2T Schrijven H5 + Herhalen Formuleren H1 t/m 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

15 minuten lezen

Leerlingen thuis: Pak lezen H6 erbij maak de startopdracht, lees de uitleg en maak opdracht 1, 2, 3 en4 via NN-online of in je schrift. 

Werk verder waar je gebleven bent...

Camera's aan!

Opstarten

Uit hoeveel zinnen bestaat deze samengestelde zin?

Ik belde mijn broer en hij zei dat hij helemaal gek werd, omdat er scooters voor zijn deur stonden omdat er geen geld op zijn bankrekening stond.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Programma

Herhalen onderdelen Formuleren (vrijdag SO)(quiz)

Huiswerkcontrole

Bespreken zakelijke e-mail

Laatste quizvraag

Starten Lezen H6

Herhalen onderdelen Formuleren

H1 Samengestelde zinnen blz. 30

H2 Samengestelde zinnen maken blz. 56

H3 Verwijswoorden (1) blz. 82

H4 Verwijswoorden (2) blz. 108

H5 Trappen van vergelijking blz. 134

H6 Vaste voorzetsels bij werkwoorden blz. 158

Juist of onjuist?

Samengestelde zinnen vorm je door zinnen aan elkaar te plakken door middel van een verbindingswoord of een komma.

1. juist
2. onjuist

Samengestelde zinnen

In teksten kunnen enkelvoudige en samengestelde zinnen staan. Een enkelvoudige zin heeft één persoonsvorm. Als je twee enkelvoudige zinnen aan elkaar plakt, krijg je een samengestelde zin. Een samengestelde zin heeft twee persoonsvormen.

In een samengestelde zin staat meestal een voegwoord: een woord waarmee je de zinnen met elkaar verbindt. Voegwoorden zijn bijvoorbeeld: en, maar, of, want, dus, omdat, terwijl, zodat, nadat, als, toen.

Vaak staat een voegwoord tussen twee zinnen, maar het kan ook vooraan in de zin staan. Kijk maar in de voorbeeldzinnen.

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen hebben vaak een voegwoord, maar niet altijd. 

Bij de zoektocht werden vijf mensen teruggevonden, drie zijn er nog vermist. 

Welk woord is geen voegwoord?

1. maar
2. en
3. of
4. over

Maak de samengestelde zin af:

De manager ... , terwijl ...

Samengestelde zinnen maken

Een tekst bestaat uit zinnen. Je kunt allemaal enkelvoudige zinnen schrijven, met één persoonsvorm, maar je kunt ook samengestelde zinnen maken. Je plakt de enkelvoudige zinnen dan aan elkaar vast met een voegwoord. Veelgebruikte voegwoorden zijn: en, of, maar, want, dus, omdat, terwijl, zodat, nadat, als en toen.

Maak een samengestelde zin bestaande uit drie zinnen. Gebruik twee voegwoorden.

Hoeveel verwijswoorden zitten er in deze zin?

Terwijl hij een broodje at dat op de grond had gelegen, zat zij hem van een afstand rustig te bekijken.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Samengestelde zinnen

Een tekst is saai als je steeds hetzelfde woord gebruikt. Het is beter om wat variatie aan te brengen. Maak daarom af en toe een samengestelde zin en gebruik verwijswoorden.

 

Voorbeeld:

– Mouna is blij. Mouna heeft twee euro gevonden op straat.

– beter: Mouna is blij. Zij heeft twee euro gevonden op straat.

– ook goed: Mouna is blij, want zij heeft twee euro gevonden op straat.

Is deze zin goed of fout?

De hond met wie Jonas aan het spelen was, beet hem later in zijn onderarm.

1. Goed
2. Fout

Met wie of waarmee?

Als je twijfelt tussen met wie en waarmee:

– Met wie verwijst naar een persoon. Waarmee verwijst naar een dier of een ding:

Dat is de jongen met wie ik elke week meerijd.

Dat is het paard waarmee Hanneke kampioen is geworden.

Dat is de camper waarmee mijn opa en oma op vakantie gaan.

Op dezelfde manier kun je een keuze maken tussen op wie en waarop; voor wie en waarvoor; tegen wie en waartegen; naast wie en waarnaast enzovoort.

Is deze zin goed of fout?

Maak af:
trots, trotser, ...

1. trotst
2. meest trots

Is deze zin goed of fout?

Maak af:
verrast, verraster, ...

1. verrastst
2. meest verrast

Hoe noem je de drie trappen van vergelijking?

Trappen van vergelijking

Bijvoeglijke naamwoorden hebben drie trappen van vergelijking:

de stellende trap: lief - Albert is lief.

de vergrotende trap: liever - Barry is liever.

de overtreffende trap: liefst - Chris is het liefst.

Zet in de vergrotende trap -er achter het woord en in de overtreffende trap -st:

klein → kleiner → kleinst

groot → groter → grootst.

Een woord dat op een -r eindigt, krijgt in de vergrotende trap -der:

duur → duurder

stoer → stoerder.

Bij een woord dat op een -s eindigt, krijgt de overtreffende trap alleen een -t:

machteloos → machtelozer → machteloost.

Een woord dat op -st of -sch eindigt, krijgt in de overtreffende trap geen -st.

Is deze zin goed of fout?

De leerlingen zijn net zo slim als de docent.

1. goed
2. fout

Zo gebruik je als en dan

Je gebruikt als na de stellende trap, vaak in combinatie met de woordjes even of (net) zo: Cameron is even oud als Serdar.

Je gebruikt dan na de vergrotende trap: Serdar is ouder dan Jeroen.

Welk woord er na als of dan komt, hoor je als je (in gedachten) de persoonsvorm herhaalt:

Mariet schrijft lang niet zo netjes als ik (schrijf).

Inez zegt dat Jihan harder kan lopen dan zij (kan).

(laatste voor Formuleren)

Is deze zin goed of fout?

Kaja is toegelaten bij de toneelschool in Amsterdam.

1. goed
2. fout

Werkwoorden met vaste voorzetsels

Sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel (vz) bij zich: twijfelen aan, rekenen op, verlangen naar. Je zegt niet hopen bij of hopen met, want hopen op is een vaste combinatie. Bij werkwoorden met zo’n vast voorzetsel kun je het voorzetsel niet vervangen door een ander voorzetsel.

Kaja is toegelaten tot de toneelschool in Amsterdam.

HUISWERKCONTROLE!

Heb je het in je schrift gemaakt, pak dat er dan nu bij!

Bespreken zakelijke e-mail

Opdracht 2, blz 123:

Bespreken zakelijke e-mail

Opdracht 3:

Lesdoel:

Je kunt nu een zakelijke e-mail schrijven volgens conventies.

Lesdoel: Je kunt nu een zakelijke e-mail schrijven volgens conventies.

Dit kan ik zeker!

Enige herhaling is gewenst.

Met wat extra oefening gaat dit lukken.

Dit kan ik zeker niet!

Laatste quizvraag

Vul het juiste voorzetsel in.

Elke maandag ziet Dwight op ... de nieuwe schoolweek.

1. naar
2. uit
3. tegen
4. voor

Lezen H6

Tekst en publiek

blz. 144

Lezen H6 - Tekst en publiek

Leerdoel van deze les:

Ik kan bepalen voor welk publiek een tekst is geschreven.

Lezen H6 - Tekst en publiek

Een schrijver schrijft zijn tekst voor een bepaald publiek. Dit kan jong of oud zijn, maar ook gericht op amusement of om je iets te leren. 

Je kunt aan verschillende dingen zien voor welke lezers een tekst bedoeld is:

• het onderwerp
• de bron
• het taalgebruik
• de lay-out

Lezen H6 - Tekst en publiek

Het onderwerp

Aan het onderwerp van een tekst kun je vaak zien voor wie de tekst geschreven is. Zo is een tekst over internetkosten vaak geschreven voor volwassenen en een tekst over de nieuwste schooltassen voor jongeren.

De bron

Er zijn bladen en websites gericht op vrouwen (Margriet), maar ook voor mannen (AutoWeek). Of bijvoorbeeld een tekst over sport is geschreven voor sportliefhebbers. 

Lezen H6 - Tekst en publiek

Het taalgebruik

Een tekst voor jongeren heeft vaak korte zinnen en weinig moeilijke woorden. Een wetenschappelijke tekst juist het tegenovergestelde. 

In teksten die bestemd zijn voor een specifiek publiek, lees je ook wel jargon - vaktaal. 

Lezen H6 - Tekst en publiek

De lay-out

Je ziet vaak aan de illustraties, kleuren en koppen voor welk publiek een tekst of advertentie is geschreven. 

Aan de slag

Werk verder aan Lezen H6.

Maak in ieder geval tot en met opdracht 4

Vrijdag SO

Huiswerk voor de les erna.

Je mag ook een samenvatting maken van de onderdelen van Formuleren H1 t/m 6

Online: jullie mogen uit de les.