Les 1: De levenscyclus van een plant

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Les 1: de levenscyclus van een plant

Inhoud

-Extra uitleg

-Opgave

-Filmpjes

Leerdoelen

• Je kunt de delen van een zaad noemen met hun functies.
• Je kunt de levenscyclus van een zaadplant beschrijven.
• Je kunt omschrijven wat groei en wat ontwikkeling is.

De levenscyclus van een plant

De ontwikkeling van een zaad naar een plant tot een vrucht wordt de levenscyclus genoemd.

Zaad

In de lente zie je op veel plaatsen jonge plantjes verschijnen. De meeste plantjes groeien uit zaden die kiemen. Een voorbeeld van een zaad is de bruine boon. Aan de buitenkant van een bruine boon zit een stevig bruin vlies, de zaadhuid. De zaadhuid beschermt het zaad. De witte ovale vlek op een bruine boon noemen we de navel. Met de navel heeft het zaad vastgezeten aan de plant waaraan de zaad is gegroeid. Onder de navel is een

donker hartvormig bultje te zien. Aan de andere kant van de

navel zit een heel klein gaatje in de zaadhuid. Dat gaatje heet

het poortje. Door het poortje kan een zaad snel water 

opnemen. Water is nodig voor de kieming van het zaad.

In de zaad zit een kiem. De kiem is het begin van een nieuwe

boonplant. De kiem bestaat uit een worteltje, een stengeltje

en twee kleine blaadjes. Om te kunnen groeien heeft de kiem

reservevoedsel nodig. Het reservevoedsel zit in de 

zaadlobben. Een bruine boon heeft twee zaadlobben. Als de 

bruine boon gaat kiemen, groeit de kiem uit tot een kiemplant.

Levenscyclus

Ook in tomaten zitten zaden , de pitjes. Uit een tomatenzaadje kan een nieuwe tomatenplant groeien. Eerst groeit uit het zaadje een kiemplantje. In de afbeelding zie je hoe de kieming van een tomatenzaadje verloopt. De eerste blaadjes die boven de grond komen zijn de zaadlobben (zie afbeelding 4 en 5). De zaadlobben bevatten voedingsstoffen. Bij de kieming verbruikt het kiemplantje deze voedingsstoffen. Als de voedingsstoffen uit de zaadlobben op zijn, verschrompelen de zaadlobben en vallen af. De plant krijgt steeds meer bladeren (zie afbeelding 6 en 7). Als de plant volwassen is, ontstaan er bloemen aan de plant. Uit de bloemen groeien de tomaten. De ontwikkeling van een zaad van een plant tot een vrucht, wordt de levenscyclus van een plant genoemd. Een cyclus is een proces dat steeds opnieuw plaatsvindt. Het einde van een cyclus is het begin van de volgende cyclus. 

Ontwikkeling

De tomatenplant wordt niet alleen groter en zwaarder (groeien), ook de vorm verandert. De wortels vertakken zich en er ontstaan nieuwe delen, zoals stengels en bladeren. Veranderingen in de bouw van een organisme noem je ontwikkeling. Door ontwikkeling kunnen de delen van het organisme hun functie beter vervullen. Bijvoorbeeld: doordat de wortels van de plant zich vertakken, kunnen ze beter water opzuigen uit de bodem.

Verder lezen

Lees nog eens over de levenscyclus van een plant via deze link:

https://maken.wikiwijs.nl/140706#!page-5087723

Hoe heten de genummerde onderdelen?
Schrijf het zo op:
1: ...

Welk deel van een bruine boon kan uitgroeien tot een nieuwe plant?

In welke delen van de bruine boon zit reservevoedsel

Waarvoor gebruikt de kiem reservevoedsel?

Bij het begin van de kieming neemt een bruine boon water op. Door welk deel neemt hij water op?

Eerst groeit de wortel en dan pas de stengel uit een zaad. Waarom in deze volgorde?

1. Omdat de wortel zo snel mogelijk voedsel moet maken.
2. Omdat de wortel mineralen en water moet opnemen voor de groei.
3. Omdat de wortel naar beneden groeit

Tijdens de groei van het kiemplantje verschrompelen de zaadlobben.
Leg uit hoe dat komt.

De levenscyclus van een plant kun je indelen in stappen.

Zet de stappen in de levenscyclus van een plant in de goede volgorde. 

De eerste stap is gegeven.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Uit de bloemen ontstaan vruchten met zaden.

Het worteltje komt naar buiten.

Er is een volwassen plant ontstaan.

Het zaadje neemt water op via het poortje.

Het worteltje groeit de bodem in en de zaadlobben komen boven de grond.

Het kiemplantje groeit en gebruikt hierbij voedingsstoffen uit de zaadlobben.

Het zaadje zwelt op en de zaadhuid breekt open.

Er is een zaadje.

Aan de plant ontstaan bloemen.

Het kiemplantje wordt groter en krijgt meer bladeren. De zaadlobben verdwijnen.

Bij organismen vindt groei en ontwikkeling plaats.
Wat is groei?

Wat is ontwikkeling?

In de afbeelding zie je hoe een tomatenplant groeit uit een zaad.

Geef bij de zin aan of het een voorbeeld is van groei of van ontwikkeling.

1 De bladeren worden groter.

1. Groei
2. Ontwikkeling

In de afbeelding zie je hoe een tomatenplant groeit uit een zaad.

Geef bij de zin aan of het een voorbeeld is van groei of van ontwikkeling.

2 De stengel wordt langer.

1. Groei
2. Ontwikkeling

In de afbeelding zie je hoe een tomatenplant groeit uit een zaad.

Geef bij de zin aan of het een voorbeeld is van groei of van ontwikkeling.

3 De wortels vertakken zich.

1. Groei
2. Ontwikkeling

In de afbeelding zie je hoe een tomatenplant groeit uit een zaad.

Geef bij de zin aan of het een voorbeeld is van groei of van ontwikkeling.

4 Er ontstaan bladeren.

1. Groei
2. Ontwikkeling

In de afbeelding zie je hoe een tomatenplant groeit uit een zaad.

Geef bij de zin aan of het een voorbeeld is van groei of van ontwikkeling.

5 Er ontstaan stengels.

1. Groei
2. Ontwikkeling

In de afbeelding zie je hoe een tomatenplant groeit uit een zaad.

Geef bij de zin aan of het een voorbeeld is van groei of van ontwikkeling.

6 Het plantje is groter geworden.

1. Groei
2. Ontwikkeling

In de afbeelding zie je hoe een tomatenplant groeit uit een zaad.

Geef bij de zin aan of het een voorbeeld is van groei of van ontwikkeling.

7 Het plantje is zwaarder geworden.

1. Groei
2. Ontwikkeling

Lees de tekst 'Oeroude zaden ontkiemd'.
Leg uit hoe het kan dat zaden na vele eeuwen nog onbeschadigd zijn.

Lees de tekst 'Oeroude zaden ontkiemd'. Leg uit hoe het kan dat zaden vele eeuwen in de grond kunnen zitten zonder te kiemen.

biologiepagina.nl

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Schrijf 2 dingen op die je deze les geleerd hebt.