Hin Opbouw van een tekst 4k les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Welkom bij Nederlands!

Bij Nederlands

Welkom

Ga rustig zitten volgens de plattegrond.  Ga naar blz 12 van je boek.  

Pak ook je iPad, schrift en een pen. En log alvast in op deze LessonUP. 

Planning komende tijd

Leesvaardigheid

  Leesvaardigheid = éxamensucces! 

Op je examen moet je teksten snel en goed begrijpen. Oefen nu, dan ga je straks zelfverzekerd en stressvrij je toets in! 

Hoe sterker jouw leesvaardigheid, hoe beter je voorbereid bent op je examen én je toekomst! 

Doelen van deze les

Je leert over de indeling van een tekst

. 

Al jouw vragen zijn gesteld en beantwoord

Lezen

Hoofdstuk 1

Je leert over de indeling van een tekst. 

Je herkent de opbouw (structuur) van een tekst en je vindt snel je weg in een tekst.

Open je boek op bladzijde 12

De opbouw van een tekst

Wat voor indeling heeft een tekst bijna altijd?

Indeling teksten

(Titel)

Inleiding 

Middenstuk

Slot

Titel: haar

Inleiding: hoofd

Kern: lijf

Slot: benen / voeten

Doel van de titel?

Titel

De titel verraadt al veel.

Het trekt de aandacht; ga je de tekst lezen of niet?

De titel noemt vaak al het onderwerp.

Opbouw

Titel: trekt de aandacht

Inleiding: onderwerp wordt duidelijk: introductie/voorbeeld

Middenstuk: verschillende kanten van het onderwerp worden besproken.

Slot: samenvatting, conclusie, verwijzing naar begin tekst. 

Inleiding

-introductie van het onderwerp. 

-de schrijver trekt de aandacht met een voorbeeld of anekdote.

Inleiding

Een schrijver kan een tekst op meerdere manieren inleiden:

• Beschrijven van de aanleiding --> de schrijver beschrijft een gebeurtenis die aanleiding was om de tekst te schrijven
• Vragen stellen --> de schrijver stelt vragen die hij in de tekst gaat beantwoorden
• Situatieschets --> de schrijver beschrijft een situatie die voor de lezer herkenbaar of interessant is
• Omschrijving van een probleem --> de schrijver beschrijft een probleem dat in de tekst centraal staat.
• Combinatie van bovenstaande elementen

Hoe krijg je de aandacht? 

Middenstuk

Verschillende kanten 

van het onderwerp. Vaak meerdere alinea's 

en ook tussenkopjes (deelonderwerpen)

Maak opdracht 1 op blz 12. Hulp nodig? Lees de theorie op blz 11. 

Indeling tekst: middenstuk

• De verschillende kanten van een onderwerp komen aan de orde
• Dit gebeurt met behulp van deelonderwerpen
• Bijvoorbeeld: een tekst over phishing
• Deelonderwerpen kunnen dan zijn: gevaarlijke e-mails, criminaliteit, financiële schade, aangifte doen bij de politie, etc.

Slot

Laatste alinea in de tekst 

Belangrijkste wordt nog eens herhaald of er komt een conclusie. 

Dus: 

1. samenvatting

2. conclusie 

- Soms een terugverwijzing naar het voorbeeld of de anekdote uit het begin van de tekst.

Slot vervolg

• Activeren --> de schrijver wil dat een lezer iets gaat doen, bijvoorbeeld een product kopen
• Advies --> de schrijver geeft de lezer advies
• Oplossing --> de schrijver geeft een oplossing voor het probleem dat in de tekst is beschreven

Let op signaalwoorden in het slot: dus, al met al 

Aan de slag

Maak opdracht 2, 3, 4 en 5 op blz. 13-17 

Lees goed!

Overmorgen (vrijdag) kijken we opdracht 1 t/m 5 na. En controleer ik of je het hebt gemaakt

Vragen? Steek je vinger op, dan kom ik bij je.  

Vragende voornaamwoorden

• Er zijn vier vragende voornaamwoorden (vrag.vnw):
  wie, wat, welk(e), wat voor (een).
  
  
• Een vrag.vnw staat meestal aan het begin van een vraag. Welke spieren train je met hardlopen?

• Wanneer een vrag.vnw midden in een zin staat, kun je er een vraag van maken waarin het vragend voornaamwoord vooraan komt te staan.
  
  Weet jij wie er morgen op je verjaardag komen
  Wie komen er vanavond op je verjaardag, weet jij dat?
  Wie = vragend voornaamwoord

Heb je nog vragen?

Opbouw

Titel: bevat onderwerp of trekt de aandacht

Inleiding: onderwerp wordt duidelijk: introductie/voorbeeld

Middenstuk: verschillende kanten van het onderwerp worden besproken.

Slot: samenvatting, conclusie, verwijzing naar begin tekst. 

Hoe is een goede tekst opgebouwd?

1. Inleiding en middenstuk
2. Inleiding, middenstuk en slot
3. Middenstuk en slot
4. Inleiding en slot

Wat is waar?

1. In de inleiding staat de conclusie
2. In de inleiding geef je aan waar het over gaat
3. De inleiding begint altijd met een vraag

Wat staat er in het slot

1. conclusie
2. uitleg
3. onderwerp

Wat is de juiste volgorde van een tekstindeling?

1. Inleiding, middenstuk met tussenkopjes, slot
2. Inleiding, slot, middenstuk
3. Inleiding, middenstuk met eventueel tussenkopjes, slot
4. Titel, inleiding, middenstuk met eventueel tussenkopjes, slot

In welk deel van de tekst maak je kennis met het onderwerp?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

Wat is de hoofdgedachte?

1. Kernzin
2. Een alinea
3. De informatie
4. De belangrijkste informatie over het onderwerp.

Waar vind je de hoofdgedachte?

1. Inleiding
2. Slot
3. Inleiding of slot
4. Middenstuk

Wat is het doel van de grafieken 1 en 2 uit tekst 2?

1. Activeren
2. Informeren
3. Amuseren
4. Overtuigen

Waarom is het nodig om kritisch te lezen?

1. Informeren
2. Beoordelen of informatie klopt.
3. Lezer te beïnvloeden
4. Lezer activeren

De trein was vertraagd. ..... kwam de leerling te laat op school.

1. En
2. Toch
3. want
4. Hierdoor

Het regende hard, ........ dat de straat is ondergelopen.

1. omdat
2. echter
3. met als gevolg
4. waardoor

Dit is een app ........ je foto's kunt bewerken.

1. met als gevolg
2. waarmee
3. daardoor
4. om

Hij gebruikt drie wekkers om op tijd wakker te worden. Wat is het tekst- verband?

1. redengevend
2. opsommend
3. oorzaak-gevolg
4. doel-middel