2.2 Patronen: bevolkingsspreiding

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.2 Patronen: bevolkingsspreiding

Havo 4

Domein B: Wereld

Lesdoelen

Na deze les kun je:

• de bevolkingsspreiding in de wereld globaal beschrijven en verklaren.
• verklaren waarom het patroon van de mondiale bevolkingsspreiding voortdurend verandert.
• vijf verschillende typen migranten benoemen en verklaren waarom zij migreren.

Bekijk de afbeelding.
Is de stelling waar of niet waar?

1. waar
2. niet waar

Er leven meer mensen in deze cirkel, dan erbuiten.

Het aandeel migranten in de wereldbevolking ligt al tientallenjaren rond de 3 procent. Toch is het aantal migranten flink gestegen. Hij kun je die schijnbare tegenstelling verklaren? Je verklaring bestaat uit een oorzaak-gevolgrelatie.

Op de kaart zie je de bevolkingsdichtheid
van de VS. Geef een reden waarom veel grote
Amerikaanse steden aan de oostkust liggen.

Voorbereiding 2.2.

1. Hoe kun je de bevolkingsspreiding op aarde globaal beschrijven?

2. Welke factoren spelen een rol bij de regionale verschillen in bevolkingsdichtheid?

3. Welke factoren verklaren dat het patroon van bevolkingsspreiding op de wereldkaart voortdurend verandert?

4. Welke typen migranten zijn er?

5. Wat zijn de belangrijkste pushfactoren die migratie veroorzaken?

6. Wat zijn de belangrijkste pullfactoren die migratie aantrekken?

7. Hoe heeft het koloniale verleden invloed gehad op de bevolkingsspreiding in voormalig gekoloniseerde gebieden?

8. Waarom wonen mensen zich vaak in kustgebieden in voormalig gekoloniseerde gebieden?

Startopdracht

1. Wat zijn drie factoren die het patroon van bevolkingsspreiding verklaren?

2.. Wat zijn de verschillende motieven van de typen migranten om te migreren? Noteer deze in een tabel volgens onderstaand voorbeeld.

Bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding

Wat is het verschil ook al weer?

• Bevolkingsdichtheid = gemiddeld aantal inw. per km²
• Bevolkingsspreiding = de manier waarop de bevolking verdeeld is over een bepaald gebied of land.

Schaalniveau - mondiaal 

Schaalniveau - continentaal

Schaalniveau - nationaal

Wat zie je? Waarom is dit wel of geen goede manier om bevolkingsspreiding te laten zien?

Bevolkingsspreiding verklaard (1)

• De natuurlijke mogelijkheden (klimaat & reliëf).

Bevolkingsspreiding verklaard (2)

• De ligging t.o.v. economische kerngebieden.

Wereldwijde trend = bev. dichtheid neemt in stedelijke gebieden toe en in rurale gebieden af.

Bevolkingsspreiding verklaard (3)

• Koloniale verleden.

Bevolking geconcentreerd rond de kustgebieden.

Push- en pullmodel

Migratieparadox

Waarom migreren mensen?

https://apps.noordhoff.nl/se/content/theme/77b44a3e-f1d8-4f29-8c6c-e9466a28bc3a/contentUnit/600847d8-4ba9-42d8-b2a7-c36d2e6257a0

De migratieparadox

Migratieparadox

De keuze om te migreren wordt vooral ook gestuurd door:

• De aspiraties die iemand heeft. De wens om de eigen situatie te verbeteren.
• De capabiliteit die iemand heeft om te kunnen migreren. Heeft iemand voldoende mogelijkheden?

Algemene regel = wanneer de welvaart in een land toeneemt, dan neemt de emigratie toe omdat de aspiraties en mogelijkheden dan ook toenemen.

Migranttypen

1. Arbeidsmigranten (economische redenen).
2. Volgmigranten (sociale redenen, bv. gezinshereniging).
3. Vluchtelingen (vertrekken om veiligheidsredenen).
4. Internationale studenten.
5. Ecologische migranten (klimaatverandering wakkert deze groep aan).

Afsluiting

• Beschrijf de globale bevolkingsspreiding in de wereld en verklaar dit patroon.
• Waarom neemt de emigratie in een land toe naarmate de welvaart gaat toenemen?
• Welke vijf typen migranten zijn er?

Bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding

Bevolkingsdichtheid Mekongdelta: 465 mensen p/km². Hoe kan dat?

Ter vergelijking:

Vietnam: 290 inwoners per km2

Nederland: 517 inwoners per km2

Den Haag: 6.620 inwoners per km2

Frankrijk: 105 inwoners per km2

Parijs: >20.000 inwoners per km2

Bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding

Vochtig, warm, vlak en vruchtbaar -> meerdere oogsten per jaar mogelijk

Natte rijstbouw zorgt voor:

• Voldoende voedsel
• Voldoende werkgelegenheid

Natuurlijke omstandigheden hebben grote invloed op bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding.

Tunesië

Verklaar de bevolkingsspreiding in Tunesië. Noem de oorzaak en het verklarende principe.

• Door de droogte is de bevolkingsdichtheid in het zuiden minder hoog. (oorzaak)
• In een droger gebied zijn de bestaansmogelijkheden voor de agrarische bevolking kleiner dan in een vochtiger gebied. (verklarend principe)

Binnenlandse migratie in Ghana. Wat is de belangrijkste pushfactor in dit proces?