Verlichting en Romantiek (5)

De Verlichting 
en 
de Romantiek
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

De Verlichting 
en 
de Romantiek

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Programma
Enquete invullen
De Romantiek
Piet Paaltjens  


Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

lesdoel
Je kent de kenmerken van de Romantiek (pak de reader deel II erbij)
Je hebt kennisgemaakt met de Piet Paaltjens



Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Reader deel 2
Je moet kennen: 
- De kenmerken (lijstje) van de Romantiek.
- Het leven en werk van Piet Paaltjens kennen. 
- Pak de reader er nu bij. 

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Even terug naar de Verlichitng
  • In Nederland eerste 'gevoelige' literaire werk is Julia (1783) van Rhijnvis Feith; 
  • roman in (liefdes)brieven
  • hoort bij de Verlichting

Slide 6 - Tekstslide

Met Julia bezorgde Rhijnvis Feith literair Nederland in 1783 een schok. In deze sentimentele roman in brieven draaide alles alleen nog om gevoelens of sentimenten. Feith beschreef de verliefdheid van twee jongeren: Eduard en Julia. Zij worden geconfronteerd met allerlei obstakels, zoals een tegenwerkende vader en de wetten van het christendom. Die wetten schreven voor dat goede christenen geen seks voor het huwelijk mogen hebben.
Dit is het trekje van de Verlichting, opvoedende element!
 
De Zwolse schrijver Rhijnvis Feith was een sentimentalist die zwelgde in overdreven en zwaarmoedige gevoelens. Een voorbeeld van deze gevoelige literatuur is het verhaal Julia, waarin wordt verteld over de liefde tussen Eduard en Julia. Zij hebben elkaar een avond in een donker woud ontmoet en de aantrekkingskracht is zo groot dat ze zich nauwelijks kunnen bedwingen. Julia’s vader maakt bezwaar tegen haar liefde en om hun liefde niet door seksuele driften in gevaar te brengen, besluiten ze elkaar een poos niet te ontmoeten. Eduard begint een zwerftocht en ontvangt op een gegeven moment een brief van Julia waarin zij schrijft dat haar vader toch toestemt. Hij keert terug, maar bij aankomst in het dorp ziet hij een rouwstoet. Julia blijkt overleden. Eduard stort ter aarde en koopt een huis vlakbij haar graf om daar te wachten op hun vereniging na de dood.
schrijfwijze
Direct spreken tot het hart:
  • grote woorden
  • veel bijvoeglijk naamwoorden
  • veel tegenstellingen 

Slide 7 - Tekstslide

technieken om het effect te vergroten, het gevoel te laten spreken, tot het hart door te dringen.
Julia was een enorm succes.
Ook veel kritische geluiden: aanzet tot afzonderen, niets doen, terugtrekken uit de wereld.
Al snel kwamen er persiflages op Julia.

De literatuur in de 18e eeuw is beïnvloed door:
A
de burgerij
B
de verlichting
C
de romantiek
D
de kinderen

Slide 8 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De stroming die op gang kwam in de tweede helft van de 18de eeuw, noemen we
A
de gevoelsstroming
B
de verstandstroming
C
de ratiostroming
D
de levensstroming

Slide 9 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Typerende elementen van de Romantiek zijn
A
liefde voor de natuur
B
vluchten naar het verleden
C
vluchten in humor
D
verlangen naar de dood

Slide 10 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Belangrijke schrijvers in de romantiek


  • E.J. Potgieter
  • Hildebrand
  • Piet Paaltjens
  • Multatuli
  • Guido Gezelle

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Piet Paaltjens

  • Pseudoniem voor Francois Haverschmidt
  • Gedichten met een grote zwaarmoedigheid

om alles wat in het leven maar tegenviel.

  • Veel zelfspot en humor
  • De gedichtenbundel zegt dat ook al: "Snikken en grimlachjes".

Slide 12 - Tekstslide

Piet Paaltjes is een pseudoniem voor
Francois Haverschmidt. Hij schrijft
gedichten met een grote zwaarmoedigheid
om alles wat in het leven maar tegenviel.
Het zou onleesbaar zijn als dat het enige was, maar gelukkig schrijft hij met veel zelfspot en humor. De titel van de gedichtenbundel zegt dat ook al: "Snikken en grimlachjes".

Slide 13 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 15 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de echte naam van Piet Paaltjes?
A
Francois Haverschmidt
B
Multatuli
C
Herman Gorter
D
Willem Kloos

Slide 16 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is geen kenmerk van gedichten uit de Romantiek?
A
Belangstelling voor exotische culturen
B
Menselijke emoties en dramatiek
C
Fantaseren over de toekomst
D
Persoonlijke beleving van religie

Slide 17 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wanneer was de Romantiek?
A
1600-1680
B
1700-1780
C
1800-1850
D
1860-1880

Slide 18 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welk van onderstaande werken werd niet vertaald in de tijd van de Romantiek
A
Romeo & Juliet
B
Ivanho
C
Quasimodo
D
Verhalen van duizend-en-één-nacht

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Romantici waren ontevreden met het heden. Dit kwam niet door de kijk op....
A
industrie
B
rationalisme
C
materialisme
D
nationalisme

Slide 20 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Aan Rika
Slechts éénmaal heb ik u gezien. Gij waart
Gezeten in een sneltrein, die den trein
Waar ik mee reed passeerde in volle vaart.
De kennismaking kon niet korter zijn.

En toch, zij duurde lang genoeg om mij
Het eindloos levenspad met fletsen lach
Te doen vervolgen. Ach! geen enkel blij
Glimlachje liet ik meer, sinds ik u zag.


Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waarom ook hebt gij van dat blonde haar,
Daar de engelen aan te kennen zijn? En dan,
Waarom blauwe oogen, wonderdiep en klaar?
Gij wist toch, dat ik daar niet tegen kan!

En waarom mij dan zoo voorbijgesneld,
En niet, als 't weerlicht, 't rijtuig opgerukt,
En om mijn hals uw armen vastgekneld,
En op mijn mond uw lippen vastgedrukt?


Gij vreesdet mooglijk voor een spoorwegramp?
Maar, Rika, wat kan zaalger voor mij zijn,
Dan, onder helsch geratel en gestamp,
Met u verplet te worden door één trein?

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke kenmerken van de Romantiek herken je niet in 'Aan Rika'?
A
natuur
B
onvervulbaar verlangen
C
humor
D
liefderverdriet

Slide 23 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Huiswerk
- maandag 9 december: opdracht 1, 2, 3 van deel II (Romantiek)
- vrijdag 13 december: inleveren: eindopdracht deel I

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies