Blokvorming in Azië en Afrika (1949-1975) - les 8

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

3.2 Blokvorming in Azië en Afrika 

(1949-1975)

Leidende vraag: Waardoor raakte Azië betrokken bij de Koude Oorlog en groeide de spanning tussen beide blokken in Azië en Afrika? 

Blokvorming in Azië en Afrika 

17a Leg uit dat de burgeroorlog in Angola tussen MPLA en FNLA met UNITA een voorbeeld is van van de twee kenmerkende aspecten: 

1 de dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld 

2 de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken (en de wapenwedloop)

Blokvorming in Azië en Afrika 

• Bijvoorbeeld: De MPLA en de FNLA begonnen als onafhankelijkheidsbewegingen in een guerrillaoorlog tegen de Portugezen. Direct na de dekolonisatie van Angola ontstond een burgeroorlog, waarin de MPLA gesteund werd door communistische landen en de FNLA door kapitalistische landen.

Bron 18 Uit de Amerikaanse krant Ann Arbor Sun (februari 1976)

MPLA ontstond uit de combinatie van een kleine mestizo-organisatie en de Angolese Communistische Partij, wat een verklaring is voor de onterechte beschuldiging, dat de MPLA vandaag een Marxistische partij zou zijn. Het is wel de oorsprong van haar banden met de Sovjet-Unie. Vanaf 1956 was MPLA actief in steden en vooral in havensteden zoals Luanda. Dit viel toevallig goed samen met de behoefte van de Sovjets aan een marinebasis aan de Afrikaanse westkust. (..)

MPLA heeft nu zo'n 20.000 soldaten, met de beste wapens die het Sovjetblok kan leveren, inclusief T-54 tanks, gevechtsvoertuigen, SAM-7 raketten, 122 mm grondraketten, geweren en MIG gevechtsvliegtuigen. 

Bron 19 Uit 'Amigoe di Curacao', weekblad voor de Nederlandse Antillen (januari 1976) 

De door westelijke landen gesteunde troepen in Noord-Angola bij de grens van Zaïre zijn in feite ineengestort, zo heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Henry Kissinger, aan Amerika's bondgenoten in Europa meegedeeld. Regeringskringen in Washington zeiden gisteren dat dr. Kissinger eerder deze week in een telegram te kennen had gegeven dat de macht van het Nationale front voor de bevrijding van Angola, FNLA, was bezweken voor de aanvallen van de door de Sovjet-Unie en Cuba gesteunde Volksbeweging voor de bevrijding van Angola, MPLA (...). Volgens in Johannesburg opgevangen radio-uitzendingen van de MPLA zijn er gevechten uitgebroken tussen haar twee rivalen, het FNLA en UNITA. 

Afbeelding 14 Vijftien jaar anti-imperialistische strijd (MPLA-poster 1976)

Blokvorming in Azië en Afrika 

Gebruik bronnen 18 en 19 en afbeelding 14. 

18a Noem twee motieven voor de Sovjet-Unie om de MPLA omstreeks 1976 van wapens te voorzien. Ontleen een van de twee motieven aan bron 18. 

b Met welk element wordt het anti-imperialisme van de MPLA het duidelijks op afbeelding 14 weergegeven? 

c Leg met een element uit bron 19 uit waardoor het Westen het Koude Oorlogsconflict in Angola opgaf. 

Blokvorming in Azië en Afrika 

• 18 a Bijvoorbeeld: De Sovjet-Unie wilde zijn invloedssfeer in Afrika vergroten. De MPLA had de Sovjet-Unie geholpen aan een marinebasis in het gebied.

• b De verbroken ketting aan de pols.
  

• c Bijvoorbeeld: De FNLA en UNITA die beide door kapitalistische landen werden gesteund, raakten met elkaar in gevecht. doordat ze zo verdeeld waren maakten ze geen kans meer tegen de MPLA.

Dekolonisatie (1/2)

Na WOII dekolonisatie door: 

1. Verbreiding van de Europese leer van vrijheid en gelijkheid (educatie in Europa). 
2. 'Ethisch imperialisme'. 
3. Verzwakte Europese mogendheden (na WOII).
4.  Democratische samenwerking van alle volkeren (Angelsaksische idee).

1. Denk aan: rechten v.d. mens, recht op zelfbeschikking, marxistische klassenstrijdidee.

Reconstructie: Vietnamoorlog. 

1954 Onaf-hankelijkheid 

1953 Frankrijk wilde weg uit Vietnam

Democratische Republiek Vietnam

Veldslag Dien Bien Phoe (1954). De communisten hadden gewonnen! 

Eisenhower: dominotheorie:

Conferentie in Gèneve 

Toekomst van geheel Vietnam. 

Voorstel Ho Chi Minh: de hereniging van Noord- en Zuid-Vietnam. VS zijn tegen. 

Inhoud:  

• Vietnam wordt verdeeld in twee delen langs de 17e breedtegraad. 
• Nationale verkiezingen én dan de hereniging van Vietnam. 

Reactie:

De Fransen trekken zich terug en de VS maken Zuid-Vietnam een kapitalistisch (Westers) land. 

Eisenhower stuurt militaire adviseurs (e.d.) naar Zuid-Vietnam. Er komen geen nationale verkiezingen! 

Akkoorden van Genève gesloten na de slag bij Dien Bien Phu (1954)

45 De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog. 

46 De dekolonisatie die een eind maakt aan de westerse hegemonie in de wereld. 

Huiswerk

Lees van paragraaf 3.2 Blokvorming in Azië (1949-1975) 

de teksten 'Dekolonisatie', 'Vietnam verdeeld' en 'De Amerikaanse nederlaag'.  

Maak opdrachten 12, 13, 14, 15 en 16

Ter ondersteuning: 

https://www.youtube.com/watch?v=45-I7m0xVzE