H4 - T3 : BS5 speciale manieren van overerven deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Inloggen in lessonUp

Wat is de verhouding in het fenotype van de nakomelingen als:
Aa x Aa

A= Kuif, a= geen kuif, AA= lethaal

1. Kuif: geen kuif = 3 : 1
2. Kuif: geen kuif = 2: 0
3. Kuif: geen kuif = 2: 1
4. Kuif: geen kuif = 1: 1

Wat is een typisch kruisingsschema voor een monohybride overerving?

1. 
2. 
3. 
4. 

Bij de mens komen twee gekoppelde genen voor: A en B. Hoeveel procent kans is de kans dat een vader en een moeder met een chromosoompatroon zoals hiernaast een kind krijgen met genotype aaBb?

Kruisingen die we tot nu toe hebben behandeld:

• Monohybride: Aa x Aa
• Intermediair: I^AI^B  x  I^AI^B
• X-chromosomaal: X^AX^a  x  X^AY
• Bloedgroepen: I^Ai x I^Bi
• Lethaal: AA = dood
• Gekoppelde overerving:        x 

Vandaag 

Basisstof 5: niet gekoppelde overerving

Lesdoelen van Bs5:

Bs 5: 

• Je kunt kruisingsschema’s maken voor onafhankelijke overerving van multipele allelen, letale factoren en gekoppelde genen en hieruit of uit stambomen de frequentie van genotypen en fenotypen van nakomelingen afleiden. 
• Je kunt verklaren dat mitochondriale overerving kan leiden tot een andere overerving dan volgens de wetten van Mendel. 

Gekoppelde overerving

Beide genen liggen op HETZELFDE

chromosoom

Onafhankelijke overerving

Beide genen liggen op VERSCHILLENDE

chromosomen

aabb x ABab

Dihybride kruising

Zelf oefenen

Bij mensen is het allel voor zwart haar dominant over dat van blond haar. Het allel voor krullend haar is dominant over sluik haar. Een vrouw met zwart krullend haar is heterozygoot voor beide eigenschappen. Haar man heeft blond sluik haar.

Hoe groot is de kans dat hun toekomstige kind dezelfde haarkleur en haarvorm heeft als de moeder?​

Teken het schema.

Op de volgende slide moet je de foto uploaden. 

Lever je foto van het dihybride kruisingsschema in.

Bij de vorming van de haarkleur van een bepaald diersoort zijn twee allelenparen betrokken, die onafhankelijk van elkaar overerven. Wanneer van die allelenparen uitsluitend recessieve allelen voorkomen (ppqq), is de haarkleur wit.
Wanneer van één van beide paren een dominant allel voorkomt, is de haarkleur geel. Waneer van ieder allelenpaar tenminste één dominant allel voorkomt, is de haarkleur bruin.

Een bruin en wit dier worden gekruist. Een van de nakomelingen is wit. Wat is het genotype van het bruine ouderdier?

1. ppQQ
2. PpQQ
3. PpQq
4. ppqq

Bij een diersoort komen van twee onafhankelijk overervende genen letale allelen voor: zygoten met het genotype pp en/of qq zijn niet levensvatbaar.

Welk deel van de zygoten zal bij het ouderpaar PpQq x PpQq niet-levensvatbaar zijn?

1. 1/16
2. 4/16
3. 7/16
4. 8/16

Bij een diersoort komen van twee onafhankelijk overervende genen letale allelen voor: zygoten met het genotype pp en/of qq zijn niet levensvatbaar.

Welk deel van de zygoten zal bij het ouderpaar PpQq x PpQq niet-levensvatbaar zijn?

Bij fruitvliegen komt een dominant, X-chromosomaal allel Q voor dat staafvormige ogen veroorzaakt. Allel q veroorzaakt normale ogen. Het dominante, niet X-chromosomale allel R veroorzaakt normale vleugels en het allel r veroorzaak kleine vleugels. Een mannetje wordt gekruist met twee verschillende vrouwtjes (1 en 2) met als resultaten:

1) alle nakomelingen hebben normale vleugels; 50% van zowel de mannetjes als vrouwtjes heeft staafvormige ogen en de andere 50% normale ogen
2) alle nakomelingen hebben staafvormige ogen; 75% heeft normale vleugels en de overige 25% heeft kleine vleugels. Wat is het genotype van het mannetje.

1. XQY RR
2. XQY Rr
3. XqY RR
4. XqY Rr

Bij fruitvliegen komt een dominant, X-chromosomaal allel Q voor dat staafvormige ogen veroorzaakt. Allel q veroorzaakt normale ogen. Het dominante, niet X-chromosomale allel R veroorzaakt normale vleugels en het allel r veroorzaak kleine vleugels. Een mannetje wordt gekruist met twee verschillende vrouwtjes (1 en 2) met als resultaten: 1) alle nakomelingen hebben normale vleugels; 50% van zowel de mannetjes als vrouwtjes heeft staafvormige ogen en de andere 50% normale ogen
2) alle nakomelingen hebben staafvormige ogen; 75% heeft normale vleugels en de overige 25% heeft kleine vleugels. Wat is het genotype van het mannetje.

Bij muizen komen de volgende allelen voor: allel H veroorzaakt beharing, allel h veroorzaakt kaalheid. Allel R veroorzaakt bruine haren en allel r witte. De genoemde allelen zijn niet X-chromosomaal en niet gekoppeld. Twee muizen met het genotype HhRr krijgen nakomelingen.

Hoe groot is de kans dat het eerstgeboren jong een bruine vacht zal hebben?

1. 1/4
2. 1/2
3. 9/16
4. 3/4

Bij kippen is het allel voor een erwtenkam (E) dominant over dat voor een enkelvoudige kam (e); het allel voor gevederde poten (G) is dominant over dat voor kale poten (g)

Een hen met een erwtenkam en gevederde poten wordt gekruist met een haan met een enkelvoudige kam en kale poten. Onder de directe nakomelingen bevinden zich vier verschillende fenotypen.

Wat was het genotype van de hen?

1. EEGG
2. EEGg
3. EeGG
4. EeGg

Men kruist AaBb x AaBb.
De allelen erven gekoppeld over waarbij A en b op 1 chromosoom liggen en a en B ook.
Hoe groot is de kans op het genotype aabb

1. 100%
2. 25%
3. 0%
4. 50%