venapunctie

• NW
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Venapunctie en bloedonderzoek

Leerdoelen

• indicaties, contra-indicaties venapunctie
• aandachtspunten venapunctie
• complicaties venapunctie 

Wat is een venapunctie?

1. punctie van de slagader
2. punctie van de ader
3. punctie van het beenmerg
4. punctie van het hersenvocht

Wat is een venapunctie

Venapunctie is het aanprikken van een ader. We kennen dat allemaal wel, en in de volksmond noemen we het ook wel bloed afnemen.

Wat zijn enkele indicaties voor venapunctie?

1. Bloedgroepbepaling
2. Stellen van een diagnose
3. Uitsluiten van aandoeningen
4. Volgen van het verloop van een behandeling

Indicaties venapunctie

1. stellen van een diagnose
   
2. uitsluiten van aandoeningen
   
3. volgen van het verloop van een behandeling
   
4. instellen, evalueren, bijstellen van een behandeling
   
5. bloedgroepbepaling

Venapunctie plaatsen

Binnenkant elleboog

Onderarm

Handrug

Voet (enkel/bovenkant)

Prik aan de arm waar geen lopend infuus op loopt.

Welke gebieden zijn minder geschikt voor een venapunctie?

1. Bestraald gebied
2. CVA operatiegebied
3. Rood/blauw bestraald
4. Ontstoken gebied

Plaatsen met contra-indicatie

• lichaamsdelen met een shunt
• armen en benen met trombose
• lichaamsdelen met infectie
• aan de kant van borstamputatie 

Minder geschikte plekken

• ontstoken gebied
  
• oedeem
  
• hard aanvoelende lichaamsdelen
  
• littekens
  
• wondjes/eczeem

• perifeer infuus
• rood/blauw
• bestraald
• CVA
• operatiegebied 

Welke complicaties kunnen optreden tijdens venapunctie?

1. Ader rolt weg
2. Zenuwbeschadiging
3. Ader niet goed aangeprikt
4. Ader voelt hard aan

Complicaties tijdens venapunctie

• ader onvoldoende zichtbaar
• ader voelt hard aan
• ader rolt weg
• ader niet goed aangeprikt -> geen bloed
• zenuwbeschadiging
• flauwvallen
• hyperventileren

Aandachtspunten

• niet vaker dan 1x op dezelfde plek
•  arm ondersteunen
• antistolling?
• stuwen

Baby's moeilijk te prikken

Onder echogeleiding

Prikken met een vlindernaaldje

Materiaal

1 systeem

Vlindernaald/ Vleugelnaald

Gesloten systeem

Open systeem

Verschillende soorten buizen

Veilige naalden

volgorde buizen

vloeistof buizen

Aandachtspunten

• Bestudeer protocol
• ALTIJD naam +geb. datum vragen.
• cva/parese, lymfeklierresectie,shunt
• Anticoagulantia gebruik
• Check of je de juiste buizen klaar hebt liggen voor wat je moet afnemen. 

zet de bloedbuizen in de juiste volgorde van afname

Vullen

Je vult de buis tot aan de aangegeven streep.

Wanneer een buis niet vol genoeg is 

kan deze vaak niet gebruikt worden voor onderzoek. 

Wanneer je twijfelt kan je overleggen met het lab.

Een buis waar de vacuüm van af is kan je niet 

verder gebruiken.

Pak in dat geval een nieuwe buis!

Zwenken

Afronden

Stickers plakken

Geef de patiënt instructies

Ruim de spullen op

Stuur of breng het materiaal naar het lab

Oefenen

• Ga in kleine groepjes (2 of 3 personen) oefenen met venapunctie
• Houdt de Vilans-protocollen erbij en neem deze nog even door. Eventueel kan degene die niet prikt de te nemen stappen hardop benoemen.
• Kijk ook goed naar de verpleegkundige aandachtspunten en eventuele complicaties van de handeling!