4.2 Ontleding

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

4.2 Ontleding van stoffen

Wat betekent ontleding?

Wat betekent ontleding?

Ontleding

• Het opdelen van een groter geheel in kleinere deeltjes
• In scheikunde: het opdelen van 1 beginstof in 2 of meer reactieproducten door middel van een chemische reactie

• beginstof -> reactieproduct 1 + reactieproduct 2 ( + reactieproduct 3 + ....)

• Na de reactie zijn er dezelfde atoomsoorten als voor de reactie!

Ontleding

       

 1 beginstof! (zuivere stof!!) ----> 2 of meer reactieproducten 

Bijvoorbeeld: 

Ontleding van water           Water (l) -> waterstof (g) + zuurstof (g) 

Verbindingen vs elementen 

Verbindingen --> ontleedbaar

Elementen--> niet ontleedbaar

Atomen 

aangeven met letters

atoombinding

Verschil met verbranden

Ontledingsreactie:

één beginstof → twee of meer reactieproducten

Verbrandingsreactie:

één beginstof + O₂ → twee of meer reactieproducten

Verschil met scheiden?

Wat betekent ontleding?

• Is dit endotherm of exotherm?

Fotolyse

Ontleding door middel van licht

Elektrolyse

Ontleding door middel van elektriciteit

Thermolyse

Ontleding door middel van warmte

Exotherme ontleding

Soms is een ontleding toch exotherm. Er is wel energie nodig om te kunnen laten plaatsvinden, maar er komt dan zoveel energie vrij na de ontleding dat er toch sprake is van een exotherme reactie.

Bijvoorbeeld: natriumazide in airbags

Samengevat

Reactievergelijking ontleding

Er is maar 1 beginstof, dus altijd maar 1 stof vóór de pijl

Voorbeeld: de ontleding van zilverchloride (AgCl)

• AgCl wordt ontleed, dus AgCl voor de pijl
• Na de pijl krijg je dus de deeltjes die in AgCl zitten: zilver (Ag) en chloor (Cl₂)
• AgCl --> Ag + Cl₂
• kloppend maken: 2 AgCl --> 2 Ag + Cl₂

Reagentia

• Een stof die je kan gebruiken om één specifieke stof aan te tonen, noem je een reagens.
• Kalkwater is een reagens voor CO₂

Practica reagentia

4 vloeistoffen 

Wit kopersulfaat is reagent voor een van deze vloeistoffen

Onderzoeksvraag:

Welke vloeistof reageert op wit kopersulfaat? Hoe reageert het reagent hierop?

Na een jaar zijn de kleuren van felgekleurde gordijnen op sommige plekken verbleekt. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

Door glas sterk te verhitten kan het in een andere vorm gegoten worden. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Verbranding
3. Faseovergang

Met behulp van elektrische energie wordt oa aluminium gemaakt uit aluminiumerts. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

Bij een endotherme reactie...

1. komt er energie vrij
2. is er alleen heel even energie nodig
3. is er continu energie nodig

Welke gebeurtenis is endotherm?

1. Het stollen van ijs
2. Verbranding van aardappelen in je lichaam
3. Condenseren van waterdamp
4. Het smelten van ijs

Welke reactie is meestal endotherm?

1. Explosie
2. Ontleding
3. Verbranding