Spijsvertering en Stomazorg Helpende plus

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Het spijsverteringsstelsel

Lesduur: 

Totaal 1.30 uur inclusief 15 minuten pauze.

Wat is de juiste volgorde van het spijsverteringsstelsel?

1. Mond, slokdarm, twaalfvingerige darm, maag, dikke darm, dunne darm, endeldarm .
2. Mond, slokdarm, maag, twaalfvingerige darm, dunne darm, dikke darm, endeldarm.
3. Mond, slokdarm, maag, twaalfvingerige darm, dikke darm, dunne darm, endeldarm.

Antwoord B is juist

Mond

Spijsvertering begint in de mond.

• Vermalen door te kauwen.
• Speeksel bevat enzymen die een start maken met vertering. 

 

(voorbeeld lepel in yoghurt)

Slokdarm

• Via slokdarm zakt eten naar de maag.
• Via zwaartekracht.
• Via spieren die zich samentrekken in de wand.
• Onderin slokdarm sluitspier.

 (voorbeeld overgeven)

Maag

• Kan krimpen en uitzetten.
• Zure maagsappen (vertering + doden bacteriën). 
• Kneden, malen en mengen voedsel met maagsap.

Twaalfvingerige darm 

Begin dunne darm (duodenum)

Galvloeistof: voor vertering vetten 

Alvleesklier: enzymen voor spijsvertering 

Dunne darm

Voedingsstoffen, vitamines, mineralen worden in bloed opgenomen.

Dikke darm (colon)

• Opname voedingstoffen/ zouten.
• Vocht wordt onttrokken (stevige ontlasting i.p.v. diarree).
• Toevoegen van slijm. 
• Veel bacteriën -> belangrijk bij afbreekproces schadelijke bacteriën. 

Endeldarm / Rectum

Opslag ontlasting (= onverteerde restant)

Vol = aandrang= poepen

TAKE HOME MESSAGE: 

Kijk eens wat vaker achterom...

Door de kleur, geur, vorm en frequentie te bekijken, krijg je veel informatie over je gezondheid (of die van de client). 

Bevochtigingsmiddel

Ontlasting wordt zachter en weker

Geweekte ontlasting neemt toe in volume --> receptoren in darmwand worden gestimuleerd.

1. Bij voorkeur linkerzij, opgetrokken knieen 

2. Druppel vloeistof op canule, gemakkelijker in te brengen.

3. Tube dichtgedrukt houden bij verwijderen.

4. Na inspuiten proberen vloeistof even binnen te houden

5. Werkt binnen 5 - 20 minuten

Wat zou een stoornis in de spijsvertering kunnen veroorzaken.

1. Infectie
2. Oncologische aandoening
3. Bloeding
4. Alle antwoorden zijn juist

Voorbeeld slokdarm CA

Maag bloeding 

Infectie darmen

- 3 groepjes.

- 10 minuten.

- Maak zo nodig gebruik van literatuur.
- Klassikaal nabespreken. 

GROEPSOPDRACHT:

Groep 1: Wat is colitis ulcerosa? Omschrijf welke signalen/ symptomen je kunt verwachten wanneer de DIKKE DARM niet goed werkt.

Groep 2: Wat is de ziekte van crohn? Omschrijf welke signalen/ symptomen je kunt verwachten wanneer de DUNNE DARM niet goed werkt.

Groep 3: Hoe ontstaat een maag bloeding? Omschrijf welke signalen/ symptomen je kunt verwachten wanneer de MAAG niet goed werkt.

disfunctioneren = falen, niet werkzaam zijn, niet functioneren. 

Signaal: Gezien/ gemeten door anderen. Hoge bloeddruk, gewichtsverlies, 

Symptoom: waargenomen door de patient zelf. Moe, pijn. 

GROEP 1: Disfunctioneren dikke darm colitis ulcerosa. 

 --> afwijkende ontlasting (diarree,  bloeding, slijm), opname zouten, opname vocht, pijn, afvallen, verminderde eetlust, kramp, windergheid, opgezette buik, ondervoeding, afvallen, misselijk, vermoeid, 10-20 x per dag en nacht diarree.

GROEP 2: Disfunctioneren dunne darm. darmkanker. 

 --> Ondervoeding, weinig energie, afvallen, misselijkheid, buikpijn, braken, bloedverlies, weinig eetlust, 

GROEP 3: Disfunctioneren maag

--> Overgeven, vermoeidheid, weinig eetlust, afvallen,  opgeblazen gevoel,  misselijkheid, vol gevoel, pijn, bloed braken, melena. Het voornaamste kenmerk is zwarte, teerachtige en stinkende stoelgang.

Stomazorg

Totale lestijd 75 minuten (zonder pauze).

45 minuten tot casus.

15 minuten pauze.

30 minuten casus. 

Eendelig stomaopvangsysteem

- Huidplak en opvangzakje in 1.
- Eenvoudig aan te brengen bij verminderde hand- en zichtfunctie.

- Stomaopvangsysteem is nagenoeg niet zichtbaar onder kleding.

Nadeel: Dagelijks plak vervangen. 

Tweedelig stomaopvangsysteem

- Huidplak en opvangzakje los van elkaar aanbrengen. Opvangzakje vervangen en de huidplak op de buik laten zitten.

- Huidplak kan gemiddeld enkele dagen op de buik blijven zitten.

- Mogelijkheid om verschillende opvangzakjes te gebruiken voor verschillende momenten.

Nadeel: Lastiger aanbrengen. 

Mogelijke problemen

Lekkage

Huidproblemen

Wild vlees

Verstopping of diarree

Een parastomale hernia (stomabreuk)

 Een prolaps: dit is een uitstulping van de stoma

 Een (naad)lekkage

 Necrose: zwart worden van de stoma

 

 

Tekst

hernia

Prolaps

necrose stoma

verzonken stoma

mooi stoma

stoma huidplooi

Huidbeschermers:

Barrierecremes, beschermfilmlaag, 

poeders en removers.

Pasta’s en aandrukringen: 

Opvulmateriaal voor stoma’s, zoals pastaringen, maken plooien en kuiltjes van de huid glad, zodat stomamateriaal of de huidplak goed aansluit op de huid.

Indikkers: Hulpmiddelen die dunne ontlasting in het stomazakje tot gel binden.

Wild vlees:

In overleg met arts en/of stomaverpleegkundige met zilvernitraat aanstippen.

Steunband of steunbroek: 

0ndersteunt je buik bij breuk / parastomale hernia.

www.coloplastcare.com

Vragen en/of feedback?

Wat neem je mee naar de praktijk