H12.2 les 4 Additiepolymeren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H12 Materialen

les 4

Additiepolymeren

Deze les nodig:

- schrift

- pen

deze les

uitleg vorming additiepolymeren

stappenplan additiepolymeren tekenen

monomeer afleiden uit polymeer

opgave 12, 13, 15 en 16 maken (en nakijken!)

leerdoelen

• je weet welke rol een initiator speelt bij additiepolymerisatie
• je kunt uitleggen waarom niet alle ketens even lang worden
• je kunt een stukje uit het midden van het polymeer tekenen
• je kunt de repeterende eenheid en het monomeer afleiden uit de structuurformule van het polymeer

Polymeren

polymeer =

macromolecuul =
zeer groot molecuul

is opgebouwd uit

monomeren

Additiereactie

Wat is een additiereactie?

Waaraan kun je een additiereactie herkennen?

Additiepolymerisatie

• Verloopt via radicaalmechanisme (zie H11.2, 5VWO)
• 3 stappen:

1. Initiatie
2. Propagatie
3. Terminatie

Stap 1: Initiatie

• = vormen van radicalen
• Kan door verwarmen of UV-straling.
• Etheen is hier het monomeer

Stap 2: Propagatie

• = verder reageren, keten wordt steeds langer
• Elke keer is etheen het monomeer en reageert verder
• [CH2-CH2]_n is de repeterende monomeereenheid

Stap 3: Terminatie

• = ketenverlenging eindigt
• Reageren van twee radicaalmoleculen 

Weergave polymeerketen:

• Je zet golfjes (~) aan het uiteinde van een stukje polymeer uit het midden van de keten
• Geeft aan dat het aan beide kanten nog doorgaat. 

= polymerisatiegraad

= lengte van de polymeerketen (aantal monomeren)

Denken - delen - uitwisselen

1. Leg uit wat het verband is tussen de 

hoeveelheid initiator en de polymerisatiegraad

2. Leg uit wat het verband is tussen de hoeveelheid initiator en de reactiesnelheid

naamgeving

het polymeer wordt genoemd naar het monomeer waarvan het wordt gemaakt

Voorbeelden

Heeft het polymeer polyetheen nog dubbele bindingen?

1. ja, dat zie je aan de uitgang "- een" in de naam
2. ja, er zijn C=C in de keten die nog niet gereageerd hebben
3. nee, bij de additie van etheen tot polyetheen verdwijnt de C=C van etheen
4. nee, etheen heeft ook geen C=C

Hoe teken je een additie-polymeer? NOTEER

1. schrijf de structuurformule van het monomeer op
2. zorg dat C=C in het midden staat en teken alle zijgroepen en H-atomen naar boven en beneden
3. laat de dubbele bindingen openspringen
4.  teken een stuk uit het midden van het polymeer door de repeterende eenheden aan elkaar te koppelen en sluit af met een golfje

Voorbeeld: polybut-2-een

Opdracht

• Teken een stuk uit het midden van een molecuul polypropeen.
• Teken 3 monomeereenheden

Antwoord

• Teken monomeer met de dubbele binding centraal, rest van de groepen omhoog of omlaag
• De dubbele binding gaat reageren 
• let op de open uiteinden (~)

Opdracht

• Teken een stuk uit het midden van een molecuul poly-but-1-een
• Teken 3 monomeereenheden

monomeer afleiden uit polymeer

zoek de kleinste repeterende eenheid en plaats de C=C terug op de plek waar de monomeren gereageerd hebben:

monomeer afleiden uit polymeer

extra uitleg (gedeelde les)

In de filmpjes op de volgende dia's zie je de vorming van polyetheen, polypropeen en PVC uit hun monomeren. 

Je kunt ook herhalen hoe je uit de structuurformule van het polymeer af kunt leiden uit welk monomeer het is opgebouwd. 

Daarnaast zie je in de filmpjes enkele toepassingen van polyetheen, polypropeen en PVC

0

0

deze les

uitleg vorming additiepolymeren

stappenplan additiepolymeren tekenen

monomeer uit polymeer afleiden

opgave 9 en 13 maken (en nakijken!)