1.3 Sociale wetten en kiesrecht

§1.3 Sociale wetten en kiesrecht
Staatsinrichting van Nederland
1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo t, mavoLeerjaar 4

In deze les zitten 20 slides, met interactieve quiz en tekstslides.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

§1.3 Sociale wetten en kiesrecht
Staatsinrichting van Nederland

Slide 1 - Tekstslide

In deze les
  • Terugblik: examenvraag
  • Instructie paragraaf 3
  • Nakijken
  • Afsluiten

Slide 2 - Tekstslide

Examenvragen

Slide 3 - Tekstslide

Examenvragen

Slide 4 - Tekstslide

§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
A
Nieuwe wetten
Leerdoel:
Je kan beschrijven hoe sociale wetten werden ingevoerd en hoe het kiesrecht werd uitgebreid.
Begrippen:
caoutchouc-artikel
B
Rechten voor vrouwen
Leerdoel:
Je kan uitleggen waarvoor feministen streden tijdens de eerste feministische golf.
Begrippen:
feminisme
eerste feministische golf
vrouwenkiesrecht
C
Algemeen kiesrecht
Leerdoel:
Je kan uitleggen door welke veranderingen in 1917 en 1919 Nederland een echte democratie werd.
Begrippen:
pacificatie van 1917
evenredige vertegenwoordiging
parlementaire democratie
financiële gelijkstelling openbaar en bijzonder onderwijs

Slide 5 - Tekstslide

Wat is de sociale kwestie?
A
Het probleem van de slechte leef- en werkomstandigheden van arbeiders in de 19e eeuw als gevolg van de industrialisatie.
B
Het probleem van slechte vriendschappen in de 19e eeuw als gevolg van de industrialisatie.
C
Het probleem van slechte politieke leiders in de 19e eeuw als gevolg van de industrialisatie.
D
Het probleem van slechte scholen in de 19e eeuw als gevolg van de industrialisatie.

Slide 6 - Quizvraag

Sociale kwestie en sociale wetten:

Kinderwetje van Van Houten (1874)
Onder de 12 jaar niet in fabrieken werken

Ongevallenwet (1901)
Recht op uitkering als je door een ongeval in de fabriek niet meer kon werken

Woningwet (1901)
Woningen moeten aan bepaalde voorschriften voldoen
§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
A
DeBoze burgers
Nieuwe wetten

Slide 7 - Tekstslide

Uitbreiding van het kiesrecht: 1848-1887-1917-1919

In 1887 werd de grondwet gewijzigd: het censuskiesrecht werd afgeschaft.
Het nieuwe artikel gaf aan alle mannen met ‘kentekenen van geschiktheid en maatschappelijke welstand’ kiesrecht.

Het kiesrecht werd steeds uitgerekt, net als rubber.
Het nieuwe artikel kreeg de bijnaam caoutchouc-artikel 

§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
A
DeBoze burgers
Nieuwe wetten

Slide 8 - Tekstslide

Examenvragen

Slide 9 - Tekstslide

Examenvragen

Slide 10 - Tekstslide

Vanaf 1887 mogen steeds meer mannen stemmen. Maar hoe zit dat met de vrouwen?
Zij willen emancipatie
19e eeuwse beeld van de vrouw:
  • Rijke vrouw verzorgt thuis het gezin. 
  • Arme vrouw werkte, maar verdiende minder dan de man
  • Getrouwde vrouwen mochten niet zonder toestemming man geld uitgeven
  • Vrouwen mochten niet doorleren
Leerdoel:
Je kan uitleggen waarvoor feministen streden tijdens de eerste feministische golf.
Begrippen:
feminisme
eerste feministische golf
vrouwenkiesrecht
§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
B
DeBoze burgers
Rechten voor vrouwen

Slide 11 - Tekstslide

Deze positie van de vrouw zorgde voor de opkomst van het feminisme

Feministen strijden voor gelijke rechten en kansen voor vrouwen (vrouwenemancipatie)

§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
B
DeBoze burgers
Rechten voor vrouwen

Slide 12 - Tekstslide

Wilhelmina Drucker en Aletta Jacobs waren bekende feministen.
Zij hoorden bij de eerste feministische golf
  • In 1889 richtte Drucker de VVV (Vrije Vrouwen Vereeniging) op. Deze vereniging wilde dat mannen en vrouwen voor de wet gelijk zouden worden.
  • Later richtten Drucker en Jacobs samen de VvVK op (Vereeniging voor Vrouwen Kiesrecht)
  • De eerste feministen kwamen ook op voor toelating tot hoger onderwijs

§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
B
DeBoze burgers
Rechten voor vrouwen

Slide 13 - Tekstslide

De meningen over het vrouwenkiesrecht (het recht van vrouwen om te stemmen en GEKOZEN te worden) verschilden:
  • Socialisten steunden het, maar algemeen mannenkiesrecht vonden zij belangrijker: de arbeider gaat voor de vrouw
  • De confessionelen vonden het maar niets: politiek was iets voor het gezinshoofd (de man)
  • Liberalen waren verdeeld: de meesten wilden kiesrecht voor vrouwen

§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
B
DeBoze burgers
Rechten voor vrouwen

Slide 14 - Tekstslide

1917:
  • deel liberalen wilden algemeen kiesrecht
  • liberalen, socialisten, confessionelen besloten om voor elkaars wensen te stemmen.
  • de grondwet werd met tweederde meerderheid aangenomen
  • Dit wordt de pacificatie van 1917 genoemd (pacificatie betekent vrede)
Leerdoel:
Je kan uitleggen door welke veranderingen in 1917 en 1919 Nederland een echte democratie werd.
Begrippen:
pacificatie van 1917
evenredige vertegenwoordiging
parlementaire democratie
financiële gelijkstelling openbaar en bijzonder onderwijs

§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
C
DeBoze burgers
Algemeen kiesrecht

Slide 15 - Tekstslide

Veranderingen grondwet 1917:

Algemeen mannenkiesrecht (Alle mannen die ouder waren dan 23 jaar mochten stemmen)

Financiële gelijkstelling openbaar en bijzonder onderwijs (einde schoolstrijd)

evenredige vertegenwoordiging 
Aantal procent stemmen = aantal procent zetels in de kamer. Nu konden kleine partijen ook een zetel krijgen. 
§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
C
DeBoze burgers
Algemeen kiesrecht

Slide 16 - Tekstslide

1917: vrouwen passief kiesrecht. Vrouwen waren wel verkiesbaar, maar mochten niet stemmen.

1919: actief kiesrecht voor vrouwen

Vanaf dit moment is Nederland een parlementaire democratie
§1.3
Sociale wetten en kiesrecht
C
DeBoze burgers
Algemeen kiesrecht

Slide 17 - Tekstslide

Examenvragen

Slide 18 - Tekstslide

Examenvragen

Slide 19 - Tekstslide

Wat: 1) Maken vraag 1 t/m 6 paragraaf 3
          2) Klaar? Oefenen met een examen
    
Hoe: je mag samenwerken of alleen

Tijd: 

Klaar: nakijken -> werken aan een ander vak/
            samenvatten
timer
15:00

Slide 20 - Tekstslide