Thema 2: herhaling en oefening

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Thema 2: Organen en cellen

Thema Organen en cellen

SO volgende week dinsdag

• Helft theorie, helft praktijk
• Halverwege les wisselen we van onderdeel!

Let op de tekenregels én hoe je werkt met microscoop!

B1: Organen van dieren

Leerdoelen:

• Ik kan de organen benoemen in een torso en in dwarsdoorsnede van de romp
• Ik kan organen benoemen in orgaanstelsels van mensen en dieren

B1: Organen van dieren

Organen van mensen

Orgaan: deel van een organisme dat een bepaalde taak uitvoert

B1: Organen van dieren

Orgaanstelsels

Een groep samenwerkende organen noem je een orgaanstelsel

B1: Organen van dieren

Orgaanstelsels

Een groep samenwerkende organen noem je een orgaanstelsel

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

B2: Organen van planten

Leerdoelen:

• Je kunt de bouw en functie van wortels, stengels en bladeren beschrijven
• Je kunt orgaanstelsels van planten noemen met hun functie

B2: Organen van planten

Wortels

Alle wortels van een plant samen: wortelstelsel

B2: Organen van planten

Wortelstelsel

Functies:

- Water en mineralen opnemen

- Plant vastzetten

- Reservestoffen opslaan

B2: Organen van planten

Stengels

Functies:

- transport van stoffen

- stevigheid aan plant

B2: Organen van planten

Stengels

Bomen en struiken noemen we houtachtige planten. De stengels bevatten veel hout

B2: Organen van planten

Stengels

Kruidachtige planten bevatten bijna geen hout. Water zorgt bij deze planten voor stevigheid

B2: Organen van planten

Vatenstelsel

Vanaf de wortels lopen via de stengels vaten, waardoor transport van stoffen mogelijk is

- water en mineralen van wortels naar bladeren

- glucose van bladeren naar andere delen van de plant

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

B3: Weefsels

Leerdoelen

• Je weet dat een organisme bestaat uit cellen
• Je kunt weefsels van mensen en planten noemen met hun functie

B3: Weefsels

• Een groep cellen met dezelfde vorm en functie bij elkaar noem je een weefsel 
• Een orgaan bestaat uit verschillende weefsel

B3: Weefsels

• De huidmondjes zitten vooral aan de onderkant van het blad
• Met de huidmondjes ademt de plant

B3: Weefsels

• Doordat een boom niet altijd even hard groeit ontstaan jaarringen
• Deze ontstaan door groei in een weefsel net onder de schors (cambium)

biologiepagina.nl

B4: Cellen

Leerdoelen:

• Je kunt de delen van dierlijke cellen benoemen met hun kenmerken en functies
• Je kunt de delen van plantaardige cellen benoemen met hun kenmerken en functies

B4: Cellen

Dierlijke cellen

Cellen van dieren bevatten een dikke vloeistof: cytoplasma

Daaromheen zit een dun vlies: celmembraan

In het cytoplasma ligt het regelcentrum van de cel: de celkern

Kern bevat kernplasma en is omgeven door een membraan: het kernmembraan

B4: Cellen

Plantaardige cellen

Hebben extra celonderdelen:

• Vacuole: blaasje gevuld met vocht, opslag van stoffen en stevigheid
• Plastiden: korrels met speciale functie
• Celwand: laag om celmembraan, zorgt voor stevigheid. Is eigenlijk geen onderdeel van de cel maar is tussencelstof!

B4: Cellen

Plastiden

• Bladgroenkorrels: in groene delen van plant, fotosynthese
• Kleurstofkorrels: geven bloemen en vruchten kleur
• Zetmeelkorrels: opslag van zetmeel

Korrels kunnen van ene type overgaan in het andere type!

B4: Cellen

Celorganellen

Delen van de cel die een eigen functie hebben, noem je celorganellen

Bijvoorbeeld: celkern, vacuole, plastiden

biologiepagina.nl

Practica microscopie

Ik kan scherpstellen bij een kleine en grote vergroting

De microscoop

oculair = een ooglens, vergroot 10x

tubus = houder van het oculair

revolver = draaibaar magazijn voor de objectieven

objectief = lens in de revolver. Vergroot 4x, 10x en 40x

tafel = hierop ligt het preparaat

statief = hieraan houd je de microscoop vast bij vervoeren

stelschroef = hiermee stel je het beeld scherp. Er is een grote stelschroef en een fijne stelschroef.

lamp = lichtbron

diafragma = hiermee regel je de hoeveelheid licht

voet = hierop staat de microscoop

Werken met de microscoop

Begin: 

- stekker in stopcontact

- tafel helemaal naar beneden

- kleinste objectief voor

- lampje aan

- preparaat op de tafel

Werken met de microscoop

Preparaat bekijken op 40x:

- tafel helemaal naar boven (grote schroef)

- kijken door oculair en tafel langzaam naar beneden draaien tot scherp beeld

- preparaat schuiven tot beeld in het midden ligt

Werken met de microscoop

Microscoop opruimen:

• draai de revolver weer naar 4x
• draai de tafel met de grote schroef helemaal naar beneden
• haal het preparaat weg
• zet de lamp uit
• ruim het snoer netjes op

biologiepagina.nl

Thema Organen en cellen

• Heb je alle opdrachten van B1 t/m B4 gemaakt?
• Heb je de opdrachten van Leren onderzoeken 1 en 2 gemaakt?

Thema Organen en cellen

SO volgende week dinsdag

• Helft theorie, helft praktijk
• Halverwege les wisselen we van onderdeel!

Let op de tekenregels én hoe je werkt met microscoop!

Thema Organen en cellen

• Maak de oefenSO in LessonUp!

 Ben je klaar? Oefen verder op biologiepagina

Thema Organen en cellen

Schrijf per basisstof op hoeveel vragen je goed/fout hebt:

B1: 1, 2, 3, 6

B2: 8, 9, 10, 11

B3: 4, 7

B4: 12, 13

Microscoop: 5

Wat zijn de tekenregels?

Thema Organen en cellen

Tekenen en werken met de microscoop

• Hoe zijn je eigen tekeningen? Heb je je aan de tekenregels gehouden?
• Weet je nog hoe je moet werken met de microscoop?

biologiepagina.nl