IDFA filmles: Het Korte Filmblok

• Burgerschap
• Culturele en kunstzinnige vorming
• +2
• MBO
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3,4
• Studiejaar 1-4

Introductie

Deze filmles over genre, animatie en videogames is geschikt voor mbo. Aan de hand van vragen en stellingen ga je met je studenten in gesprek over de korte documentaires ‘Nuisance Bear’, 'Prosopagnosia' en 'Operation Jane Walk' of 'How to Disappear'.

Instructies

Het filmblok bestaat uit drie korte films. Bij elke film horen vier slider met reflectievragen, vragen over de totstandkoming. Daarna stellingen die de thema’s verbinden met het persoonlijke leven van de student. Tot slot vind je verschillende actieve en creatieve opdrachten.

De les is flexibel vorm te geven: kies wat past bij jouw lespraktijk.

Leerdoelen

• De student heeft nieuwe inzichten opgedaan over de wereld en zichzelf.
• De student kan zijn/haar mening verwoorden over het verhaal en de vorm van de film.
• De student kan de filmbeleving en onderlinge meningsverschillen verwoorden en bespreken met medestudenten.

Het Korte Filmblok

Thema's: 
genre, animatie, videogames

MBO

Welkom! Deze les is onderdeel van het IDFA scholierenprogramma.

Iconen

Opdracht

Vraag

Kijken

Tekst

Als er een icoon in beeld staat, kun je erop klikken. Er zijn vragen en (kijk)opdrachten.

trailers

Bekijk de trailers

3A

1

2

3B

Bekijk de trailers voorafgaand met de studenten, om te introduceren waar ze naar gaan kijken.

Achteraf kun je de trailer natuurlijk ook bekijken, om herinneringen aan de film terug te halen.

Probeer de trailers vooraf (soms moet je inloggen in YouTube/Vimeo). En met de knop rechtsonder kun je ze beeldvullend laten zien.

Let op: niet iedereen ziet dezelfde film als laatste. Kies tussen A en B.

A = Operation Jane Walk

B = How to Disappear

Bekijk nu de films

Vragen over genre

Wat is een documentaire? Omschrijf het in je eigen woorden.

Wat was er anders aan deze korte films dan de meeste documentairefilms?

Kijk jij graag naar documentaires? Waarom wel of niet?

Vragen over het genre documentaire

• Kijk jij graag naar documentaires? Eigen antwoord student.
  
• Wat is een documentaire? Omschrijf het in je eigen woorden.
• Wat was er anders aan deze korte films dan de meeste documentairefilms? Bijvoorbeeld dat ze virtueel zijn (geen echte wereld), of in animatievorm (in scene gezet).

Nuisance Bear

Nuisance Bear

Wat vond je van de film? Welke vragen en/of gedachten kwamen in je op tijdens het kijken?

Wat is volgens jou de hoofdboodschap van de film?

Vragen bij de film Nuisance Bear: filmervaring en boodschap

• Wat vond je van de film? Welke vragen en/of gedachten kwamen in je op tijdens het kijken? Eigen antwoord student.
• Wat is volgens jou de hoofdboodschap van de film? Bijvoorbeeld dat klimaatverandering slecht is voor dier en mens of dat mensen niet als toerist naar de ijsberen moeten komen.

Nuisance Bear

Was het je opgevallen dat er niet gesproken werd in de film? Waarom wel of niet?

Kun je een reden bedenken waarom de makers ervoor gekozen hebben om geen gesproken tekst te gebruiken? Licht je antwoord toe.

Heeft deze film een hoofdpersonage? Licht je antwoord toe.

Vragen bij de film Nuisance Bear: filmmakers

• Was het je opgevallen dat er niet gesproken werd in de film? Waarom wel of niet? Eigen antwoorden studenten.
• Kun je een reden bedenken waarom de makers ervoor gekozen hebben om geen gesproken tekst te gebruiken? Licht je antwoord toe. Bijvoorbeeld: de documentaire geeft het perspectief / de belevingswereld van de ijsbeer weer, en hier is taal geen onderdeel van. Of: om de film spannend te houden en de kijker zijn/haar eigen mening te laten vormen. 
• Heeft deze film een hoofdpersonage? Je zou kunnen zeggen dat de ijsbeer het hoofdpersonage van de film is. Maakt het hiervoor nog uit dat het wel verschillende ijsberen zijn, en niet steeds dezelfde? Moet een hoofdpersonage altijd een mens zijn, of kan het ook een dier zijn, of een plaats of voorwerp?

Meer lezen? Klik hier voor het artikel: 'When polar bears break the rules in Churchill, they go to bear jail' 

Nuisance Bear

Fotograferen

Bedenk een scène die je vanuit een niet-normaal perspectief zou filmen of fotograferen. Maak een foto. Niet op ooghoogte van jou zelf, maar vanuit het standpunt van bijvoorbeeld een kind, een dier. Wat voor effect levert dat op?

Nuisance Bear

De film is niet gefilmd vanuit het standpunt van de mens. Welk standpunt wel? En wat voor effect levert dat op?

Opdracht bij de film Nuisance Bear

• De film is niet gefilmd vanuit het standpunt van de mens. Welk standpunt wel? En wat voor effect levert dat op? Nuisance Bear is volledig op ooghoogte van de ijsberen gefilmd. Met gevolg dat wij als kijker het verhaal vanuit de ijsberen zien, ons beter kunnen verplaatsten in hun blik. Ook wordt het soms wat spannender of dreigender aanvoelen, als je wat lager staat dan menselijke ooghoogte.
• Bedenk een scène die je vanuit een niet-normaal perspectief zou filmen of fotograferen. Maak een foto. Niet op ooghoogte van jou zelf, maar vanuit het standpunt van bijvoorbeeld een kind, een dier. Wat voor effect levert dat op? Laat studenten meerdere standpunten uitproberen, zo komen ze al doende op bijzondere perspectieven. Je kunt per duo of groepje een foto laten maken, die laten zien aan de groep en samen bespreken.

Nuisance Bear

Prosopognosia

De maker van deze film vertelt zijn eigen persoonlijke verhaal op een creatieve manier. Hoe heet deze animatietechniek die hij gebruikt? 

Welke materialen heeft de maker Steven Fraser gebruikt in zijn film?

Wat is de hoofdboodschap van de film? 

Welke onderdelen van documentairefilm zag je hier terug?

Vragen bij de film Prosopognosia:

boodschap en vorm

• Wat is de hoofdboodschap van de film? Eigen antwoorden. Bijvoorbeeld dat iedereen anders is, dat elk mens uniek is of dat je ondanks een afwijking toch jezelf creatief kunt uiten.
• Welke onderdelen van documentairefilm zag je hier terug? Het vertelt een waargebeurd verhaal waarin echte mensen en echte gebeurtenissen voorkomen. Ook de voice-over is een typisch kenmerk. 
• De maker van deze film vertelt zijn eigen persoonlijke verhaal op een creatieve manier. Hoe heet deze animatietechniek die hij gebruikt?Deze animatietechniek heet stopmotion. Bij deze techniek wordt elk frame van een scène apart vastgelegd door na elke kleine beweging een foto te nemen, deze achter elkaar te plakken en op hoge snelheid af te spelen. Het kost dus ontzettend veel tijd om te maken!
• Welke materialen heeft de maker Steven Fraser gebruikt in zijn film? Papier, karton, schriften, geschreven tekst, tekeningen, schilderingen, maskers, audio-opnames (op cassette), (polaroid)foto's, analoge film, film.

Nuisance Bear

Stellingen

• Het is belangrijk dat dit soort verhalen verteld worden.
• Ik zou ook een film zoals deze kunnen maken.
• Deze film inspireert mij.
• Films zoals deze, die door één persoon gemaakt zijn en over één persoon gaan, horen thuis op YouTube, niet in de bioscoop.

Prosopognosia

Stellingen bij de film Prosopognosia

Je kunt de studenten laten staan en 'over de streep' spelen: ben je het met de stelling eens, ga je naar de ene kant van de ruimte. En oneens? Naar de andere kant! Dat kan ook met staan en zitten. Een debat werkt ook goed: laat in groepjes de voors en tegens bespreken en daarover met elkaar debatteren. Natuurlijk kun je het ook in groepjes bespreken, of laten opschrijven.

Dit zijn de stellingen:

• Het is belangrijk dat dit soort verhalen verteld worden.
• Ik zou ook een film zoals deze kunnen maken.
• Deze film inspireert mij.
• Films zoals deze, die door één persoon gemaakt zijn en over één persoon gaan, horen thuis op YouTube, niet in de bioscoop.

Nuisance Bear

Tekenen

Maak een tekening van je klasgenoot, zonder ogen, neus en mond te tekenen. Welke andere details en kenmerken kun je laten zien om iemand herkenbaar te maken? 


In groepsverband: kunnen jullie alle klasgenoten herkennen, aan de hand van de gemaakte tekeningen?

Prosopognosia

Waaraan ben jij te herkennen, los van je gezichtskenmerken als ogen, neus en mond? Wat zijn typische dingen van jou die jou onderscheiden van anderen?

Opdracht bij de film Prosopognosia

• Waaraan ben jij te herkennen, los van je gezichtskenmerken als ogen, neus en mond? Wat zijn typische dingen van jou die jou onderscheiden van anderen? Eigen antwoorden.
• Maak een tekening van je klasgenoot, zonder ogen, neus en mond te tekenen. Welke andere details en kenmerken kun je laten zien om iemand herkenbaar te maken? 

• In groepsverband: kunnen jullie alle klasgenoten herkennen, aan de hand van de gemaakte tekeningen?

Nuisance Bear

Operation Jane Walk / How to Disappear

Waar ging de film over?

Welke typische kenmerken van documentairefilm zag je hier terug?

Waar vind je dat films zoals deze meer thuishoren: in de bioscoop of op YouTube? Waarom?

Vragen bij de films Operation Jane Walk en How to Disappear

• Waar gingen de films over? Eigen antwoord student.
• Welke typische kenmerken van documentairefilm zag je hier terug? De omgeving is fictief, maar wel sterk gebaseerd op het echte New York. Het lijkt misschien meer op een vakantie-vlog. De voice-over wordt ook veel gebruikt bij documentaire.
• Waar vind je dat films zoals deze meer thuishoren: in de bioscoop of op YouTube? Waarom? Eigen antwoord. Doorvragen: wat is dan het verschil in beleving tussen een bioscoopfilm en YouTube-filmpje?

Nuisance Bear

Operation Jane Walk / How to Disappear

Wat vond je goed aan deze film? En wat zou je veranderen?

Zou jij de makers (Robin, Leonhard en Michael) filmmakers noemen? Of zou je een ander woord gebruiken?

Hoe denk je dat videogames eruit zullen zien over vijftig jaar? Licht je antwoord toe.

Hoe denk je dat de makers deze film gemaakt hebben?

Vragen bij de films Operation Jane Walk en How to Disappear

• Hoe denk je dat de makers deze films gemaakt hebben? Over Operation Jane Walk vertellen de makers het volgende: "The film was originally created as a 1.5 hour live city tour performance. We quickly edited a 16 minutes version just to show the idea to people who did not see the performance. As you can see, the style is a little punk-ish, with a bumpy camera and rough cuts. We recorded it in Robin's mother's sewing room. Just for fun we submitted it to a film festival. To our great surprise it was really successful and now people call us filmmakers. It's all a bit absurd."
• Wat vind je goed aan deze films? En wat zou je veranderen? Eigen antwoord.
• Zou jij de makers Robin en Leonhard filmmakers noemen? Of zou je een ander woord gebruiken? Eigen antwoord.
• Hoe denk je dat videogames eruit zullen zien over vijftig jaar? Licht je antwoord toe. Eigen antwoord.

Nuisance Bear

Stellingen

• Het is prettig om soms in een andere realiteit (zoals een game of film) te zijn.
• Videogameontwikkelaars zijn kunstenaars.
• Oorlogsspellen zouden verboden moeten worden: oorlog mag niet dienen als vermaak.

Operation Jane Walk / How to Disappear

Stellingen

• Het spelen van sommige videogames kan invloed hebben op de manier waarop de gamer zich in het echte leven gedraagt.
• Van games kun je veel leren.
• Ze zouden op school meer moeten doen met games en spellen, als educatief middel.

Stellingen bij de films Operation Jane Walk en How to Disappear

Je kunt de studenten laten staan en 'over de streep' spelen: ben je het met de stelling eens, ga je naar de ene kant van de ruimte. En oneens? Naar de andere kant! Dat kan ook met staan en zitten. Een debat werkt ook goed: laat in groepjes de voors en tegens bespreken en daarover met elkaar debatteren. Natuurlijk kun je het ook in groepjes bespreken, of laten opschrijven.

Dit zijn de stellingen:

• Het is prettig om soms in een andere realiteit (zoals een game of film) te zijn.
• Videogameontwikkelaars zijn kunstenaars.
• Oorlogsspellen zouden verboden moeten worden: oorlog mag niet dienen als vermaak.
• Het spelen van sommige videogames kan invloed hebben op de manier waarop de gamer zich in het echte leven gedraagt.
• Van games kun je veel leren.
• Ze zouden op school meer moeten doen met games en spellen, als educatief middel.

Nuisance Bear

De makers zijn zelf nog nooit in New York geweest, maar maakten wel een film over de stad. 

Filmconcept ontwikkelen

Ontwikkel samen met een klasgenoot een concept voor een film over een plaats waar jullie nog nooit zijn geweest. Gebruik de vragen op de volgende slide als leidraad hiervoor.

Operation Jane Walk / How to Disappear

Opdracht bij de films Operation Jane Walk en How to Disappear

Hoe zou je zelf een ‘film’ kunnen maken, over een plek waar je nog nooit geweest bent?
 Brainstorm met een klasgenoot aan de hand van de vragen op de volgende slide.

Welke techniek gebruik je? Hoe kun je een plek visueel maken zonder er daadwerkelijk te filmen? 

Welke locatie kies je?

Heb je een boodschap en sfeer in gedachten?

Welke muziek, geluiden en voice-over kun je gebruiken?

Wat is de titel van de film?

Opdracht bij de films Operation Jane Walk en How to Disappear

Filmconcept ontwikkelen – werkvrage:

1. Welke locatie kies je?
2. Welke techniek gebruik je? Hoe kun je een plek visueel maken zonder er daadwerkelijk te filmen? 
3. Heb je een boodschap en sfeer in gedachten?

4. Welke muziek, geluiden en voice-over kun je gebruiken?

5. Bedenk een (werk)titel.

Afronding

Wat neem je mee van deze films? Wat onthoud je?

Noem drie verschillen en drie overeenkomsten tussen de films.

Denk je nu anders over documentairefilms? Leg uit.

Stel dat je filmmaker was en een van deze films was door jou gemaakt. Welke van deze films zou dat zijn? Licht je antwoord toe. 

Afronding

Eigen antwoorden.

Afronding

Stellingen

• Over elk onderwerp kan een documentaire gemaakt worden.
• Iedereen kan documentairemaker worden.
• Er is een verschil tussen films/regisseurs en video's/content creators.

Afronding

Je kunt de studenten laten staan en 'over de streep' spelen: ben je het met de stelling eens, ga je naar de ene kant van de ruimte. En oneens? Naar de andere kant! Dat kan ook met staan en zitten. Een debat werkt ook goed: laat in groepjes de voors en tegens bespreken en daarover met elkaar debatteren. Natuurlijk kun je het ook in groepjes bespreken, of laten opschrijven.

Dit zijn de stellingen:

• Over elk onderwerp kan een documentaire gemaakt worden.
• Iedereen kan documentairemaker worden.
• Er is een verschil tussen films/regisseurs en video's/content creators.

IDFA's scholierenprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21, Deloitte Impact Foundation, inVision Ondertiteling, IDFA's Dikke Vrienden en Dikke Vrienden+. 

Meer film in de klas?
Ga naar idfa.nl/docschoolonline

IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop ons lesmateriaal in de klas is behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Laat het ons weten via [e-mail]. Bedankt!

Tip voor docenten: met een gratis Docschool Online lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan honderd documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Lees meer en meld je aan op idfa.nl/docschoolonline