18.3 fosfor en andere elementen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

18.3 fosfor en andere elementen

kunstmest 12-10-18 

Een universele meststof die voor alle gewassen 

 

Samenstelling: 

Stikstof (N) 12%

Fosforzuuran hydride (P2O5) 10%

Kaliumoxide (K2O) 18%

Zwaveloxide (SO3) 32%

Fosforkringloop

Fosfor als bouwstof

DNA, ATP en fosfolipiden

Forfor voor planten

Planten nemen fosfor op uit de bodem. Dit is lastig omdat fosfor gebonden zit aan bodemdeeltjes.

In de rhizosfeer (directe omgeving van de wortels) hulp van:

• Bacteriën-geven zuren af en maken P-ionen los
  
• Schimmels (micorrhiza, complex van schimmels en wortels) – groeien naar de P-ionen toe
  

Bacterie

Symbiose

Bacterie geeft zuur af.

Fosfor lost op in bodemwater.

Plant voorziet de bacterie van organisme stoffen.

Micorrhiza (schimmel en plant)

Schimmel pompt eerst

H+ ionen naar buiten.

Daarna via transport-

eiwit H en P samen naar

binnen.

Symbiose

Menselijke invloed op P-kringloop

Tot 2011 was het in de EU toegestaan om fosfaat toe te voegen aan wasmiddelen. Dit zorgde voor een overschot aan fosfaten in het oppervlaktewater 

(eutrofiëring!)

Ondertussen in Brazilie:

Menselijke invloed op P-kringloop

Kunstmest bevat naast stikstofverbindingen ook fosfaat verbindinden, uit fosfaat mijnen in de VS, China en Marocco.

Er is maar weinig winbare fosfaat beschikbaar en er dreigen tekorten.

Fosfaat mijn

Nederland is voor fosfaat (kunstmest) afhankelijk van China, Marokko en de V.S.

Maar de hoeveelheid fosfaat in de wereld is beperkt.

Het is dus zinvol om efficiënt met fosfaat om te gaan en fosfaat terug te winnen.

Fosfaat terugwinnen

In rwzi's wordt fosfaat uit het rioolwater gehaald:

1. Afvalslib onder anaerobe en nitraatarme opstandigheden

2. Fosfaat accumulerende organismen (PAO's) raken in de 'stress'

3. POA's verbruiken veel ATP en hierbij komt P (fosfor) vrij.

4. Aerobe omgeving

5. PAO's nemen een overmaat aan P uit de omgeving op.

6. Nabewerking -> struviet (meststof)

milieuwinst/ schade zichtbaar maken

Indicatorsoorten zijn organismen die onder specifieke omstandigheden groeien (optimumcurve).

Door te kijken in een ecosysteem of een indicatorsoort wel of juist niet voorkomt kun je vrij eenvoudig zien hoe het gesteld is met een bepaalde abiotische factor.

Bijvoorbeeld kokerjuffers.

Natura 2000 gebieden