4.5 Veilig vrijen SOA's

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

4.5 Veilig vrijen SOA's

Wat is ovulatie?

1. als een meisje ongesteld is
2. als de eicel wordt bevrucht
3. als de eisprong plaatsvindt

Wat is de functie van de bijbal?

1. Maken van zaadcellen
2. Opslag en rijping zaadcellen
3. Testosteron produceren
4. Vocht toevoegen aan de zaadcellen

Welke onderdelen van de man voegen vocht toe aan de zaadcellen?

Op welke dag van de cyclus is een vrouw het vruchtbaarst bij een menstruatiecyclus van 28 dagen?

Leerdoelen

Je kunt enkele soa's noemen en uitleggen hoe je die kunt voorkomen.

Waar staat de afkorting SOA voor?

Welke SOA's ken je?

Hoe kun je een SOA krijgen?

1. Via bloed, sperma of vaginaal vocht waarin de ziekteverwekker zich bevindt
2. Via sperma of vaginaal vocht waarin de ziekteverwekker zich bevindt
3. Alleen via sperma waarin de ziekteverwekker zich bevindt
4. Alleen via bloed waarin de ziekteverwekker zich bevindt

Welke ziekteverwekkers kunnen een SOA veroorzaken?

1. alleen virussen
2. alleen bacteriën
3. zowel virussen als bacteriëren
4. zowel virussen, bacteriën en parasieten

Via welke vormen van onbeschermde seks kun je een SOA oplopen?

1. alleen via geslachtsgemeenschap
2. via geslachtsgemeenschap en orale seks
3. via geslachtsgemeenschap, anale en orale seks
4. via geslachtsgemeenschap, anale, orale seks en zoenen

Belangrijke websites

https://www.soaaids.nl/nl

https://sense.info/nl/

https://soaclinic.nl/

welke ziekteverwekker ???

Welke SOA's worden veroorzaakt door een bacterie?

1. chlamydia, HIV en herpes
2. herpes, syfilis en gonorroe
3. HIV, syfilis en chlamydia
4. gonorroe, chlamydia en syfilis

Bacterie	Virus	Parasiet
chlamydia	HIV	schaamluis
gonorroe	herpes	schurft
syfilis	genitale wratten	(trichomonas)
(shigella)	hepatitis B
	HPV

antibiotica

vaccinatie

1. Chlamydia Trachomatis

jongens vaak wel klachten (pijn bij plassen of pijn in de balzak), meisjes vaak niet

kan bij meisjes leiden tot onvruchtbaarheid

goed te behandelen met antibiotica

2. Genitale wratten/HPV

wratten veroorzaakt door HPV= humaan papilloma virus

erg besmettelijk

net als wratten op voeten, handen

HPV kan jaren later soms leiden tot baarmoederhalskanker, anuskanker, peniskanker of keelkanker

chlamydia

rijksvaccinatieprogramma.nl

3. Gonorroe

(Neisseria gonorrhea)

bekend als de 'druiper'

pijn bij plassen, jeuk en bloederige ontlasting

goed te behandelen met antibiotica

4. Genitale herpes

(Herpes Simplex = HSV-2)

rondom mond = koortslip

(HSV-1)

blaasjes, zweertjes

Heb je het een keertje gehad? Dan duikt het virus weer op als je weerstand laag is.

5. Hepatitis B

Moe, misselijk, pijn, geelzucht en uiteindelijk leverontsteking

Vaccinatie, voor sekswerkers, drugsgebruikers, ziekenhuis, reizigers naar Azië, Afrika en M/Z-Amerika

6. HIV

Humaan Immunodeficiency Virus

HIV positief? met speciale HIV-remmers kun je AIDS voorkomen

HIV verzwakt je afweer

AIDS (acquired immune deficiency syndrome) / HIV

• Oorzaak: virus
  
• HIV (human immunodeficiency virus)
  
• Afweersysteem wordt aangetast
  
• Minder goede verdediging tegen ziekteverwekkers of kanker
  
• Je kunt besmet zijn zonder dat er direct ziekteverschijnselen zijn
  
• Iemand die besmet is wordt seropositief genoemd.
• Geen geneesmiddel (virus verandert steeds).
• Vermenigvuldiging van het virus wordt tegengegaan met hiv-remmers (levenslang slikken).

7. Syfilis

(Treponema pallidum)

stadium 1: 

zweertjes, verdwijnen vanzelf na 

3-6 weken

stadium 2: 

grieperig, haaruitval, vlekjes op de huid.

stadium 3:

zonder behandeling tast bacterie hart, botten en hersenen aan

bacterie, dus ANTIBIOTICA!

8. Schaamluis

Worden ook wel 'platjes' genoemd

Jeuk en wondjes

vervelend maar ongevaarlijk

Behandelen met 

luis-dodende-crème

Twee uitspraken:
Wim zegt: Iemand met HIV heeft ook AIDS
Bauke zegt: HIV is de meest voorkomende SOA in Nederland
Wie heeft gelijk?

1. Wim heeft gelijk
2. Bauke heeft gelijk
3. Beide hebben gelijk
4. Beide hebben ongelijk

SOA's kun je krijgen door onveilige seks.

Voorkomen is beter dan genezen!

Gebruik condoom of beflapje!

Bij anale seks: extra sterk condoom met glijmiddel!

Er zijn veel thuis-testen te koop maar die zijn niet allemaal even betrouwbaar. Testen via de huisarts of via het gratis Sense-spreekuur bij de GGD, zijn het meest betrouwbaar.

Leerdoelen

Je kunt enkele soa's noemen en uitleggen hoe je die kunt voorkomen.