§4.2 Koude Oorlog, de Duitse deling

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.2 De Koude Oorlog, de Duitse Deling

Herhaling vorige les

Hoe was het ook al weer:

Containment

Leg in je eigen woorden uit wat 'containment' inhield en wat de Marshallhulp daarmee te maken had

Indamming/containment

• Amerikanen geven economische  steun aan de verwoeste landen in West-Europa (Marshallplan).
  

President Truman: zonder uitbreiding zou communisme ten onder gaan

• 1947 Truman voert containmentpolitiek in

Verdeling van Duitsland

• Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig
  

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
  

• Reizen tussen bezettingszones is geen probleem
  

• Vergeet dit ook niet: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie
  

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Bekijk de bron (klik op de afbeelding voor beeldvullend). Waar was de tekenaar van deze spotprent bang voor? Kies het antwoord dat het beste past.

1. De tekenaar was bang dat er een wapenwedloop kwam
2. De tekenaar was bang dat het kapitalisme de landen in West-Europa zou overnemen
3. De tekenaar was bang dat het communisme de landen in West-Europa zou overnemen
4. De tekenaar was bang dat de landen in West-Europa onder dwang zouden moeten kiezen tussen communisme en kapitalisme

Wat is het beste wapen tegen communisme?

1. Armoede
2. Oorlog
3. Vrijheid
4. Welvaart

Bekijk de video op de volgende dia 

De video is ingekort tot 5 min. hij start en eindigt op de juiste plek

In welke sector lag Berlijn tijdens de Koude Oorlog?

1. Amerikaanse sector
2. Russische (Sovjet) sector
3. Engelse sector
4. Franse sector

Waarom speelt Berlijn zo'n belangrijke rol in de Koude Oorlog?

De Blokkade van Berlijn

mei 1948 - juni 1949

Wat is er hand?

• Ruzie over Berlijn loopt hoog op

• Stalin wil West-Berlijn toevoegen aan de Sovjet-zone

• Westelijke bezettingszones steeds meer één gebied

• Directe aanleiding: invoering van de D-Mark in westelijke bezettingszones

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

• 
  

   Blokkade van Berlijn

Met een luchtbrug proberen de Amerikanen Berlijn in 1948 van voedsel te voorzien. De piloten worden de 'Rosinenbomber' genoemd, omdat ze o.a. rozijnen en snoep strooien.
Wat is GEEN gevolg van dit optreden van de Amerikanen?

1. De Russen zien in dat de blokkade van Berlijn tegen hen werkt en geven de blokkade op
2. De Berlijners krijgen meer sympathie voor de Russen en minder voor de Amerikanen
3. De Amerikanen worden voor de Berlijners van vijanden tijdens WO II nu vrienden
4. Tijdens WO II kruipen de jongeren voor de Amerikanen in de schuilkelder. Nu staan ze te juichen

De Blokkade van Berlijn

Opdracht:

- Lees het verhaaltje op de 

volgende dia

- Schrijf kort de kern op

- Upload, of type dit in de dia 

daarna

Vlak voor middernacht op 23 juni 1948 schakelde de Sovjet-Unie de elektriciteit uit. 

's Ochtends vroeg werden ook de toegangswegen rond West-Berlijn gesloten. Dit konden zij doen omdat daar eigenlijk geen afspraken over waren gemaakt. Door afsluiting van de wegen moesten de westerse landen hun stukken Berlijn bevoorraden met vliegtuigen: 2,2 miljoen West-Berlijners en 8000 geallieerde militairen en hun 22.000 familieleden moesten dus voorraad krijgen door middel van vliegtuigen. 

In de westerse media werd de Blokkade van Berlijn meteen uitgelegd als een Russische poging om het westen te dwingen West-Berlijn op te geven. Door deze onverwachtse blokkade en deze uitspraken in de media, was er bijna geen communicatie meer tussen het westen en het oosten; er was alleen nog wantrouwen tussen de twee kanten.

Op 26 juni startten de Amerikanen een luchtbrug naar West-Berlijn, gevolgd door de Britten op 28 juni. Later schoten ook de Fransen te hulp. Er werden drie vliegvelden gebruikt om alle vliegtuigen te laten landen. Ieder land gebruikte een ander vliegveld. 

Terwijl de Amerikanen en de Engelsen de bevolking voorraad gaf, hielp Frankrijk alleen hun eigen soldaten. In totaal wordt er bijna 280.000 keer gevlogen.

Na 322 dagen hief de Sovjet-Unie de blokkade opeens op. 

Upload hier je foto van de kern van het verhaaltje over de blokkade van Berlijn, of type het in als antwoord

Bekijk de spotprenten op de volgende dia zorgvuldig, leg op de dia's daarna uit wat je ziet

Over welke gebeurtenis gaat deze spotprent,
leg je antwoord aan de hand van
beeldelementen uit.

Over welke gebeurtenis gaat deze spotprent,
leg je antwoord aan de hand van
beeldelementen uit.

Wat waren de gevolgen van de blokkade van Berlijn?

Blokvorming

• Vanaf 1947 onderdrukking Oost-Europa steeds harder
• Oost-Europese landen worden gedwongen communistisch.
  
• Juni 1948 blokkade Berlijn
  
• Angst voor oorlog
• Luchtbrug Berlijn
• 1949 opheffing blokkade 
  

Navo en Warschaupact

• 4 april 1949 oprichting Navo
• Westelijke bezettingszones worden samengevoegd
• West Duitsers eigen staat BRD

Sovjetzone oprichting DDR

• Tegenhanger Navo --> Warschaupact
• Blokvorming Europa compleet
  

Oprichting West-Duitsland (BRD) 

en 

Oost-Duitsland (DDR)

mei (BRD) en oktober (DDR) 1949

Originele verdeling van Duitsland;

in 4 losse gebieden

Amerika, Engeland en Frankrijk = 

Bondsrepubliek Duitsland; BRD

Sovjet-Unie =

Duitse Democratische Republiek; DDR

De westerse landen gaan niet alleen 

samenwerken door hun stukken 

Duitsland samen te voegen

NAVO

Als een van de landen wordt aangevallen

dan is dat een aanval op alle landen.

Warschaupact

+ Er komt een leger dat bestaat uit soldaten

van alle Oost-Europese landen. 

Oprichting van de Navo

• Opgericht in april 1949

• Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Engels: NATO)

• Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

• De NAVO bestaat nog steeds
  

Op de conferentie van Potsdam 

in 1945 vertelde Amerika dat 

ze kernwapens hadden.

In 1949 werd bekend dat de 

Sovjet-Unie ook kernwapens

had.

Er ontstond een wapenwedloop

- Opbouw van wapens

- Zorgt voor spanning

Joe 1

juli 1949

De eerste atoombom van de Russen

maakt de Verenigde Staten erg zeunuwachtig...

Oprichting Warschaupact

• 9 mei 1955 BRD wordt lid van de NAVO
• Als tegenhanger -> oprichting Warschaupact
• Militair samenwerkingsverband Oost-Europese staten o.l.v. Sovjet-Unie

Oost- en West Europa gescheiden

• Militaire bondgenootschappen: Navo en Warschaupact blokvorming is compleet

• Scheiding door Europa: IJzeren Gordijn

Journaal over de Berlijnse Muur: 4:31 min

Welke zin past het best bij de prent?

1. Duitsers konden niet meer met de fiets of de auto naar West-Berlijn.
2. Duitsers vluchten naar de andere kant van de Berlijnse Muur.
3. Duitsers vluchten naar de andere kant van het IJzeren Gordijn.

BERLIJN

Opdracht bij de Berlijnse muur

• bekijk de filmpjes op de volgende dia's
  
•  Maak de bijbehorende vragen op de dia's daarna

Waarom was de scheiding van Oost- en West-Duitsland voor veel mensen erg emotioneel?

Ongeveer 3,6 miljoen mensen hadden geprobeerd te vluchten, zelfs toen de bouw van de muur al was begonnen. Waarom wilden deze mensen van het Oosten naar het Westen?

In een van de video's wordt verteld dat de voorkant van de huizen in Oost-Duitsland lag terwijl de stoep in west-Duitsland lag. Hoe kan dat?

Kijk eens goed naar de Berlijns Muur. Wat valt je op als je kijkt naar de bouw van de muur? (denk bv aan het prikkeldraad en het beton wat er later bij komt)

In de video zie je dat Oost-Duitsland besluit tanks neer te zetten vlak bij de muur. Waarom worden deze tanks daar neergezet?

Op een gegeven moment komt vice-president Johnson van Amerika naar West-Berlijn. Waarom zijn de mensen van West-Berlijn daar zo blij mee?

Beschrijf een direct en een indirect gevolg van de Marshallhulp

Huiswerk

Lezen: De wapenwedloop en Oorlog in Vietnam

- Bladzijde 74 en 75 in het boek