Sepsis

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Tekst

Prerenale oorzaak

Renale oorzaak

Postrenale oorzaak

Acute glomerulonefritis

Shock (circulaire stoornis)

Uretersteen (verstopping urine)

Hypovolemische shock

Obstructieve shock

Distributieve shock

Cardiogene shock

Ernstige bloeding/brandwond

Bacterie

Dwarsleasie

Tamponade

Kleplijden

Griep

Decomensatio cordis

Longembolie

Wesp

Klaplong

Cardiogene shock

Hypovolemische shock

Distributieve shock

Obstructieve shock

Myocardinfarct

Overmatig verlies van bloed/vocht

Sepsis, allergie 

Spanningspneumothorax, longembolie

Waarom is adequate en snelle sepsis screening van levensbelang?

86% van de sepsispatiënten wordt opgenomen via de SEH, (Sandelet al. Unpublishedobservations2009), 22% van patiënten op SEH met sepsis ontwikkelt ernstige sepsis (Glickmanet al. AcadEmergMed2010)

De overlevingskansen van een patiënt met septische shock, kunnen voor elk uur dat antibiotica wordt onthouden met 7.6% per uur dalen (Kumaret al. CritCare Med. 2006)

SIRS (Systemic Inflammatory Response Syndrome)

temperatuur >38 of <36 °C

hartfrequentie >90/min

ademfrequentie >20/min

leukocyten >12 of <4 

SIRS+infectie=Sepsis

SIRS kan behalve door een infectie ook veroorzaakt worden door:

Pancreatitis

Brandwonden

Operaties

Myocardinfarct

COPD

Chemo patiënten

Diagnostiek zo snel mogelijk bij voldoen aan 2 of meer SIRS criteria

Bloedafname:

*Sepsis bloedafname pakket

*2 bloedkweken voor toediening antibiotica!

Standaard onderzoek:

*Monitoring vitale functies

*X-thorax

*Urinesediment en kweek

Afhankelijk van de focus aanvullende kweken afnemen:

Sputumkweek, faeceskweek, wondkweek, liquor…

Sepsis

Sepsis is altijd het gevolg van een infectie. Een infectie kan veroorzaakt worden door verschillende ziekteverwekkers:

  - Bacteriën

- Virussen

    - Schimmels

   - Parasieten

Wat zijn typische symptomen van een sepsis?

1. Tachypneu, hypotensie, tachycardie, hypothermie en verwardheid
2. bradypneu, hypotensie, bradycardie, hypothermie en verwardheid
3. bradypneu, hypertensie, bradycardie, hyperthermie en verwardheid
4. Tachypneu, hypotensie, tachycardie, hyperthermie en verwardheid

Wat is een sepsis?

1. Ontsteking in de ledematen
2. Ontsteking die zich uitbreidt via het bloed
3. Ontsteking die zich uitbreidt via de lymfe zenuwen
4. Ontsteking in de longen

Wanneer spreken we van een sepsis?

We spreken pas over sepsis als een patiënt zo ernstig ziek wordt dat het afweersysteem van het lichaam schade toebrengt aan de eigen weefsels en organen.

Mediatoren in de bloedbaan

Bijvoorbeeld histamine, stikstof

*Mediatoren maken stikstofoxiden aan in de bloedbaan

*Geeft vasodilatatie

*Gaat ook in het myocard zitten: contractiekracht van het hart verminderd

Stolling

*Trombocyten gaan massaal stolsels produceren, met als gevolg, verminderde orgaanperfusie

*Lage trombocyten aantal in het serum, doordat trombocyten zijn verbruikt

*Tegelijkertijd kan de consumptie van bloedplaatjes en stollingsfactoren leiden tot ernstige bloedingen.

Cardiac output

*Door vasodilatatie, kan het hart makkelijk uitpompen waardoor de cardiacoutput zal stijgen.

*Later hoopt stikstofoxide zich op in het myocard waardoor de contractiekracht van het hart zal afnemen waardoor de cardiacoutput zal afnemen.

Hypoxemie treedt op door:

*Vasodilatatie

*Verlaagde cardiacoutput

*Stolling

Multi orgaan falen (MOF) door hypoxemie

*Bij sepsis vallen orgaanfuncties acuut uit als gevolg van een extreem heftige ontstekingsreactie van het hele lichaam

*Door onvoldoende aanvoer van O2 in organen ontstaat er Multi orgaanfalen. Er vindt ipv een aerobe een anaerobe verbranding plaats waardoor er een verhoogd lactaat ontstaat

Factoren die kunnen leiden tot een infectie of sepsis

De ziekteverwekker

De locatie van de infectie

Het afweersysteem van de patiënt

Na een grote operatie of door langdurige behandeling via een infuus heeft een patiënt ook meer kans op een sepsis.  

Symptomen sepsis

Koorts en koude rillingen

Snelle hartslag

Snelle, moeizame ademhaling

Algehele malaise (ziek)

Sufheid, slaperigheid en verwardheid (delier)

Klachten van de infectie zelf, bijvoorbeeld pijn bij het plassen bij een blaasontsteking, benauwdheid bij een longontsteking of hoofdpijn bij een hersenvliesontsteking.

Sepsis kan zich uitbreiden tot:

*Sepsis+orgaanfalen = ernstige sepsis

30 tot 40 procent overlijdt

*Ernstige Sepsis + hypotensie = septische shock

60 procent overlijdt

Septische shock

Bij sommige patiënten met een sepsis wordt de bloeddruk (te) laag en ontstaat een beeld waarbij de bloedcirculatie onvoldoende is om de organen van voldoende zuurstof te voorzien. Dit noemen wij een septische shock.  

Vaak voorkomende gevolgen van een septische shock 

*Door de lage bloeddruk kan schade ontstaan aan organen (bijvoorbeeld de nieren en de lever);

*De eigen ademhaling kan verstoord raken, waardoor beademing op de intensive care noodzakelijk is;

*Er kan verwardheid optreden en/of de aandacht is moeilijk vast te houden (dit noemen wij een delier). In ernstige gevallen kunnen patiënten het bewustzijn volledig verliezen. Oudere mensen zijn hier het meest vatbaar voor.

*De bloedstolling kan verstoord raken.

Cijfers

*Alleen al in Nederland worden er jaarlijks circa 10.000 mensen opgenomen op een intensive care in verband met sepsis, van wie er naar schatting 3500 overlijden.

*Wereldwijd zijn de getallen nog indrukwekkender met naar schatting 20-30 miljoen gevallen per jaar.

Behandeling

Oorzaak aanpakken en symptomen bestrijden

* Bloeddruk verhogen: infuus (evt met druk)

* Zuurstof: non-rebreathable

 * Antibiotica iv. of middel tegen schimmel of parasiet -kweken! 

* Opname ic: monitoren en evt overnemen orgaanfuncties

* OK/drain

Vooruitzicht sepsis

Sepsis en septische shock zijn zeer ernstige ziektebeelden. Als patiënten hiermee op de intensive care worden opgenomen bedraagt de kans op overlijden zo’n 30 tot 40 procent. Patiënten waarbij het ziektebeeld milder verloopt hebben een gunstiger vooruitzicht, echter ook zij houden na een (ernstige) sepsis vaak wel restklachten.

 

aan de slag

Casus in teams

Artikel en opdracht in teams

Vragen?