chemie overal - 3v - §3.3 - formuletaal (vervolg)

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§3.3: Formuletaal (vervolg)

Je leert:

• stoffen weergeven met formules;
• werken met de atoom- en molecuulmassa;
• het gehalte van een atoomsoort in een verbinding berekenen.

p. 86

Korte herhaling

• Het kleine getal na een symbool is de index, geeft aan hoeveel er in het molecuul zitten
• Het getal voor een molecuulformule is de coëfficiënt, geeft aan hoeveel moleculen het zijn
• Een aantal atoomsoorten hebben hun eigen kleur
• 7 elementen komen als twee-atomige moleculen voor 
• (Br, I, N, Cl, H, O, F) 

38. Hieronder zijn drie stellingen weergegeven. Leg uit of deze drie stellingen waar of niet waar zijn.

1. De formule 2 CO₂ geeft een mengsel weer
2. De formule 2 CO₂ bevat twee koolstofatomen
3. De formule 2 CO₂ geeft drie moleculen weer

Atoom- en molecuulmassa

• Atomen wegen bijna niks
• Atomaire massa eenheid (u) is 1,66 * 10⁻²⁷ kg
• De atoommassa (A) drukken we uit in u

Atoom- en molecuulmassa

• Waterstof: 1,0 u
• Koolstof: 12,0 u
• Stikstof: 14,0 u
• Zuurstof: 16,0 u
• Fosfor: 31,0 u
• Zwavel: 32,1 u
• Chloor: 35,5 u

Atoom- en molecuulmassa

• Molecuulmassa
• Met de molecuulformule en atoommassa's berekenen
• Optellen van de massa's van alle atomen

37. Geef de atoommassa van de volgende stoffen:
a. waterstof; b. koolstof; c. zuurstof

Het gehalte van een atoomsoort in een verbinding

• Met de formule van een stof kun je het gehalte van bepaalde atoomsoorten in het molecuul uitrekenen
• Dit gehalte noemen we het massapercentage.
• massa% = (^{massa atoomsoort}/_{massa molecuul}) * 100%
• Bijvoorbeeld: H₂O, gehalte O
• O: 16,0 u; H: 2x 1,0 u --> 18,0 u
• (16,0/18,0) * 100 = 88,9%

Vraag 35

Brandnetels hebben brandharen (zie figuur 3.33). Wanneer je deze brandharen aanraakt, komt de stof mierenzuur uit de brandharen vrij. Mierenzuur is irriterend voor de huid en je krijgt er jeuk en uitslag van. Mierenzuur heeft de formule CH₂O₂.

a. Bereken de massa van één molecuul mierenzuur.

b. Bereken het massapercentage zuurstof in het molecuul mierenzuur

c. Wanneer je 2,0 mg mierenzuur verzamelt uit brandnetels, hoeveel milligram zuurstof bevat dat dan?

35. a. Bereken de massa van één molecuul mierenzuur (CH₂O₂).
b. Bereken het massapercentage zuurstof in het molecuul mierenzuur
c. Wanneer je 2,0 mg mierenzuur verzamelt uit brandnetels, hoeveel milligram zuurstof bevat dat dan?

Samenvatting

• De molecuulformule geeft de soort en het aantal atomen in een molecuul weer.
• De index geeft het aantal van een bepaald atoom in een molecuul weer.
• De coëfficiënt geeft het aantal moleculen weer.
• Elementen bestaan niet uit moleculen, behalve de twee-atomige moleculen.
• De atoommassa en de molecuulmassa worden uitgedrukt in de atomaire massa-eenheid u.
• Met de atoommassa's kun je de molecuulmassa's en de samenstelling van verbindingen berekenen.

(Huis)werk

• Opgave 26, 31, 35 t/m 38

• Samen gedaan: 35, 37, 38

• Nog te gaan: 26, 31, 36

Atoommassa en molecuulmassa

26, 31, 36, 37

Het gehalte van een atoomsoort in een verbinding

35, 

Moleculen met formules weergeven

38