Domein D les 2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Examentraining

Domein D

Les 2

Lesopbouw

1. herhaling theorie

2. samen oefenen

3. opgaves maken

Betalingsbereidheid

De betalingsbereidheid is wat kopers

maximaal voor een product willen of

kunnen betalen.

• als de prijs stijgt, daalt de vraag
• als de prijs daalt, stijgt de vraag

Factoren die een rol kunnen spelen bij de vraag

• Prijs
• Stand van de economie
• Inkomen
• Behoefte
• Bevolkingsomvang
• Prijzen van substitutie goederen. 
• Prijzen van complementaire goederen goederen. 

complementaire  en substitutie goederen

substitutie goederen

Goederen die elkaar kunnen vervangen bij het vervullen van een behoefte. Bijvoorbeeld thee is een substituut voor koffie. 

complementaire goederen

Goederen die elkaar aanvullen. Bijvoorbeeld suiker en melk zijn complementair aan koffie. 

Berekening prijselasticiteit

De prijselasticiteit kun je als volgt berekenen:

                                                                                                                                                                                                   Oorzaak     

                    

E_v tussen 0 en -1: inelastisch

E_v kleiner dan -1: elastisch

Ev 0 : volkomen inelastisch

Berekening inkomenselasticiteit

De inkomenselasticiteit kun je als volgt berekenen:

                                                                                                 Gevolg    en "GO''                                                                                                   Oorzaak     

                    

Ey > 0: normale producten

Ey < 0: inferieure producten

Consumenten- surplus

Berekenen:

Oppervlakte driehoek: 

l x b / 2

producentensurplus

1 misvatting

- het producentensurplus is niet gelijk aan de winst           

- producentensurplus = marktprijs - leveringsbereidheid

- constante kosten moeten nog van het producentensurplus af

- Producentensurplus = P -  MK

wat is prijsdiscriminatie?

• Hetzelfde product aanbieden tegen verschillende prijzen
  

Hoe?

• Aan verschillende klantgroepen

• Welke aanbieder kan prijsdiscriminatie doen? prijsnemer of prijszetter?
  

Externe effecten

Extern effect: Een gevolg van vraag of aanbod waar geen prijs voor wordt betaald. 

Negatieve externe effecten: Extern effect waarbij de welvaart daalt.

Positieve externe effecten: Extern effect waarbij de welvaart groeit. 

Collectieve Goederen

Collectieve goederen worden door de overheid gemaakt en zijn voor iedereen beschikbaar.

• Politie.
  
• Brandweer.
• Leger.
• Zorg.
• Infrastructuur.

marktevenwicht

Als er geen belemmeringen op de markt zijn, bepalen vraag en aanbod de prijs. Soms grijpt de overheid in en stelt minimum- of maximumprijzen.

Minimumprijzen beschermen

de producent. Maximumprijzen

beschermen de consument.

Een bekende minimumprijs

is het minimum (jeugd)loon.

Toezichthouders vanuit de overheid

Consument en bedrijf beschermen door onpartijdige instituten die er op toezien dat wetten en regels worden nageleefd.

- NVWA, Nederlandse Voedsel- en Waren autoriteit

- ACM, Autoriteit consument en markt

-AFM, Autoriteit financiële markten

Beroepsbevolking

• mensen die kunnen & willen werken = beroepsbevolking
• 1. iedereen die nu al werkt; 
• 2. werklozen horen ook bij beroepsbevolking

CAO

CAO = 

collectieve arbeidsovereenkomst

samen oefenen

De collectieve vraaglijn van een compacte fotocamera luidt:

Qv = -0,1P + 25

Waarbij:

Qv = gevraagde hoeveelheid in miljoen stuks per jaar

P = prijs in euro’s per toestel.

In de uitgangssituatie kost het fototoestel

 € 150.

samen oefenen

a. Arceer het consumentensurplus in de uitgangssituatie.

b. Bereken de omvang van het consumenten surplus in de uitgangssituatie.

c. Bereken de gevraagde hoeveelheid als de prijs van het toestel met 20% wordt verlaagt.

d. Arceer de toename van het consumenten surplus die ontstaat door de prijs verlaging.

e. De producent wil graag 17 miljoen stuks per jaar verkopen. Bereken welke prijs hij in dat geval voor zijn toestel moet vragen.

Qv = -0,1P + 25

P = 150 euro

Antwoorden

a

b. Het consumentensurplus is een driehoek.

De oppervlakte daarvan reken je uit door ½ × basis × hoogte

Oppervlakte = ½ × 10 mln. stuks × € 100 = € 500 mln.

c. De oude prijs was € 150.

20% prijsverlaging betekent een nieuwe prijs van € 120 (0,8 × 150)

Qv = -0,1P + 25

Qv = -0,1×120 + 25

Qv = 13 (miljoen stuks)

d

e. Qv = -0,1P + 25

De producent wil graag een vraag van 17 (miljoen stuks)

17 = -0,1P + 25

0,1P = 8

P = 80 ⇒ dan moet hij de prijs verlagen naar € 80.

Maken 

Opgaves Boter van Buiten + Krimpflatie

LET OP BIJ BRON 1 VAN KRIMPFLATIE ONTBREEKT 102,1 BIJ HET INDEXCIJFER VAN VOEDINGSMIDDELEN