3.3 Vrede en Crisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

3.3 Vrede en Crisis

Lesplan

Doel: Je kunt drie maatregelen noemen waarmee Duitsland na de Eerste Wereldoorlog gestraft werd.

Je kunt met twee voorbeelden uitleggen wat de gevolgen waren van de economische crisis in de Verenigde Staten in de jaren 1930.

Doen:  - terugblik

               - Uitleg 3.3

               - Aan de slag 

Afsluiten

Terugblik - Eerste Wereldoorlog

De eerste wereldoorlog had vier oorzaken:

• Nationalisme
• Modern imperialisme
• Wapenwedloop
• Bondgenootschappen

De eerste wereldoorlog staat bekend als de loopgravenoorlog. Het leven in de loopgraven was verschrikkelijk. Door de manier van oorlog voeren en de nieuwe wapens vielen er verschrikkelijk veel doden.

In 1918 komt er een wapenstilstand. Duitsland kan de oorlog niet volhouden.

Terugblik - communisme

Rond 1900 was er in Rusland veel ongelijkheid.

Het communisme kreeg steeds meer aanhang. Communisten willen een samenleving waarin iedereen zoveel mogelijk gelijk is. Ze willen al het bezit afschaffen zodat de overheid alles beheerd. 

In 1917 breekt de revolutie uit en de communisten komen aan de macht.

Het nieuwe land heet de Sovjet-Unie. Er komt een strenge dictatuur zonder vrijheid voor de burgers. Met propaganda en massacommunicatie worden de burgers opgevoed tot trouwe communisten. Tegenstanders worden uit de weg geruimd.

Zoek een foto die het leven van soldaten in de loopgraven van de eerste wereldoorlog goed laat zien.

Bij welke politieke stroming hoort het communisme?

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Feminisme
4. Populisme

Wat is een verschil tussen een dictatuur en een democratie?

Duitsland gestraft

In 918 eindigde de Eerste Wereldoorlog: de vechtende landen sloten een wapenstilstand. 

De geallieerden wilden niet dat Duitsland nog een keer een oorlog zou kunnen beginnen. Daarom straften ze Duitsland hard in het Verdrag van Versailles uit 1919. 

Verdrag van Versailles

De afspraken uit het Verdrag van Versailles (1919):

• Duitsland kreeg de schuld van de oorlog.
• Duitsland moest verschrikkelijk veel geld betalen om de oorlogsschade in Frankrijk en België te herstellen.
• Duitsland raakte grondgebied en zijn koloniën kwijt.
• Het Duitse leger mocht niet groter zijn dan 100.000 soldaten
• Duitse soldaten mochten niet in het grensgebied met Frankrijk en België komen.

Vernedering

Veel Duitsers vonden het Verdrag van Versailles onrechtvaardig en voelden zich vernederd. Ze waren ook boos op hun regering, die het verdrag had ondertekend. 

Welvaart in de VS

Na de oorlog waren de Verenigde Staten de grootste economische macht van de wereld geworden. De lonen waren gestegen en de prijzen van producten werden lager door de massaproductie. De VS werd een comusmptiemaatschappij: een land waar mensen luxe producten kunnen kopen.

Lenen en kopen

Om nog meer dure spullen te kunnen kopen, zoals een auto, sloten veel Amerikanen een lening af bij een bank. Ook veel bedrijven leenden geld en kochten daarmee machines of bouwden nieuwe fabrieken. 

Ook kochten veel mensen aandelen van bedrijven.

De beurs stort in

In 1929 kwam er een einde aan de groei van de Amerikaanse economie. Bedrijven verkochten minder producten en maakten minder winst. Veel Amerikanen wilden hun aandelen verkopen. Hierdoor daalde de prijs van de aandelen snel en waren ze bijna niets meer waard.

Crisis

De ineenstorting van de beurs had grote gevolgen. Banken en Amerikaanse burgers die aandelen hadden gekocht, waren hun geld kwijt. Ook verkochten bedrijven minder producten. Daardoor moesten ze mensen ontslaan of moesten ze sluiten. Bedrijven en burgers konden hun leningen niet terugbetalen aan de bank. Zo gingen steeds meer banken en bedrijven failliet. De Verenigde Staten raakten zo in een diepe economische crisis.

Oplossing

In het begin deed de Amerikaanse regering bijna niets om de crisis op te lossen.

De werkloosheid steeg enorm.

In 1933 kozen de Amerikanen een nieuwe president: Franklin Roosevelt. Door grote bouwprojecten werden honderdduizenden mensen aan het werk gezet. De crisis ging over.

Aan de slag!

Opdracht 1 en 2 samen

Opdracht 3 t/m 12 zelfstandig

Klaar? Leer paragraaf 3.1 en 3.2 --> Morgen oefentoets.

Exit-Ticket

Vakje 1:

Leg uit waarom veel Duitsers de straf uit het Verdrag van Versailles een vernedering vonden. Gebruik 'nationalisme' in je antwoord

Vakje 2:

Leg uit hoe president Roosevelt de economische crisis oploste.