1.3 De Sociale verhoudingen in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

1.3 De sociale verhoudingen in Nederland 

3 vmbo-tl 

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhalingsvragen over vorige les 
• Uitleg over de tweede helft van de paragraaf
• Bezig met de opdrachten uit je boek 

Wat was de sociale kwestie?

Wat was het kinderwetje van van Houten?

1. Een wet die kinderen onder 12 jaar verplichtte om naar school te gaan
2. Een wet waarmee de ouders van kinderen onder de 12 jaar verplicht werden hun kinderen voldoende eten te geven
3. Een wet waarmee fabriekseigenaren verplicht werden de arbeidsomstandigheden van kinderen onder de 12 jaar te verbeteren
4. Een wet die kinderen onder de 12 jaar verbood in fabrieken te werken

Noem één reden waarom het Kinderwetje van van Houten niet goed werkte

Wat was de naam van de organisaties die opkwamen voor de belangen van arbeiders?

1. Arbeidsorganisaties
2. vakbonden
3. Belastingdienst
4. verenigingen

Wat weten we?

De arbeidsomstandigheden in de fabrieken waren niet goed

Mensen wilden hier wat aan doen 

   --> Vakbonden, sociale wetten 

Maar dit was nog niet genoeg...

Arbeiders willen kiesrecht

In Nederland was er censuskiesrecht 

--> Alleen rijke mannen mochten stemmen 

Vakbonden en politieke partijen werkten samen voor het invoeren  van het algemeen kiesrecht 

--> Dit lukte in 1917

Pieter Jelles Troelstra 

Een van de oprichters van de SDAP 

(sociaal democratische arbeiders partij)

Socialist  

--> Sociale wetgeving 

Géén communist 

--> Revolutie 

Waarom was het vreemd dat Troelstra opriep tot revolutie?

De Eerste Wereldoorlog

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit 

Eerst was dit goed voor de NL industrie, later slecht

--> Oorlog ook op zee, handel was gevaarlijk 

Er werd een Distributiestelsel ingevoerd voor het eten

Manier om schaars voedsel eerlijk te verdelen 

Successen voor de Arbeider 

Er was chaos in de wereld 

Uit angst voor de revoluties werden er nieuwe sociale wetten ingevoerd 

Afspraken die voor een hele beroepsgroep gelden heten een collectieve arbeidsovereenkomst 

Was de angst voor revoluties in Nederland terecht?

Crisis 

In 1929 ontstond een grote wereldcrisis 

Colijn, wilde niet te hard ingrijpen 

Als er geld nodig was voor de uitkering van werklozen moest dat ergens anders bezuinigt worden 

--> Aanpassingspolitiek 

De opdrachten 

Je maakt vandaag:

3. De Sociale verhoudingen in Nederland

 14, 17, 18, 20, 21 

Waren de opdrachten voor vandaag niet af? Na schooltijd in de bieb komen om het alsnog te maken 

Noem één positieve verandering voor de arbeiders in Nederland na de Eerste Wereldoorlog