De wortels van onze taal & werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Startklaar

Telefoon in Zakkie + in je tas

Pen & papier & KERN werkboek & huiswerk op tafel

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Agenda

• Terugblik
• Huiswerk bespreken in tweetallen
• Offerkind 
• Grammatica / NUMO (45 min)
• Volgende les...

Wat voor verschillen zijn er tussen Oud-,
Midden- en Nieuwnederlands?

      Leerdoelen

1. R Ik weet hoe het Nederlands is ontstaan en wat taalfamilies zijn
2. T1 Ik kan bepalen of een tekst Oud-, Middel- of Nieuwederlands is
3. T2 Ik kan dit ook uitleggen
4. I Ik kan zelf korte stukjes Oud- en Middelnederlands lezen, vertalen en bespreken

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Offerkind

In 1987 werd bij een opgraving onderaan de oude duinen in Wassenaar een massagraf gevonden met daarin de skeletten van twaalf kinderen en volwassenen. Nader onderzoek wees uit dat de twaalf vierduizend jaar geleden met geweld om het leven zijn gebracht. 

Offerkind - dat is de titel van de nieuwe jeugdroman waarin Rob Ruggenberg leven en dood van deze twaalf beschrijft.

De lezer volgt een jong meisje en haar neef op hun vlucht door ons prehistorische land. Ze worden achtervolgd door een agressieve jongensbende en door moerasmensen die kinderen offeren. Wanhopig proberen de twee de kust Duinenrij te bereiken. Als dat lukt begint het drama pas goed...

De lugubere vondst in 1987 in Wassenaar maakte in één klap een einde aan alle toenmalige wetenschappelijke theorieën over de zogenaamde vredige bronstijd. Moderne DNA-technieken brachten nog meer aan het licht. Nieuwe onthullingen doen de gevestigde archeologie schudden op haar grondvesten.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Offerkind

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

In Nederland werd
oud-Nederlands gesproken in de bronstijd?

1. Waar
2. Niet waar

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

NUMO

Open je laptop en ga naar www.numo.nl

      Leerdoelen

1. R Ik weet het verschil tussen redekundig en taalkundig ontleden
2. T1 Ik kan bepalen welke woorden werkwoorden zijn
3. I Ik kan zinnen maken met bijzondere werkwoorden

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Ontleden

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Aan de slag

Hulp?

LessonUp

Buur

Docent

Klaar?

Opdracht 11

Opdracht

Blz. 92/93, opdracht 1, 8 en 9

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Werkwoorden

Werkwoorden

Welke type werkwoorden ken je allemaal?

Werkwoorden

Hoofdwerkwoord	Kan een zelfstandig werkwoord of koppelwerkwoord zijn
Hulpwerkwoord	Voegen een beetje betekenis toe aan het hww; zoals tijd/mogelijkheid/wenselijkheid
Zelfstandig werkwoord	Geeft aan dat er iets gebeurt of dat iemand iets doet
Koppelwerkwoord	De betekenis 'zijn' zit erin. De kww koppelen een toestand of eigenschap aan iets/iemand. (zijn/worden/blijven.

Werkwoorden

Hoofdwerkwoord	De hond ligt op de bank
Hulpwerkwoord	Hier heeft Poot gelegen Hier zou Poot kunnen hebben willen liggen
Zelfstandig werkwoord	Vogels beginnen nesten De wind waait door de bomen
Koppelwerkwoord	Je bent bijzonder Je wordt bijzonder Je blijft bijzonder

Aan de slag

Hulp?

Theorie in handboek: blz. 162/163

LessonUp

Buur / Docent

Klaar?

NUMO

Opdracht

Blz. 92/93, opdracht 1, 8 en 9

Blz. 96/97, opdracht 2, 4, 6 en 7

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

    Begrippen uit de vorige en deze les

• Taalfamilies
• Oud-, middel-, NieuwNederlands
• Etymologie
• Redekundig ontleden
• Taalkundig ontleden
• Werkwoorden

Afsluiting

Volgende les: nieuw hoofdstuk KERN

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

Exit ticket;