Oncologische aandoeningen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Zorgvragers met oncologische aandoeningen

Waar denk je aan bij oncologische aandoeningen?

Heb je wel eens te maken gehad met kanker?

1. ja
2. nee
3. in mijn directe omgeving
4. in mijn kennissenkring

Ongeveer 1 op de 10 mensen krijgt kanker in zijn of haar leven

1. Waar
2. Niet waar

Ongeveer 1 op de 3 mannen en 1 op de 4 vrouwen krijgen kanker voor hun 75ste. Kanker treft vooral ouderen: 68 % van de vrouwen en 80 % van de mannen zijn 60 jaar of ouder bij de diagnose

Wat is een benigne tumor?

1. Goedaardige tumor
2. Kwaadaardige tumor

Wat is een ander woord voor uitzaaiingen?

1. Maligne tumor
2. Carcinoom
3. Metastasering
4. Mammografie

Goed aardige gezwellen kunnen omringend weefsel binnendringen

1. Waar
2. Niet waar

Negen signalen van kanker

1. gewichtsverlies, vermoeidheid, slecht uit zien
2. veranderingen bij plassen
3. verandering ontlasting
4. verdikking/knobbel in lichaam
5. blijvende heesheid of hoest, bloed ophoesten
6. slikklachten
7. moedervlekken en huidplekjes die veranderen
8. een plekje dat schilfert of bobbeltje op de huid
9. vrouw > ongewoon bloedverlies/afscheiding, man> pijn of verandering zaadballen 

Behandelingen en bijwerkingen

Zorg en begeleiding

Behandeling van kanker

Curatief

Palliatief

Neoadjuvant

Adjuvant

Curatief

Dit is gericht op genezing.

Het doel is dat met de behandeling(en) iemand volledig kan herstellen.

Voorbeeld: een tumor wordt volledig operatief verwijderd. 

Er zijn geen uitzaaiingen, en er blijven geen kwaadaardige cellen achter. 

Palliatief

Volledig herstel zal niet mogelijk zijn.

De behandeling(en) richt zich op comfort en bestrijding van ongemak en pijn.

Een doel van de behandeling kan ook levensverlenging zijn.

Palliatief

Voorbeeld: 

Een patiënt heeft uitgezaaide darmkanker naar lever en longen, en kan hier niet van genezen.

Er vindt een operatie plaats om een afsluiting van de darm op te heffen en er wordt een colostoma aangelegd. 

De patiënt is niet genezen van de kanker, maar heeft geen hevige pijnklachten meer die de darmafsluiting veroorzaakte.

Neoadjuvant

Een behandeling vooraf aan de hoofdbehandeling.

De eerste behandeling richt zich op het kleiner maken van de tumor, zodat deze bijvoorbeeld beter te verwijderen is. 

Soms kan het de lange termijn overleving kan verbeteren.

Voorbeeld: eerst chemotherapie en erna een operatie

Adjuvant

De behandeling vindt plaats na een andere behandeling.

Een doel kan zijn dat de eventueel achtergebleven kankercellen bestreden worden, en het risico dat de kanker terugkomt kleiner wordt.

Voorbeeld: radiotherapie na een operatie

Behandelmogelijkheden

Chirurgie

Chemotherapie

Radiotherapie

Hormoontherapie

Immunotherapie

Bijwerkingen behandelingen

• Vermoeidheid
• Algehele malaise
• Misselijkheid en braken
• Verminderde afweer 
• Haaruitval
• Pijn
• Angst

Bijwerkingen behandelingen

Verminderde afweer kan o.a. leiden tot:

• Infecties
• Opportunistische infecties
• Verlaagd aantal bloedplaatjes (spontane bloedingen, blauwe plekken etc.)
• Hb daling

Bijwerkingen behandelingen

Soms is het lastig om onderscheid te maken tussen de symptomen van de oncologische aandoening zelf, en de bijwerkingen van de behandeling.

Er komen andere aspecten kijken wanneer ik zorg voor een zorgvrager met een oncologisch aandoening

1. Ja, hier ben ik het mee eens
2. Nee, hier ben ik het niet mee eens

Wat vind jij belangrijk bij de zorg en begeleiding van een zorgvrager met een oncologische aandoening?

Welke psychische gevolgen zou de diagnose kanker voor iemand kunnen hebben?

Welke psychische en lichamelijke gevolgen zou een behandeling kunnen meebrengen voor de zorgvrager?

Restverschijnselen

Dit is een term waarmee wordt aangegeven welke klachten blijvend zijn na de behandeling of als gevolg van de ziekte zelf

Voorbeelden van restverschijnselen

Slikklachten, benauwdheidsklachten, problemen met mictie en defecatie, fertiliteitsproblemen of onvruchtbaarheid vermoeidheid, beperkingen van de zintuigen etc.