3.4 Westerse wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Burgers en stoommachines

Westerse wereldrijken

Planning

Herhaling par. 1 t/m 3. Let op: snelle quiz!

Bespreken/ nakijken par. 3.3

Vijf minuutjes filmpje bij 3.4

Uitleg 3.4

Huiswerk volgende les.

Welk begrip hoort bij deze betekenis:
Periode van grote en snelle verandering in West-Europa door de komst van industrie; deze periode duurde van 1760 tot 1850.

1. Industrialisatie
2. Kapitalisme
3. Industriële revolutie
4. Monarchie

Wat is industrialisatie?

1. Een periode van grote en snelle verandering door de komst van industrie.
2. Het ontstaan van industrie (fabrieken) in een gebied waar eerst vooral landbouw was.
3. Een speciale dans.
4. Mensen die in fabrieken werken.

Wat is een van de belangrijkste uitvindingen van de revolutie?

1. stoommachine
2. ploeg
3. straatverlichting
4. dienstensector

In welk land begon de Industriële revolutie?

1. Frankrijk
2. Engeland
3. Nederland
4. Duitsland

Rond 1800 werkten de meeste mensen in Nederland in de:

1. landbouw
2. handel
3. industrie
4. diensten

In welke beroepen begon de Industriële revolutie?

1. Handel en Nijverheid
2. Handel en Landbouw
3. Landbouw en textiel
4. Textiel en handel

Waar leefde de meeste mensen voor de industriële revolutie?

1. in arbeiderswijken in een dorp
2. in een arbeiderswijk in de stad
3. Op het platteland
4. in fabrieken

De eerste fabrieken werden gebouwd...

1. Op grote industrieterreinen
2. Bij snel stromende rivieren
3. Dichtbij de steden
4. In de kolonies

Het parlement bestaat uit:

1. De Eerste Kamer en Provinciale staten
2. De Eerste en Tweede Kamer
3. De Tweede Kamer en Provinciale staten
4. De Regering en het kabinet

6. de grondwet is geschreven in

1. 1948
2. 1848
3. 1815
4. 1830

Wie was na 1848 de regeringsleider in Nederland?

1. De Minister-President
2. Het Parlement
3. De Koning
4. Het Kabinet

Wie is deze man?

1. Thorbecke
2. Neuman
3. Koning Willem I
4. Koning Willem II

Het kinderwetje van Van Houten gaat over:

1. leerplicht
2. verbod op kinderarbeid
3. je mocht maar 2 kinderen krijgen
4. toeslag voor ouders met kinderen.

Wat is geen politiek-maatschappelijke stroming?

1. Liberalisme
2. Communisme
3. Socialisme
4. Bourgeoisie

Politieke partijen die in hun programma uitgaan van het geloof.

1. Feministen
2. Socialisten
3. Confessionelen
4. Liberalen

Politieke stroming die vrijheid belangrijk vindt.

1. Feministen
2. Socialisten
3. Confessionelen
4. Liberalen

Welke politieke stroming streefde naar een normaal loon en goede werkomstandigheden?

1. Liberalen
2. Confessionelen
3. Conservatieven
4. Socialisten

Wie is deze vrouw?

1. Aletta Jacobs
2. Willhelmina Drucker
3. Koningin Wilhelmina

Vrouwenbeweging die streed voor gelijke rechten en kansen voor vrouwen.

1. Feministen
2. Socialisten
3. Confessionelen
4. Liberalen

Huiswerk bespreken

• Vragen?

    

In deze paragraaf leer je:

• waardoor koloniale wereldrijken ontstonden
• hoe het imperialisme plaatsvond in Azië
• hoe het imperialisme plaatsvond in Afrika
• hoe Nederland zijn koloniale rijk uitbreidde

Kenmerkend aspect bij deze paragraaf: het modern imperialisme

Filmpje

Modern Imperialisme

Kolonie: Een overzees gebied dat hoort bij een land. 

Frankrijk, Engeland hadden veel koloniën in Afrika.  

Welke koloniën had Nederland? 

Welke koloniën had Nederland?

Wereldrijken

Imperialisme: Europese machtsuitbereiding in Azië en Afrika 

tussen 1870 en 1914. Belangrijke oorzaak van het imperialisme is het blanke meerwaardigheidsgevoel: blanke mensen voelden zich beter dan andere rassen.

Koloniën werden om twee redenen ingenomen: 

1: Ze worden gebruikt om producten vandaan te halen en om mee te gaan handelen. 

2: De lokale bevolking werd gebruikt als werknemer (slaven) en als afzetgebied 

Europeanisering: het verspreiden van de Europese cultuur in andere werelddelen. 

Klik op de kaart voor een overzicht van de situatie in Afrika in 1880 en 1913. 

Imperialisme in Azië 

Vanaf ongeveer 1500 hadden de Europeanen handelsposten en kleine 

kolonies in Azië, maar in 1900 kwamen er veel andere landen bij.

Japan was het enige Aziatische land met industrie en daardoor werd het geen kolonie van een Europees land, maar veroverde het zelf landen.  

Klik op de kaart voor een overzicht van de koloniën in 1914.

Imperialisme in Afrika

Europese landen kregen ook de heerschappij over landen in Noord-Afrika, 

zoals Marokko. Dat vonden ze niet genoeg en ze wilden meer land veroveren.

In 1878 maakten de Europese landen afspraken over de verdeling van de rest van Afrika. Tien jaar later was bijna heel Europa bezet door België. 

Europeanen trokken op kaarten vaak rechte grenzen dwars door woongebieden van volken die daar al eeuwen woonden (klik op de kaart van Afrika voor een aantal voorbeelden van rechte grenzen). Daarbij werd geen rekening gehouden met de bevolking. Dit zorgde voor veel problemen tussen de volken van Afrika. 

Het Nederlandse wereldrijk

In de 19e eeuw breidden Nederlanders hun gebieden in Indonesië steeds verder uit.

Ze noemden hun kolonie Nederlands-Indië.

De verovering van Nederlands-Indië verliep niet altijd even goed. 

Tussen 1874 en 1914 voerde het Nederlands-Indische leger op 

Noord-Sumatra een guerrillaoorlog: een oorlog tegen strijdtroepen 

die zich onder de bevolking verschuilden.

Uiteindelijk kwam heel Indonesië onder Nederlandse overheersing. Ze dwongen de bevolking om onder andere suiker, tabak en koffie te verbouwen en aan Nederland te leveren. 

Nederland had ook kolonies in Amerika: Suriname en de Nederlandse Antillen.

Kaart Atjeh-oorlog

Huiswerk voor de volgende les

lz + m par. 3.4

TB blz. 49 t/m 51

online opdracht 1 t/m 9

Let op: 14 april digitaal inleveren taakopdracht 3

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen