VWO 3 - Woordenschat h3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Woordenschat

 

Beeldspraak

Herhaling klas 2

Hoofdstuk 1 en 2

Beeldspraak: vergelijking, metafoor, personificatie en metonymie

- Bij beeldspraak gebruik je woorden in een
   figuurlijke betekenis.

- Goede beeldspraak maakt een tekst mooier,
   duidelijker en krachtiger.

Vergelijking

In een vergelijking zet je twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken, het object en het beeld.

De vijand kwam als een dief in de nacht
Hij ging er als een haas vandoor
Zij heeft een hart van goud
Zo rood als een kreeft

Metafoor

Het object wordt helemaal vervangen door het beeld. Metaforen kunnen ook werkwoorden zijn.

Het schip der woestijn (kameel)
Een tsunami van nieuwe voorschriften (een enorme berg)
Een vruchtbare vergadering (een vergadering met resultaat)

Ik brand van verlangen

Ze heeft hem met alle schulden laten zitten.

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon.

 

De zon streelde onze wangen

het gevaar loerde op elke hoek van de straat
papier is geduldig

Metonymia

Veel beeldspraak berust op een overeenkomst tussen object en beeld (vergelijking, metafoor). Beeldspraak kan ook een ander verband tussen object en beeld beschrijven:

 

Veel mensen willen meer blauw op straat (blauw = politie)

Toen hij het veld opkwam, juichte het stadion (stadion = publiek)
Mijn Nikes zijn helemaal nat geworden (Nikes = schoenen van het merk Nike)

Woordenschat

 

Beeldspraak

Klas 3

Hoofdstuk 3

Beeldspraak: asyndetische vergelijking, synesthesie, homerische vergelijking

- Als vorm van beeldspraak kennen we nu dus de vergelijking, daar zijn twee bijzondere varianten op.
- Ook van de metafoor is er nog een andere variant dan je tot nu geleerd hebt.

Geef in de volgende quizvragen aan of de delen in HOOFDLETTERS meer op een vergelijking of een metafoor lijken.

Christines heldere ogen, FIJN KRISTAL, schitterden in de lage avondzon.

1. vergelijking
2. metafoor

Uit zijn mond vloeien ZOETE WOORDEN, zodra hij Agnes ziet.

1. vergelijking
2. metafoor

Helena sprong elegant over het hek en holde naar de ijskar, ALS EEN HINDE DIE HET VOORJAAR RUIKT EN DE WATERBRON ZOEKT OM HAAR DORST TE LESSEN.

1. vergelijking
2. metafoor

Door de fraaie zomer heeft deze wijn een RONDE SMAAK gekregen.

1. vergelijking
2. metafoor

Franka heeft haar vriendje Trevis, de trouwe hond, compleet in haar macht.

1. vergelijking
2. metafoor

Asyndetische vergelijking

- dit is een vergelijking waarbij het verbindingswoord tussen beeld en object, bijvoorbeeld als, zoals, lijken​​, is weggelaten:  

Mark, die magere lat, zou wat beter moeten eten.

Karel, een echte angsthaas, ging er pijlsnel vandoor.

Synesthesie

- dit is een combinatie van twee zintuiglijke indrukken, bijvoorbeeld de tastzin en het gehoor of smaak en gehoor:  

de warme klanken van de hoorn

de bittere woorden van de vernederde ex

Homerische vergelijking

- dit is een vergelijking waarbij het beeld breed is uitgewerkt; dit soort vergelijking komt veel voor in het werk van Homerus:  

Rij na rij bewogen de Grieken zich voorwaarts. Zoals de golven der zee dicht na elkander aanrollen op de ruisende kust, gezweept door de wind uit het westen – (…) zo dicht opeen rukten de rijen gestaag in de strijd op. (Ilias IV) 

Christines heldere ogen, FIJN KRISTAL, schitterden in de lage avondzon.

1. asyndetische vergelijking
2. synesthesie
3. homerische vergelijking

Uit zijn mond vloeien ZOETE WOORDEN, zodra hij Agnes ziet.

1. asyndetische vergelijking
2. synesthesie
3. homerische vergelijking

Helena sprong elegant over het hek en holde naar de ijskar, ALS EEN HINDE DIE HET VOORJAAR RUIKT EN DE WATERBRON ZOEKT OM HAAR DORST TE LESSEN.

1. asyndetische vergelijking
2. synesthesie
3. homerische vergelijking

Door de fraaie zomer heeft deze wijn een RONDE SMAAK gekregen.

1. asyndetische vergelijking
2. synesthesie
3. homerische vergelijking

Franka heeft haar vriendje Trevis, DE TROUWE HOND, compleet in haar macht.

1. asyndetische vergelijking
2. synesthesie
3. homerische vergelijking

SAMENVATTING

Je hebt dus beeldspraak uit klas 2 herhaald. Je weet nu het verschil tussen de volgende vormen van beeldspraak:

- een vergelijking    (een kop als een boei)

- een metafoor    (ruim je zwijnenstal eens op)

- een personificatie    (de bomen fluisteren haar naam)

- een metonymia    (ik lust nog wel een glaasje)  

SAMENVATTING

Uit woordenschat hoofdstuk 3 ken je nu 3 nieuwe vormen van beeldspraak:

- de asyndetische vergelijking    (Mijn vader, de held, helpt arme mensen)

- de synesthesie    (met een scherpe blik)

- de homerische vergelijking    (Hij ontstak in woede, heftig als die van 

een Amsterdammer aan een autostuur, die, rijdend door rood licht, komende van links, moet wijken voor een ander, die van rechts door groenlicht nadert... Zo was zijn toorn.)

Noem drie dingen die je deze les hebt geleerd?

Wat vind je nog onduidelijk?