Oplosbaarheid, gehalte en percentage

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

Na de les kan je...

• rekenen met verband oplosbaarheid en temperatuur.
• grafieken interpreteren over oplosbaarheid en temperatuur.
• gehalte van opgeloste stof berekenen.
• percentage van stof in een mengsel berekenen.

oplosbaarheid

is een stofeigenschap.

Oplosbaarheid van een stof is het aantal gram dat maximaal kan oplossen in één liter oplosmiddel bij een bepaalde temperatuur.

Verzadigde en onverzadigde oplossing

Bij 20^oC kan van suiker 830 g/L oplossen in water.

Als minder dan 830 gram wordt opgelost in één liter water zit, dan is de oplossing onverzadigd. Meer suiker kan opgelost worden (A).

Als precies of meer dan 830 gram wordt toegevoegd aan één liter water, niet meer suiker oplossen. De oplossing is verzadigd (B).  Boven de 830 gram kan ook oververzadigd genoemd worden, omdat niet alles oplost (C).

De oplosbaarheid van keukenzout in water is 391 g/L. Wat gebeurt er met het keukenzout als 450 gram keukenzout wordt toegevoegd in één liter water?

De oplosbaarheid van ammoniumchloride in water is 332 g/L bij 10oC. Hoeveel gram ammoniumchloride wordt maximaal in 5 mL water opgelost?

De TOA wil een verzadigde ammoniumchloride oplossing maken bij 20oC. De oplosbaarheid van ammoniumchloride is 372 g/L. In het potje zit 12,3 g ammoniumchloride. Hoeveel mL water moet worden toegevoegd? (1 decimaal)

oplosbaarheid en temperatuur

Hoe hoger de temperatuur,  hoe meer vaste stof kan oplossen. (vb. suiker en zout)

Met gassen is het precies andersom. 

Hoe hoger de temperatuur, hoe minder gas

kan oplossen. (vb. zuurstof en ammoniak)

Moeilijke vraag

In de ochtend wordt één liter verzadigde oplossing van ammoniak gemaakt op 10^oC. Als het later op 

de dag 20^oC is. Ruikt de ruimte naar ammoniak.

Bereken hoeveel gram ammoniak verdwenen is 

uit de oplossing.

Stappenplan

1. Lees de oplosbaarheid bij beide temperaturen af en noteer ze correct.

2. Bereken het verschil in de oplosbaarheden.

3. Bereken het naar de juiste hoeveelheid om.

Stappenplan

1. 54 mg/L bij 10^oC en 44 mg/L bij 20^oC.

2. 54-44 = 10 mg/L

3. De vraag gaat om 1 L, dus 10 mg/L x 1 L = 10 mg

Oplosbaarheid

32, 33, 34, 35, 36, 37 en 38

Zie volgende slide voor volgend stuk uitleg over gehalte en percentages.

Gehaltes berekenen

Een gehalte gaat ook over hoeveel gram vaste stof is opgelost in een oplosmiddel.

Oplosbaarheid: Bij 20^oC kan van suiker 830 g/L oplossen in water. 

Gehalte: In een cola fles zit 110 g suiker per liter.

Het gehalte kan van de suiker in de cola dit voorbeeld is lager dan de oplosbaarheid van de suiker. Daarom wordt de term gehalte gebruikt.

Er zit 25 g zout opgelost in 0,75 L water. Bereken het zout gehalte in g/L. (1 decimaal)

massapercentage

Als je een mengsel hebt, kan je per stof het massapercentage uitrekenen. Je bepaald de gehele massa van het mengsel. Daarna bepaald je de massa van een stof. Deze kan je door elkaar delen en keer honderd doen.

Het werkt hetzelfde als deel/geheel x 100%

Een bronzen beeld bestaat voor 50 g uit koper en 75 g uit tin. Wat is het massapercentage tin van dit bronzen beeld?

volumepercentage

Als je een mengsel hebt, kan je per stof het volumepercentage uitrekenen. Je bepaald de gehele volume van het mengsel. Daarna bepaald je de volume van een stof. Deze kan je door elkaar delen en keer honderd doen.

Het werkt hetzelfde als deel/geheel x 100%

Bier heeft 5,8 volume% alcohol in zich zitten. Bereken hoeveel mL alcohol in een flesje bier van 30 cL zit?

gehalte en percentage

Vind je het lastig maak eerst: 39

maken opgave 40, 41, 42 en 43

Uitdaging: 44 en 45