

Deze week
Perspectief op overeenkomst en verschil  tussen mens en dier volgens:
  • Darwin
  • Nietzsche
  • Freud

Slide 4 - Tekstslide

Leerdoel
 Je kunt de kern van de mensvisie van Darwin, Nietzsche en Freud uitleggen, evalueren en vergelijken met andere posities (m.n Plato, Aristoteles, Descartes, Spinoza)

Slide 5 - Tekstslide

Darwin en de evolutieleer

Slide 6 - Tekstslide

Natuurlijke selectie betekent dat de beste dieren de grootste kans hebben om zich voort te planten en daarom overleven
A
Waar
B
Niet waar

Slide 7 - Quizvraag

Uitleg
  • Evolutie gaat over soorten, niet over individuen 
  • Er is niet zoiets als objectief ‘de beste’ diersoort. Een evolutionair succesvolle soort is een soort die het goed aangepast is aan de omgeving en vruchtbare nakomelingen produceert.

Slide 8 - Tekstslide

Volgens de evolutietheorie is de mens toevallig ontstaan en daardoor niet fundamenteel anders dan dieren
A
Waar
B
Niet waar

Slide 9 - Quizvraag

Uitleg
Fundamenteel verschil: twee zaken zijn in essentie verschillend, het zijn echt verschillende soorten dingen.
Bijv: Volgens Descartes verschillen mens en dier fundamenteel van elkaar, omdat …

Gradueel verschil: twee zaken verschillen trapsgewijs, of in termen van meer of minder van hetzelfde of iets vergelijkbaars.
Bijv. Volgens Plato verschillen mens en dier gradueel van elkaar, omdat …

Slide 10 - Tekstslide

Eigenschappen die ik tijdens mijn leven verwerf, bv dat ik bruiner word als ik de rest van mijn leven in Afrika woon, geef ik door aan mijn kinderen
A
Waar
B
Niet waar

Slide 11 - Quizvraag

Uitleg
  • Evolutie gebeurt door genetische mutaties en de overerving daarvan.
  • Wat je doorgeeft aan je kinderen is genetische informatie uit je zaad-/eicellen

Slide 12 - Tekstslide

Evolutie heeft de bedoeling soorten beter te maken
A
Waar
B
Niet waar

Slide 13 - Quizvraag

Uitleg
  • ‘Evolutie’ is de naam van een proces of een ontwikkeling
  • Het proces van evolutie verloopt toevallig, en heeft dus geen doel of bedoeling

Slide 14 - Tekstslide

De begrippen 'evolutie' en 'natuurlijke selectie' zijn op de moderne mens in Nederland niet van toepassing
Eens
Oneens

Slide 15 - Poll

0

Slide 16 - Video

Schrijf de antwoorden op deze vragen in je schrift:
  • Leg de betekenis uit van de begrippen evolutie en natuurlijke selectie.
  • Wat betekent survival of the fittest?
  • Geloof jij in evolutie? Beargumenteer en leg uit of je dit een zinnige vraag vindt.
  • Beschrijf de mensvisie van een evolutionair denker.

Slide 17 - Tekstslide

Friedrich Nietzsche
  • Sluit aan bij de evolutieleer van Darwin
  • Goed is: de mens die de eigen waarden schept, de Übermensch
  • De mens is een onbepaald (nicht festgesteltes) dier, een Mangelwesen, een kuddedier

Slide 18 - Tekstslide

Friedrich Nietzsche
"God is dood"
"Wat mij niet doodt, maakt mij sterker"
"Het denken van de mens is het zwakste en meest feilbare orgaan dat de natuur hem heeft meegegeven."

Slide 19 - Tekstslide

Volgens veel filosofen en wetenschappers maakt het denkvermogen ons superieur t.o.v. andere soorten. Maar het denkvermogen kan ook als een last worden ervaren. Leg dit uit aan de hand van een voorbeeld.

Slide 20 - Open vraag

Nietzsche
  • De mens is een onbepaald dier: i.t.t. andere soorten komen wij onaf ter wereld en gebruiken het denken, techniek en cultuur om dat te compenseren
  • De mens is een Mangelwesen: we zijn een dier met een gebrek, een ziek dier, we lijden aan twijfel en onzekerheid
  • De mens is een kuddedier: we zijn bang zelf keuzes te maken, we vluchten we in de groep (religie houdt ons klein)

Slide 21 - Tekstslide

Hoe zou Nietzsche reageren op Aristoteles' idee dat de mens een zoon logon echon (een dier met rede) is?

Slide 22 - Open vraag

Aristoteles en Nietzsche: Schrijf de antwoorden op de volgende vragen in je schrift
  • De mens is een zoon logon echo volgens Aristoteles. Leg dit uit aan de hand van de drie delen van de ziel die hij onderscheidt
  • Hoe zou Nietzsche reageren op Aristoteles' idee dat de mens een dier met rede is?
  •  Beargumenteer of jij onze rede/ons denkvermogen ons superieur maakt aan andere dieren. Verwijs in je antwoord naar Aristoteles en Nietzsche

Slide 23 - Tekstslide

Freud
  • Borduurt voort op Nietzsche
  • Freud wordt ook wel de 'derde copernicaanse wending' genoemd..

Slide 24 - Tekstslide

De aarde is het middelpunt van het heelal
Eens
Oneens

Slide 25 - Poll

Copernicaanse wending
  1. Egocentrisme -> heliocentrische: onze aarde is niet het middelpunt
  2. Evolutieleer van Darwin: onze soort is niet het middelpunt
  3. Psychoanalyse van Freud: in onszelf zijn wij niet het middelpunt; wij zijn niet rationeler dan dieren


Slide 26 - Tekstslide

Denk jij dat je jezelf volledig kent?
Ja
Nee

Slide 27 - Poll

Denk je dat jouw kindertijd heeft beïnvloed wie je vandaag de dag bent?
Ja
Nee

Slide 28 - Poll

Waarom denk je dat mensen soms irrationeel of anders reageren dan ze zelf zouden willen?

Slide 29 - Open vraag

Mens volgens Freud
Veel van onze drijfveren kennen we niet. Deze zijn onbewuste.


De geest bestaat uit drie delen:
Ich/ego – (bewuste) persoonlijkheid
Es/id – onze dierlijke driften
Über-Ich/superego – geweten door opvoeding


De mens wordt grotendeels gedreven door het Es (het onbewuste). 


Slide 30 - Tekstslide

Freud
Stel je voor dat iemand als kind altijd werd bekritiseerd door zijn ouders, wat leidde tot een diep gevoel van onzekerheid. Later in zijn volwassen leven merkt deze persoon dat hij steeds extreem perfectionistisch is, en angstig wordt als hij niet alles perfect doet. Hoe zou Freud dit perfectionistische gedrag verklaren vanuit zijn theorie over het id, ego, superego en het onbewuste?

Slide 31 - Tekstslide

Discussie
Er zijn mensen die zeggen dat de bescherming van zwakkere mensen in onze samenleving, bijvoorbeeld door sociale voorzieningen zoals uitkeringen, tegennatuurlijk en daarom verkeerd is.
Hoe zou een evolutiebioloog dit uitleggen?
En Nietzsche?
Wat vind je hiervan? En waarom?

Slide 32 - Tekstslide