Van wereldoorlog naar Koude Oorlog | H7.2A

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Leerdoelen 7. 2

• Hoe leidde de tegenstelling tussen het kapitalistische Westen en het communistische Oostblok tot steeds meer spanning in de wereld?
• Kan je uitleggen waarom het kapitalistische westen en communistische Sovjet-Unie hadden samengewerkt
• Kan je uitleggen waarom het vertrouwen in elkaar aan het einde van de Tweede Wereldoorlog verdween 
• Ken je de verschillen tussen de twee ideologieën van deze landen

Kan je uitleggen hoe Amerika en de Sovjet-Unie als supermachten de oorlog uit komen.

Geef bij de volgende landen aan of zij bij de winnaars of verliezers horen van W02: Sovjet-Unie, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Japan, Verenigde Staten, Nederland.
Twee landen waren fascistisch/extreem nationalistisch. Zet daar een ‘F’ achter.

Overzicht einde WO2

Winnaars	Verliezers
1. Sovjet-Unie 2. Groot-brittanie 3. Frankrijk 4. Verenigde Staten 5. Nederland	1. Duitsland (F) 2. Japan (F)

Invloedssferen 

Kapitalisme (VS)

Communisme (SU)

Kapitalisme (vrijemarkteconomie)

• economisch systeem 
• Niet centraal geleid
• Investeringen van kapitaal (geld/middelen) in de productie van een product/dienst om winst te maken
• Draait om marktmechanisme: reageren op vraag van mensen door het aanbieden van diensten/producten 
• Eigendom van de productiemiddelen = private ondernemers (individuele personen/bedrijven) 
• Maken gebruik van: mensen in dienst voor geld (loonarbeid)
• In ideale geval: winst kan opnieuw geïnvesteerd worden! 

Realiteit: Loonarbeid voert de productie van goederen/diensten uit maar krijgt geen/weinig deel van de winst. 

Mensen met kapitaal krijgen meer kapitaal (worden rijker)

Leidt tot enorme economische + sociale 

Communisme (planeconomie)

• economisch systeem
• centraal geleid door de Staat 
• Staat organiseert productie en distributie van goederen en diensten 
• Draait niet om marktmechanisme: reageert niet op vraag van mensen. De staat biedt diensten/producten aan.
• Eigendom van productiemiddelen = de Staat

In ideale geval: de Staat produceert alles wat mensen nodig hebben

Realiteit: tekorten door gebrekkige planning/inefficiënte productie.

Wel bestaansmininum. Iedereen heeft even ' veel' (of weinig), wel enige mate van sociale gelijkheid. 

De conferentie van potsdam (1945)

(de grote drie = SU, VS EN GB)

• Polen naar westen opgeschoven. oostelijke provincies van SU.
  
•  Duitstalige minderheden uit Polen/Tsjechoslowakije/Hongarije
• Verdeling Duitsland/Berlijn (4 zones) 
• Opperbevelhebbers van 4 zones zouden samen beslissingen nemen.

 Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt en Jozef Stalin. 

Het "ijzeren gordijn"

IJZEREN gordijn

Ijzeren gordijn

Was een grens die door geheel Europa liep, en hierbij een grensafscheiding gaf tussen Oost-Europa en West-Europa in de periode tussen 1945 - 1989. 

Welke angst wordt er in deze spotprent uitgebeeld? Leg ook de symboliek uit. 

(vaardigheid = beeldanalyse) klaar? bijwerken van boekje.

Spotprent Uitleg

Angst vanuit beiden kanten voor het andere land/ideologie.

Beer staat symbool voor de Sovjet-Unie en de man met de Amerikaanse vlag op zijn hoed voor de Verenigde staten. Amerika is bang voor de invloed van het Communistische Sovjet-Unie op de nabijgelegen landen. En de Sovjet-Unie is bang voor de invloed van de Kapitalistische Verenigde Staten.

volgende les:

Huiswerk: Het rad wijst iemand aan die uitleg geeft over de spotprent. Wees dus voorbereid.