1HV Grammatica Zinsdelen H2: Onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Lesdoelen

- Ik kan de persoonsvorm (pv) van een zin aanwijzen.

- Ik kan een zin in zinsdelen (zd) verdelen.

- Ik kan het onderwerp (ow) van een zin aanwijzen.

1: tijdproef

Verander de zin van tijd. De pv verandert.

    > Joost wandelt elke middag met de hond.

    > Joost wandelde elke middag met de hond.

2: vraagproef

Maak een ja/nee-vraag van de zin. De pv komt vooraan te staan.

    > Joost wandelt elke middag met de hond.

    > Wandelt Joost elke middag met de hond?

3: getalproef

Verander het onderwerp van enkelvoud naar meervoud (of andersom). De pv verandert ook.

    > Joost wandelt elke middag met de hond.

    > Joost en Jorien wandelen elke middag met de hond.

Wat is de pv?
Rosie gaat graag naar de bibliotheek.

1. Rosie
2. gaat
3. graag
4. gaat graag

Wat is de pv?
Wanneer komt Michel zijn zusje ophalen?

1. wanneer
2. komt
3. Michel
4. ophalen

Zinsdelen

- Bepaal eerst wat de pv is.

- De grootste groep woorden die je vóór de pv kunt zetten, 

   vormen een zinsdeel.

- Werkwoorden vormen altijd een apart zinsdeel.

Zinsdelen

    > Ramon en Sjors gaan elke zaterdag hardlopen in het park.

Bepaal wat de pv is en zet daar strepen omheen:

    > Ramon en Sjors / gaan / elke zaterdag hardlopen in het park.

Bepaal wat de zinsdelen zijn door ze vóór de pv te zetten:

    > Elke zaterdag / gaan / Ramon en Sjors / hardlopen / in het park.

    > In het park / gaan / Ramon en Sjors / elke zaterdag / hardlopen.

Staan de zinsdeelstrepen goed?

Johan / heeft / een mooi cadeau / aan / zijn moeder / gegeven.

1. ja
2. nee

Uitleg

Fout: 

Johan / heeft / een mooi cadeau / aan / zijn moeder / gegeven.

Goed:

Johan / heeft / een mooi cadeau / aan zijn moeder / gegeven.

Staan de zinsdeelstrepen goed?

Alle deelnemers / aan de quiz / hebben / de vraag / beantwoord.

1. ja
2. nee

Uitleg

Fout:

Alle deelnemers / aan de quiz / hebben / de vraag / beantwoord.

Goed:

Alle deelnemers aan de quiz / hebben / de vraag / beantwoord.

Staan de zinsdeelstrepen goed?

Alle leerlingen / kunnen / een zin / in zinsdelen / verdelen.

1. ja
2. nee

Uitleg

Goed:

Alle leerlingen / kunnen / een zin / in zinsdelen / verdelen.

Het onderwerp (ow)

- Het ow vind je door de vraag te stellen:

     wie/wat + pv?

> Guus / luistert / naar muziek / op Spotify.

    wie/wat luistert? >> Guus

> Op kerstavond / gaan / we / vaak / gourmetten.

    wie/wat gaan? >> we

Wat is het ow?

In de kerstvakantie / gaan / mijn oom en tante / op wintersport / in Oostenrijk.

1. in de kerstvakantie
2. gaan
3. mijn oom en tante
4. op wintersport

Uitleg

In de kerstvakantie / gaan / mijn oom en tante / op wintersport / in Oostenrijk.

Wie/wat gaan? >> mijn oom en tante

Wat is het ow?

Buurvrouw Van der Molen / drinkt / rozenbottelthee / bij haar ontbijt.

1. Buurvrouw
2. Buurvrouw Van der Molen
3. drinkt
4. rozenbottelthee

Uitleg

Buurvrouw Van der Molen / drinkt / rozenbottelthee / bij haar ontbijt.

Wie/wat drinkt? >> Buurvrouw Van der Molen

Het onderwerp (ow)

Soms is het onderwerp lastig te bepalen, bijvoorbeeld bij vraagzinnen als deze:

   > Welke pizza / wordt / het vaakst / besteld?

Vervang dan 'welke' in gedachten door 'deze':

   > Deze pizza / wordt / het vaakst / besteld.

wie/wat wordt? >> Deze pizza >> Welke pizza

Wat is het ow?

Wie / heeft / het laatste koekje / van de schaal / gepakt?

1. wie
2. heeft
3. het laatste koekje
4. koekje

Uitleg

   > Wie / heeft / het laatste koekje / van de schaal / gepakt?

Vervang 'wie' in gedachten door een naam, bv 'Linda':

    > Linda / heeft / het laatste koekje / van de schaal / gepakt.

wie/wat heeft? >> Linda >> Wie

Samengevat

1. Zoek de pv. (tijdproef, vraagproef of getalproef)

2. Zet zinsdeelstrepen.

3. Bepaal het onderwerp: wie/wat + pv?

En nu?

Vakantie! 

Van Nederlands tenminste. 

Volgend jaar gaan we weer verder!

Blijf natuurlijk wel lezen voor je boekenvlog!