1B Van Romeinse provincie tot nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Het conflict tussen Israël en de Arabische wereld

1B. Van diaspora naar nationalisme (tot 1918)

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Joden lange tijd leefden in diaspora en hoe het zionisme ontstond.

Wat gaan we doen?

Herhaling vorige les doormiddel van LessonUp

Nieuwe uitleg verdere paragraaf

Bezig met de opdrachten --> Boekjes

Wat houdt het zionisme in?

1. Het streven van de Palestijnen naar een eigen staat
2. Het streven van de Joden naar een eigen staat (in Palestina)
3. Het Europese idee van een tweestaten oplossing
4. Het Europese streven de Israelische staat te boycotten

Wat was de Diaspora?

1. De verspreiding van de Palestijnse Arabieren over de wereld
2. De bekering van de Islamieten naar het Jodendom
3. De bekering van christenen naar het Jodendom
4. De verspreiding van het Joodse volk over de wereld

Wat is anti-semitisme?

1. Een ander woord voor Jodenhaat
2. Een ander woord voor nationalisme
3. Een ander woord voor Islamietenhaat
4. Een ander woord voor discriminatie in het algemeen

Wie was Theodor Herzl?

1. Een anti-semiet
2. Een Nazi
3. Een zionist
4. Een Europees nationalist

‘We vormen een volk, één volk. Overal waar we geleefd hebben, hebben we oprecht geprobeerd ons aan te passen aan de levensstijl van anderen, zonder ons eigen geloof op te geven. Maar dat stond men ons niet toe... Daarom is het antwoord simpel. Geef ons een stukje aarde waar we in overeenstemming met onze eigen Joodse behoeften kunnen leven, dan zullen we ons voor de rest best kunnen redden.’

                                                                             

                                                            - Theodor Herzl, Der Judenstaat, 1896

Even terug naar het Midden-Oosten...

Palestina na de Romeinen

• Het gebied werd in de 7e eeuw door Arabische moslims veroverd.

• In de stad Jeruzalem bouwden ze op de Tempelberg o.a.: de Rotskoepel en de Al-Aqsamoskee

• In die tijd woonden moslims, christenen en Joden min of meer vreedzaam naast elkaar

Kruistochten

• Vreedzame situatie verandert in de 11e eeuw: de Seltsjoeken (Turks-Islamitisch volk) nemen het gebied in en maken het christelijke pelgrims lastig

• Europese legers proberen het gebied (en Jeruzalem) te veroveren

• Deze kruistochten waren maar tijdelijk succesvol

Het Ottomaanse Rijk

in 1683

Palestina in het Ottomaanse Rijk (1)

• Vanaf 1516 hoort Palestina bij het Ottomaanse Rijk (Turkse Rijk)

• Joden, christenen en moslims leven vreedzaam naast/met elkaar

• In het gebied wonen veel arme boeren die de grond pachten (huren) van Arabische grootgrondbezitters

Palestina in het Ottomaanse Rijk (2)

• Situatie verandert halverwege de 19e eeuw: meestal rijke Joodse migranten (gevlucht uit Europa voor het antisemitisme) kopen grond van de Arabische grootgrondbezitters. 
  

• Maar: dit was toch grond dat eigenlijk verhuurd werd aan arme boeren in Palestina? Klopt: de spanningen in het gebied nemen daarom toe.

Het verval van het Ottomaanse Rijk

Grote problemen voor het Ottomaanse Rijk in de 19e eeuw:

• Groeiend nationalisme van volken binnen het rijk: willen onafhankelijk zijn

• Europese landen azen op het Midden-Oosten: om economische- (olie, Suezkanaal), politieke- (machtsuitbreiding), en godsdienstige redenen (Bijbelse gebeurtenissen vonden hier plaats)

• Voor Groot-Brittannië geldt ook: het Suezkanaal was 'de navelstreng van het Britse Rijk', de snelste route naar hun kolonie India.

De Eerste Wereldoorlog

Belofte maakt schuld... (1)

• Het Ottomaanse Rijk probeert zichzelf staande te houden tegen de invloeden van Frankrijk en Groot-Brittannië en kiest daarom de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije (Centralen)

• Hiermee wordt het Ottomaanse Rijk ook een vijand van Groot-Brittannië

Belofte maakt schuld... (2)

• Groot-Brittannië kan elke hulp (geld, goederen en soldaten) in het gebied goed gebruiken...

• ...en gaan dingen beloven aan verschillende groepen in de regio.

1915: McMahon-Hussein-correspondentie

Britten beloven, als ze helpen de Turken te verslaan, onafhankelijkheid voor de Arabieren

1917: Balfour-verklaring

Britten beloven de Joden, een Joods nationaal tehuis, in ruil voor steun aan de Britten

...maar beloven het gebied ook aan zichzelf!

• 1916: Sykes-Picot-verdrag

• Frankrijk en Groot-Brittannië willen het gebied helemaal niet weggeven aan andere landen of volken: ze willen het zelf houden.

• De dubbele beloften uit 1915 en 1917, in combinatie met dit verdrag is de basis voor de huidige problemen in het Midden-Oosten

Lawrence

of Arabia

Film over de rol van

de Britten tijdens de

Eerste Wereldoorlog

(USA 1962, 227 min)

Bezig met de opdrachten 

Je maakt nu van 3.1  C (8, 9 ,10)

Daarna --> vragen om de antwoorden aan te zetten en 3.1 helemaal nakijken

Begrippen uit deze les

• Joodse diaspora
• antisemitisme
• pogrom
• nationalisme
• zionisme
• Ottomaanse Rijk
• Sykes-Picotverdrag
• Balfour-verklaring

Personen uit deze les

• Theodor Herzl

Jaartallen uit deze les

• Vanaf 66: Joodse diaspora
• 1896: Der Judenstaat van Theodor Herzl verschijnt
• 1915: McMahon-Hussein-correspondentie
• 1916: Sykes-Picot-verdrag
• 1917: Balfour-verklaring