Les 2: De verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H4.1: De Verlichting

Maak aantekeningen

Schrijf de belangrijkste informatie op in je schrift

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Planning vandaag

1). Terugblik

2). Uitleg (15 min)

3). Aan de slag (15 min)

4). Nabespreken (10 min)

5). Afsluiten (5 min)

Aan het einde van deze week...

1. kun je uitleggen wat de standenmaatschappij betekent;
2. kun je uitleggen welke privileges en rechten bij welke stand hoort;
3. kun je uitleggen welke kenmerken de verlichting heeft;
4. kun je uitleggen met twee argumenten waarom het verlichte denken in de 18e eeuw een breuk betekende met het verleden.
   

Leerdoel:

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Tijd: 1 min

Een Franse tekenaar heeft een spotprent gemaakt over de standenmaatschappij in Frankrijk. Wat is de boodschap van de tekenaar over de standenmaatschappij?

Een Franse tekenaar heeft een spotprent gemaakt over de standenmaatschappij in Frankrijk. Wat is de boodschap van de tekenaar over de standenmaatschappij?

1e stand: geestelijkheid

2e stand: 

de adel

3e stand: 

De overige Franse bevolking 

Maar waarom...

De geestelijkheid

1. 1e stand
2. 2e stand
3. 3e stand

Plicht: Moesten in het leger in tijden van oorlog

1. 1e stand
2. 2e stand
3. 3e stand

Recht: Mogen belasting innen

1. 1e stand
2. 2e stand
3. 3e stand

Deze stand bestaat uit 90% van de bevolking

1. 1e stand
2. 2e stand
3. 3e stand

H4.1: De Verlichting

Maak aantekeningen

Schrijf de belangrijkste informatie op in je schrift

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

De Verlichting

17e eeuw:

- Veel rijkdom

- Wetenschappelijke revolutie (West-Europa & Noord-Amerika --> Westerse landen)

18e eeuw:

- Ontstaan idee: 'Mensen kunnen alles begrijpen en verklaren met hun verstand (rede)' --> Rationeel denken

- Beter en gelukkigere wereld

   

- De Verlichting= Beweging van mensen 

die het gebruik van het verstand wilden bevorderen. 

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Maak aantekeningen

Schrijf de belangrijkste informatie op in je schrift

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Maak aantekeningen

Schrijf de belangrijkste informatie op in je schrift

"Sociale verhoudingen"

"politiek"

" economie"

"rol van godsdienst"

Nieuwe ideeën

Verlichte denkers:

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Voltaire

Godsdienst:

- Kritiek op het geloof

- 'God heeft aarde geschapen, maar bemoeid zich niet meer met het leven op aarde'  (klokkenmaker)

Politiek:

- Absolute macht moet blijven, maar er moet meer voor het volk gedaan worden.

- 'Alles voor het volk, niets door het volk'

Verlichte denkers

John Locke

Politiek:

- 'Absolutisme is onacceptabel als je logisch nadenkt'  

- 'Ieder mens heeft bij geboorte gelijke rechten'

- Koning moet rekening houden met volk

- Volk moet wetten gehoorzamen

- Maakt koning slechte wetten en streeft niet belangen van volk na? ---> Mag in opstand komen

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Verlichte denkers

Montesquieu

- Kritiek op absolute macht koning --> macht bij volk

- Dacht na over goede verdeling v.d. macht (begrenzen, controleren, in bedwang houden)

- Trias Politica (Scheiding der machten)

1). Wetgevende macht: wetten maken/ invoeren /afkeuren

2). Uitvoerende macht: Zorgt voor dat wetten uitgevoerd worden

3). Rechtsprekende macht: Controleert of wetten nageleefd worden

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Verlichte denkers

Rousseau

Sociale verhoudingen:

- 'Landen moeten bestuurd worden door algemene wil van het volk'

- Dit doormiddel van een 'Sociaal contract' tussen volk en bestuur.

- Iedereen is gelijk (gelijke rechten)

- 'Individu moet zich aanpassen aan de algemene wil'

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Verlichte denkers

Adam Smith

Economie

- Bekendste econoom

- Grondlegger klassiek liberalisme

- 'Overheid moet zo min mogelijk met de handel en nijverheid bemoeien' (vraag & aanbod)

- 'Vrijheid is nodig om met verstand te kunnen beslissen over je eigen belangen in de economie'

- 'Onzichtbare hand'' houdt de economie in evenwicht. 

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Maak aantekeningen

Schrijf de belangrijkste informatie op in je schrift

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Maak aantekeningen

Schrijf de belangrijkste informatie op in je schrift

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Maak aantekeningen

Schrijf de belangrijkste informatie op in je schrift

Weektaak:

Havo/vwo:

§4.1: De pruikentijd

Opdracht: 2, 4, 6 en 7

WB: blz. 91 t/m 93

TB: blz. 68 t/m 70

§4.2: Revolutie in Amerika

Opdracht: 1 t/m 3 en 5

WB: blz. 94 t/m 96

TB: blz. 71 t/m 73

Leerdoelen:

1. Welke kenmerken heeft de verlichting? 
2. Waarom betekende het verlichte denken in de 18e eeuw een breuk met het verleden? Leg je antwoord uit met twee argumenten.

Je bent stil en luistert naar elkaar

(tenzij de docent jou de beurt geeft)

Bij een vraag steek je hand op

(roep dus niet door de klas)

Tijd: 1 min