Herhalen grammatica H3+H4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Herhalen grammatica H3+H4

Beknopte bijzinnen

(In)congruentie

Inversie

Theorie

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin maken > verkorte bijzin.

gewone bijzin: Nadat ze de catwalk verlieten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

beknopte bijzin: Na de catwalk te hebben verlaten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

Theorie

In plaats van de persoonsvorm kan de beknopte bijzin bevatten:

• een voltooid deelwoord:
  

 Aangekomen op het vakantieadres meldde mijn vader zich aan de balie.

• een onvoltooid deelwoord: 

 Naar huis fietsend bedacht Mark zich, keerde om en reed terug.

•  ‘te + infinitief’: 

 Na zijn kast te hebben leeggehaald vond Tim de shirts die hij zocht.

Welke beknopte bijzin is correct?

1. Lekker in onze stoelen liggend, dronken we de koude frisdrank.
2. In roomboter gebraden eet hij het vlees met smaak op.
3. Lopend naar de overkant reed de auto hem bijna aan.
4. Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

Welk type (beknopte) bijzin?
Na onze moeder te hebben geholpen, mochten we buitenspelen.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te+infinitief'
4. gewone bijzin

Foutieve beknopte bijzin of een goede beknopte bijzin?

Na gesport te hebben, bleek de douche bezet.

1. Foutief
2. Goed

Welke van de volgende is een beknopte bijzin?

1. Toen ik vanochtend wakker werd, was mijn wekker nog niet gegaan.
2. Rennend over de gang, botste de jongen tegen de deur.
3. Vandaag ga ik bowlen en morgen gaan we minigolfen.
4. Ik hoop dat mijn familie staat te wachten als ik het vliegtuig uitkom.

Welk type (beknopte) bijzin?
Rennend over de gang, botste de jongen tegen de deur.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te+infinitief'
4. gewone bijzin

Foutieve beknopte bijzin of een goede beknopte bijzin?
Wandelend naar de overkant, reed de fietser hem bijna aan.

1. Foutief
2. Goed

Foutieve beknopte bijzin of een goede beknopte bijzin?

Na een sigaret gerookt te hebben, reed de taxi verder.

1. Foutief
2. Goed

Congruentie

Wat is dat? 

PV en O = zelfde getal (ev / mv) + zelfde persoon (1e, 2e 3e) 

*Ik zijn jarig. 

ik ben jarig of wij zijn jarig

Niet zo moeilijk

Moeilijker:

Die groep bejaarden loopt/lopen altijd erg langzaam?

Bijna tachtig procent van de Nederlanders ... zich gelukkig.

1. noemt
2. noemen

Een aantal leerlingen ... altijd te laat.

1. komt
2. komen

Tegenwoordig ... op alle dancefeesten allerlei synthetische drugs te koop.

1. is
2. zijn

Inversie

De meeste zinnen hebben een zgn. OPA-constructie:

onderwerp - persoonsvorm - ander zinsdeel

Ik / loop / elke dag / een rondje / in het Vroesenpark. 

Tijdens Nieuwjaar / schenken / veel cafés / alcohol / aan minderjarigen. 

bwb - persoonsvorm - onderwerp - lv - mv

inversie

De finale van Wie is de mol ga ik zeker kijken.

1. Geen inversie
2. Inversie
3. Niet te bepalen

Onjuiste inversie

In nevengeschikte zinnen (twee hoofdzinnen) is soms sprake van onjuiste inversie. 

In hoofdzinnen (uitgezonderd vraagzinnen) komt de persoonsvorm altijd op de tweede plaats in de zin. Als dit niet het geval is, heb je te maken met onjuiste inversie. 

Zaterdagmiddag heb ik in Thialf naar de WK Sprint gekeken en was ik om 10 uur 's avonds pas thuis. 

Juiste of onjuiste inversie? (en waarom?)

In Utrecht gingen we naar de bioscoop en waren we
gezellig uit.

1. juiste inversie
2. onjuiste inversie

Juist of onjuiste inversie?
Onze club heeft de wedstrijd helaas verloren en heeft de club daardoor geen kans meer in de playoffs.

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuiste inversie?
Mochten de leerlingen eerder vertrekken en hebben ze het lokaal rustig verlaten?

1. Juist
2. Onjuist

In Spanje hebben vakantiegangers vaak zon, maar hebben ze hier in Nederland vaak te maken met regen.

1. juiste inversie
2. onjuiste inversie

In 2014 waren er al zeven iPad-scholen en kwamen er in 2015 nog veertien bij.

1. correct
2. onjuiste inversie

Aan de slag!

Maak van blz. 129 opdr. 1 t/m 3