Oorzaken armoede en welvaart in de wereld GL

• M&W
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 2

Oorzaken armoede en welvaart in de wereld

Wat leer jij deze LessonUp? 

1. Ik kan met behulp van drie redenen verklaren waarom Kenia armer is dan Nederland.

Bekijk de filmpjes, maak de opdrachten en maak aantekeningen in je klapper  

Arm of rijk

Nederland is een welvarend (rijk) land en de meeste mensen in Nederland hebben het goed. Toch zijn ook in Nederland veel mensen arm. Zo hebben in het jaar 2022 ongeveer 1,1 miljoen (6,3%) Nederlanders met armoede te maken. Maar arm zijn in Nederland is niet hetzelfde als arm zijn in Afrika. Een arme Nederlander heeft meestal wel een dak boven zijn hoofd. En hij kan meestal wel elke dag wat eten.

Ben je arm in een Afrikaans land, dan heb je soms dagenlang helemaal niets te eten.
Je moet uren lopen om aan water te komen, en dat water is meestal nog vies ook. Je woont in een krot, met de hele familie op een kluitje. Dit heb je kunnen zien in de andere LessonUp, in het filmpje over Emmanuel, weet je nog? De Nigeriaanse jongen die in de grootste sloppenwijk op water ter wereld woont.

Afrika en armoede

• Afrika is het continent met de snelst groeiende economieën ter wereld. 
  
  
• Bovendien heeft Afrika ook heel veel grondstoffen. Denk maar aan olie, goud ..... etc. 
  
  
• Dat klinkt positief! 
  
  
• Maar toch zijn de landen nog steeds arm. Laten wij eens kijken naar Kenia.

- 

Kenia

Kenia ligt in het continent Afrika en is een erg arm land en telt 55 miljoen inwoners.

Maar hoe komt dat nu eigenlijk?

In deze LessonUp worden 5 verschillende oorzaken besproken.

Een vraag vooraf: Welke oorzaken voor armoede kun jij al bedenken?

Extreme weersomstandigheden: Droogte en overstromingen

• Door klimaatverandering komen extreme weersomstandigheden steeds vaker voor.
• Extreme weersomstandigheden zijn een belangrijke oorzaak voor armoede.
• In sommige landen komen bijvoorbeeld vaak overstromingen voor. Of er is juist sprake van enorme droogte! In Kenia is het bijvoorbeeld vaak lange tijd heel droog.

• Al een paar jaar is er in Kenia bijna geen regen gevallen. Kijk maar naar de video op de volgende dia.

Oorzaak 1. Klimaat

In vergelijking: in Nederland komen natuurrampen zoals extreme droogte en overstromingen bijna niet voor.

Welke gevolgen heeft de extreme droogte in Kenia?

Hoeveel maaltijden hebben de mensen in Kenia per dag?

1. Geen
2. 1
3. 2
4. 3

Hoeveel maaltijden heb jij in Nederland per dag?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4 of meer

Een klimaat dat slecht is voor landbouw.

• Door de extreme droogte in Kenia is het voor boeren bijna niet mogelijk om voedsel te verbouwen. Dat zag je in het eerste filmpje. 
  
  
• Er is dus te weinig eten! En ze kunnen daarom ook weinig voedsel aan het buitenland verkopen om geld te verdienen.
  
  
• Het klimaat is dan ook erg ongunstig voor landbouw. 

Oorzaak 2. Klimaat

In vergelijking: in Nederland is het klimaat juist wel heel gunstig voor landbouw. We verbouwen zelfs zo veel dat we voedsel aan het buitenland verkopen. En daar verdienen we veel geld mee!

Een slechte, onbetrouwbare regering

• Mensen die de baas zijn in de landen zorgen vaak alleen voor zichzelf en een kleine groep mensen om hen heen. Dat noemen wij "vriendjespolitiek". Zij steken het geld vaak in eigen zakken.
• De bazen van de landen zijn corrupt en onbetrouwbaar. Ze zijn om te kopen met geld en ze besturen het land slecht.
• Alle andere mensen zijn daar de dupe van. Zij hebben niets te zeggen. 

Oorzaak 3. Corruptie

In vergelijking: in Nederland is er eigenlijk geen corruptie. De regering is stabiel en betrouwbaar.

Hoe roder een land op de kaart, hoe meer corruptie in het land. 

Nederland = geel  / Kenia = rood

Een paar krantenkoppen

Wat betekent "corruptie?

Kijk eens naar de krantenkoppen: waarom hebben de Keniaanse banken in 2022 een te kort aan kleine bankbiljetten?

Oorlog en conflicten

• Een andere oorzaak voor de armoede in landen in Afrika zijn oorlogen en conflicten. Bijvoorbeeld oorlog over grondstoffen.
  
  
• In Kenia was er na de vorige verkiezingen veel onrust. 
  
  
• Ook is er veel dreiging van terroristen. In veel gebieden in Kenia is het dan ook onveilig! Het land is niet stabiel. 
  
  

In vergelijking: In Nederland is het 77 jaar geleden dat we voor het laatst oorlog hadden, namelijk de Tweede Wereldoorlog. Nederland is een stabiel land.

Oorzaak 4. Oorlog en conflicten

Reisadvies Kenia

De Nederlandse regering geeft op haar website het volgende reisadvies voor Kenia. Veel gebieden zijn geel, sommige oranje en rood.

Voor de rode en oranje gebieden geld dat je hier absoluut niet naar toe moet reizen, omdat het daar erg gevaarlijk is. 

In de rode gebieden is sprake van terroristische dreiging.

Oorzaak 5. Kolonialisme

Europese landen waren vroeger de baas in Afrikaanse landen. Inwoners werden als slaven verkocht en de grondstoffen uit Afrikaanse landen werden meegenomen naar Europa. 

Europese landen verdienden dus veel geld, terwijl de Afrikaanse landen arm bleven. 

Tegenwoordig zijn de landen niet meer in bezit van Europese landen, maar onafhankelijk. Ze hebben hun eigen bestuur.

Toch zijn de landen nog steeds in grote mate economisch afhankelijk van rijke westerse landen.

Een kolonie is een gebied / land dat veroverd werd door een Europees land.

Kijk op de afbeelding hierboven. Rond 1900 was heel Afrika in handen van Europese landen.

Kolonialisme

Terwijl Kenia een kolonie was, was Nederland vroeger juist in verschillende gebieden en landen de baas. Nederland had veel kolonies, zoals Nederlands-Indië (nu Indonesië). 

Kolonies hadden als doel om geld te verdienen voor Nederland.

Op de kaart zie je welke koloniën en handelspoorten Nederland vroeger had.

Bekijk deze spotprent goed. Op de volgende dia's komen hier vragen over. Het begrijpen van spotprenten is een belangrijke vaardigheid. Om goed te kunnen begrijpen wat er met een spotprent bedoeld wordt, is het belangrijk om dit in stapjes te doen.

Stap 1: Welke beeldkenmerken vallen je op bij de spotprent?
(Noteer objecten, namen, personen, opschriften, symbolen, details, emoties.
Let op: Het is nog niet belangrijk om te weten wat dit betekent!)

Stap 3. Wat wil de maker van deze spotprent laten zien?

Stap 2. Bedenk bij elk van de onderdelen van stap 1 wat het zou kunnen betekenen.

Samenvatting: Oorzaken armoede en welvaart

Armoede	Welvaart
Klimaat 1: Extreme weersomstandigheden, bijv. droogte en overstromingen	Klimaat 1: Geen extreme weersomstandigheden, bijv. weinig droogte en overstromingen
Klimaat 2: een klimaat dat ongunstig is voor landbouw.	Klimaat 2: een klimaat dat gunstig is voor landbouw
Instabiel: Geweld en oorlogen	Stabiliteit: geen geweld en oorlogen
Een slechte, onbetrouwbare regering (corruptie)	Betrouwbare regering (geen corruptie)
Kolonialisme: landen zijn vroeger vaak in bezit geweest van westerse landen. Uit deze landen werden veel grondstoffen gehaald en ook werden mensen uit deze landen als slaven verkocht.	Kolonialisme: westerse landen zijn vroeger de baas geweest in bijvoorbeeld Afrika en Azië en hebben daar heel veel geld mee verdiend door grondstoffen weg te halen en mensen als slaven te verkopen.