Spelling H5 - Hoofdletters en aanhalingstekens

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Hoofdletters en aanhalingstekens

H5 - Spelling

2H / 2VWO

Wat is het betekenisverschil tussen de a- en de b-zin? Waardoor ontstaat dat verschil?

 

a Toen Yvonne van de berg naar beneden kwam, stond haar man op haar te wachten.

b Toen Yvonne van de Berg naar beneden kwam, stond haar man op haar te wachten.

Wat is het betekenisverschil tussen de a- en de b-zin? Waardoor ontstaat dat verschil?

a Ingeborg gaf zojuist de koning een hand.

b Ingeborg gaf zojuist De Koning een hand.

Wat is het betekenisverschil tussen de a- en de b-zin? Waardoor ontstaat dat verschil?

a Heb jij gisteravond de mol nog gezien?

b Heb jij gisteravond De Mol nog gezien?

Je schrijft een hoofdletter:

• aan het begin van een zin. Maar let op:
  
  – ’s Avonds drinkt Robert graag een kopje thee.
  – 11 carnavalsvierders waren verkleed als Disneyfiguur.

Je schrijft een hoofdletter:

• bij eigennamen:
  
  – Illona, Adam, de Bernardstraat, Utrecht, de Maas, het vak Engels, Pasen, Greenpeace, het Willem-Alexander College.
  
  Let op bij persoonsnamen. Als er een voorletter of voornaam bij staat, schrijf je voorvoegsels met kleine letters:
  – Ernst van de Heuvel, de heer E. van de Heuvel, de heer Van de Heuvel, mevrouw S. van de Heuvel-den Haan.

Je schrijft een hoofdletter:

• bij bijvoeglijke naamwoorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid: 
  
  – Belgische bonbons, Portugese wijn.

Je gebruikt een kleine letter:

• bij samenstellingen met religieuze feesten: paasmaandag, kerstvakantie;
  
• bij religies, stromingen en afleidingen daarvan: christendom, islamieten;
  
• bij windstreken: het oosten, zuidwest;
  
• bij namen van seizoenen, maanden en periodes: herfst, november, de ijstijd.

Je gebruikt aanhalingstekens:

bij de directe rede/citaten (let op de plaats van de aanhalingstekens en de andere leestekens):
 

– ‘Wil jij de vaatwasser even uitruimen?’, vroeg Iris aan haar zus.

– ‘Ik ga vanavond vroeg naar bed’, kondigde Pieter aan.

– ‘Als je zaterdagavond bij restaurant De Brug wilt eten,’ zei Anton, ‘zou ik wel eerst reserveren.’

– De heer Van Engelen vroeg aan een voorbijganger: ‘Weet u waar het station ligt?’

Je gebruikt geen aanhalingstekens bij de indirecte rede en bij gedachten:

– De heer Van Engelen vroeg aan een voorbijganger of hij wist waar het station is.

– Brigitte vroeg zich af: hoe kom ik onder dit afspraakje uit?

Je gebruikt aanhalingstekens:

• bij titels:
  - Olivier raadt mij aan om 'Wonder' van R.J. Palacio te lezen.
   
• als je het woord zelf bedoelt en niet de betekenis:
  – Veel mensen hebben moeite met de spelling van het woord ‘barbecue’.

quiz over hoofdletters

Met of zonder hoofdletter?

1. Pinksteren
2. pinksteren

Met of zonder hoofdletters?

1. havo
2. HAVO

Met of zonder hoofdletter?

1. aardrijkskunde
2. Aardrijkskunde

Wat is juist?

1. Marianne Van Dijken
2. mevrouw Van Dijken
3. mevrouw van Dijken

Wat is juist?

1. mevrouw Van Dijken-Van der Graaf
2. mevrouw M.L. Van Dijken
3. (feestje in) huize Van Dijken

Met of zonder hoofdletter?

1. de volkskrant
2. de Volkskrant

Met of zonder hoofdletter?

1. maandag
2. Maandag

Met of zonder hoofdletter?

1. December
2. december

Met of zonder hoofdletter?

1. vmbo
2. VMBO

Wanneer een hoofdletter?

• Begin van een zin
• Bij (aardrijkskundige) namen
• Officiële feestdagen
• Historische gebeurtenissen
• Instellingen of bedrijven

bij aardrijkskundige namen

• landen, plaatsnamen, rivieren, bergen, hemellichamen
  => ook afleidingen
  Zuid-Afrika   /   Zuid-Afrikaans
  Middellandse Zee   /   Middellandse Zeegebied
  

bij namen

• mevrouw De Vries
• mevrouw M. de Vries
• Miep de Vries
• mevrouw De Vries-van der Kist

=> Hoe zit dit?

Wanneer geen hoofdletter?

• dagen
• maanden
• seizoenen
• windstreken

Pasen / paasviering

• Pasen
  religieuze feesten
• paasviering
  afleidingen van die religieuze feesten
  
• Kerstmis <=> kerstvakantie

Wat is de juiste spelling?

1. engelse drop
2. Engelse drop

Wat is de juiste spelling?

1. jarik de boer
2. Jarik De Boer
3. Jarik de Boer
4. jarik De Boer

"Sara zei:" Ik heb een super
vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Hoe schrijf je deze naam goed?
mevrouw h. de jong

mevrouw H. de Jong

mevrouw De Jong

(de eerste letter van een naam schrijf je met hoofdletter => mevrouw H. de Jong, ze staat onder de 'J' in het telefoonboek )

Let dus op het verschil

Schrijf deze zin met alle leestekens en hoofdletters:
hij zei in mei leggen alle vogels een ei

Welke is goed?

1. 😉 is een veelgebruikte emoticon.
2. 😉 Is een veelgebruikte emoticon.

Hoe zit dat?

Hoofdletters aan het begin van de zin.

In principe begint elke zin met een hoofdletter.

Er zijn echter twee uitzonderingen.

Begint de zin met een apostrof, dan krijgt het tweede woord een hoofdletter.

‘s Ochtends om 8.15 moesten we ons op het veld verzamelen.

Begint de zin met een symbool of cijfer, dan volgt er geen beginhoofdletter.

5 mensen waren afwezig bij de les in TEAMS.

# betekent hashtag. 

Welke is goed?

1. Ik woon in het Zuiden van Amsterdam-zuid.
2. Ik woon in het zuiden van Amsterdam-Zuid.
3. Ik woon in het Zuiden van amsterdam-zuid.
4. Ik woon in het Zuiden van Amsterdam-Zuid.

Hoe zit dat? Hoofdletters in windrichtingen.

Namen van windrichtingen schrijf je niet met een hoofdletter, tenzij ze deel uitmaken van een aardrijkskundige aanduiding.

Dus: zuiden

en Zuid-Afrika

Welke is goed?

1. Met Pinksteren ben je vrij op maandag: Pinkstermaandag
2. Met pinksteren ben je vrij op maandag: Pinkstermaandag
3. Met pinksteren ben je vrij op maandag: pinkstermaandag
4. Met Pinksteren ben je vrij op maandag: pinkstermaandag

Hoe zit dat? Hoofdletter bij religieuze feesten

Namen van (religieuze) feestdagen schrijf je met een hoofdletter: Pasen, Suikerfeest, Moederdag, Kerstmis.

Bij samenstellingen met religieuze feesten / afleidingen schrijf je geen hoofdletter: paasmaandag, eerste kerstdag , kerst

Wel een hoofdletter

Geen hoofdletter

naam schip

naam straat

naam school

naam planeet

namen van periodes

politieke stroming

soortnaam

namen die je aan een persoon doen denken

Wanneer gebruik je aanhalingstekens?

Aanhalingstekens:

• bij directe rede of citaat
• De leerling zei: "Ik ben echt op tijd, mevrouw!"
• X De leerling zei dat hij echt op tijd is. 


• bij titels van b.v. boeken => De griezelbus (Lees jij 'De griezelbus' ook?
• Als je het woord zelf bedoelt en niet de betekenis => schrijf je 'scan' met een c of met een k? 
• Cynisch: Die 5-0 nederlaag is een 'prima' resultaat.
• Let op: gedachten staan niet tussen aanhalingstekens! De leerling dacht: het is wel oké om te laat te komen.

Aanhalingstekens of niet?
Joep zei dat hij moe was

1. Geen aanhalingstekens
2. Wel aanhalingstekens

Staan de aanhalingstekens goed?

'Dat vind ik stom', zei Marie.

1. goed
2. fout

Aanhalingsteken of niet? Maria denkt: ik wil daar ook graag bij zijn.

1. wel
2. niet

Staan de aanhalingstekens juist?
Schijf je 'boekentas' of 'boeketas'?

1. juist
2. onjuist