BK1 Thema 5 B3+4 Oog OOr Zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

OOG OOR Zenuwstelsel

lens

De lens zit achter de iris  en de pupil.  De ooglens is een belangrijk deel van de beeldvorming op ons netvlies.

hoornvlies

Het hoornvlies  is het doorzichtige deel van de buitenkant van het oog waar het licht door naar binnen valt.

Pupil

De pupil  is de opening van het midden van de iris.  Omdat het in het oog donker is lijkt de pupil zwart. De pupil zit achter het hoornvlies en voor het glasachtig lichaam.

Iris

De iris of het regenboogvlies bepaalt de kleur van de ogen. Het is een ring achter het hoornvlies. De hoeveelheid doorgelaten licht naar het netvlies wordt bepaald door het samentrekken van kringspier in het midden van de iris, wat leidt tot verkleining van de pupil  waardoor er dus minder licht doorgelaten wordt.

Oogspier

Ieder oog heeft 6 verschillende oogspieren. Deze oogspieren zorgen voor de beweging van de ogen. Om scherp en vooral niet dubbel te zien hebben we een goede werking van deze oogspieren nodig.

Harde oogvlies

Het oogwit of sclera is de buitenste witte laag van het oog en bestaat uit stevig bindweefsel. De buitenste laag van het oog wordt ook wel de harde oogrok genoemd. Gaat aan de voorkant van het oog over op het hoornvlies (doorzichtig)

Vaatvlies

Het vaatvlies  bevat veel bloedvaten en pigment. Het zorgt samen met de iris voor een intensieve doorbloeding van het oog. Het vaatvlies ligt tussen hoornvlies en het netvlies. Aan de voorkant gaat het vaatvlies over in de iris (regenboogvlies).

Netvlies

Het netvlies of de retina vormt de binnenbekleding (het lichtgevoelige 'scherm') van ons oog en bestaat uit 10 lagen. Eén van deze lagen bevat de fotoreceptoren (zintuigcellen) die beter bekend zijn als de staafjes en kegeltjes. De prikkels worden hier omgezet in impulsen en gaan via de oogzenuw naar de hersenen. In het midden van het netvlies ligt de gele vlek, daar kun je het scherpst zien. 

Oogzenuw

Is een gevoelszenuw. Hij verbindt het oog met de hersenen. De plaats van het netvlies waar de oogzenuw het oog verlaat, heet de blinde vlek. Hier liggen geen zintuigcellen. 

Glasachtig lichaam

Geleiachtige massa die het oog vult en het netvlies op zijn plaats houdt. 

Je kan nu opdracht 5.3 in Biologie voor jou beantwoorden 

Lens

Pupil

Iris

Hoornvlies

Harde oogvlies

Vaatvlies

Glasachtig lichaam

Oogzenuw

Oogspier

Blinde vlek

Gele vlek

Straallichaam

Netvlies

Onderdeel	Functie
Hoornvlies
Lens
Iris
Straalvormig lichaam
Netvlies
Vaatvlies

Zet de juiste functie bij het juiste onderdeel

Beschermd het binneste van het oog

Breekt (convergeerd) het binnenkomende licht 

Versteld de lens door de lens boller of holler te maken

Zet lichtprikkels om in impulsen door middel van lichtreceptoren

Regelt hoeveel licht het oog binnenkomt

Bevat bloedvaten voor de voeding 

Het oor

Buitenoor: oorschelp en gehoorgang

Middenoor: trommelvlies, trommelholte, geluidsbeentjes

Binnenoor: slakkenhuis (hier liggen de zintuigcellen)

Oorschelp

Gehoorgang

Slakkenhuis

Trommelvlies

Gehoorbeentjes

Wat trilt er als eerste wanneer een geluid je oor binnenkomt? Zet in de juiste volgorde.

trilhaartjes in het slakkenhuis

vocht in het slakkenhuis

trommelvlies

gehoorbeentjes

Sleep de woorden op de juiste plaats in de tekst. 

Wanneerje gaat duiken: 

Hoe dieper in het water, hoe ................... de druk. 

De druk in het buitenoor zal dus ............................. . 

De druk in het middenoor wordt in verhouding ..................... dan in het uitwendig oor. 

Kleiner

Hoger

Dalen

Stijgen

Het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel bestaat uit

- het centraal zenuwstelsel

     - hersenen

     - ruggenmerg

- perifeer zenuwsyelsel

      - zenuwen

Zenuwcellen

Impulsen bewegen zich door het zenuwstelsel via zenuwcellen.

Elke zenuwcel heeft een cellichaam met daarin de celkern. 

Aan het cellichaam zitten een of meer uitlopers.

De impulsen verplaatsen zich langs de uitlopers. 

De pupil reflex

Reflex (en reflexboog)

Reflexboog

• zintuigcel
• gevoelszenuwcel
• schakelcellen in
   ruggenmerg of hersenstam

Abdul loopt graag op blote voeten buiten. Op een ochtend trapt hij in een stukje  glas. In een reflex trekt hij zijn voet weg. Hij voelt de pijn. 

Zet de juiste woorden op de juiste plek.

T1, 2p

De impulsen gaan via                                        naar het ruggenmerg.

De impulsen gaan over op                                        .

De                                        geleiden impulsen naar de spieren.

bewegingszenuwcellen

gevoelszenuwcellen

schakelcellen