Les 02: structuur, planning en slim leren - goed plannen en slim leren

• Mentorles
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom bij de module 

Plannen en slim leren!

Goed dat je er (weer) bent!

Hoe blij zijn jullie met de resultaten van afgelopen twee weken?

😒🙁😐🙂😃

Wat ging er goed en wat ging er minder goed?

Recap van vorige workshop

Mini quiz

Wie van jullie heeft de To Do list gebruikt?

IK WEL

IK NIET

Hoe hebben jullie het werken met deze To Do-lijst ervaren?

Wie van jullie heeft de WeekPlanner gebruikt?

IK WEL

IK NIET

Hoe hebben jullie het werken met deze WeekPlanner ervaren?

Tijd voor een korte opfrisser!

Wat zijn de grootste voordelen van goed plannen?

1. Helder inzicht in prioriteiten
2. Meer vrije tijd
3. Betere tijdsindeling (tijdsmanagement)
4. Het beter behalen van je doelen

Bij het maken en uitvoeren van een planning is het belangrijk om altijd...

1. Je doel voor ogen te houden
2. Eerst te plannen waar je zin in hebt
3. Zo snel mogelijk een planning maken en meteen beginnen
4. Taken zo specifiek mogelijk te maken.

Kennen we het stappenplan voor plannen nog? Uit hoeveel stappen bestaat dit plan?

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8

Welke stap staat NIET in dit stappenplan?

1. Inventariseren → Wat moet ik doen?
2. Prioriteren → Wat moet er eerst gebeuren?
3. Opdelen → Verdeel de taken in kleinere deeltaken.
4. Delegeren → Geef taken aan anderen.

Welke stap in het stappenplan richt zich op het ontdekken van verbeterpunten van je planning?

Vandaag

- Slim leren!

- Hoe ga je het beste om met de tijd die je hebt?

- Niet harder, maar slimmer werken door:

    - Prioriteiten stellen, gericht werken, bewezen technieken

Wat betekent slim leren voor jou?

Waarom is slim leren belangrijk?

- Minimaliseert stress en verhoogt productiviteit.

- Laat meer ruimte voor rust en ontspanning.

- Hetzelfde als goed plannen en structureren.

4 leerstrategieën

- Cognitieve strategieën: nieuwe informatie onthouden en begrijpen.

- Metacognitieve strategieën: het sturen van het leerproces.

- Managementstrategieën: het soepel laten verlopen van het leerproces.

- Motivationele strategieën: motivatie voor het leren.

Wat hoort wel bij een cognitieve strategie

1. Samenvatten
2. Herhalen
3. Tiktoks kijken
4. Instructie video's kijken

Wat hoort wel bij een meta-cognitieve strategie

1. Plannen
2. Voorkomen van afleiding
3. Flashcards gebruiken
4. Taken opdelen

Wat hoort wel bij een management strategie

1. Inrichting werkplek
2. Aansturen van anderen
3. Wie/wat heb ik nodig?
4. Waarom doe ik dit?

Wat hoort wel bij een motivationele strategie

1. Hoe kan ik dit later doen?
2. Hoe plan ik alles?
3. Waarom doe ik dit?
4. Wat is het doel?

Onthouden & Slim leren

1. Bekijk wat je moet onthouden → plannen!

2. Kies een techniek of leerstrategie.

3. Verbind de nieuwe stof met wat je al weet.

4. Herhalen!

5. Overhoor jezelf (of laat je overhoren).

6. Kijk terug.

Wat hoort wel bij de techniek:
verbeelden

1. Visualiseren van de stof met plaatjes
2. Te denken aan de stof in je hoofd
3. Handig bij woordjes of begrippen
4. Handig bij exacte feiten of cijfers

Verbeelden

Goed voor:

- Abstracte concepten die visueel kunnen worden voorgesteld (bijvoorbeeld natuurkundige principes, biologieprocessen).

- Verhalen of processen met een logische volgorde.

- Creatieve en visueel ingestelde mensen.

Minder goed voor:

- Exacte feiten of cijfers zonder visuele elementen (bijvoorbeeld jaartallen of wiskundige formules).

- Complexe onderwerpen die moeilijk in één beeld te vatten zijn.

Waarom? 

- Je hersenen onthouden visuele informatie beter omdat het meer delen van je brein activeert dan tekst alleen.

Uitleg:

Deze techniek maakt gebruik van je verbeeldingskracht om leerstof visueel voor je te zien. Het koppelt abstracte informatie aan concrete beelden, waardoor het makkelijker wordt om je te herinneren.

Toepassing:

Stel je een complex proces of idee voor als een stripverhaal of een reeks plaatjes.

Gebruik mindmaps waarin je concepten met afbeeldingen combineert.

Bijvoorbeeld: Om het zonnestelsel te onthouden, visualiseer je de planeten als karakters in een verhaal.

Wat hoort wel bij de techniek:
groeperen

1. Visualiseren van de stof
2. Opdelen van het geheel in groepen
3. Handig bij veel informatie
4. Handig bij concepten die niet in groepen passen

Groeperen

Goed voor:

- Het leren van grote hoeveelheden gestructureerde informatie (bijvoorbeeld woordenschat, namen en lijsten).

- Taken die logische categorieën of hiërarchieën bevatten (bijvoorbeeld bij geschiedenis).

- Leerlingen die moeite hebben met overbelasting van het werkgeheugen.

Minder goed voor:

- Concepten die niet makkelijk in groepen passen.

- Het onthouden van zeer specifieke details die niet in grotere eenheden zijn in te delen.

Waarom? 

- Je werkgeheugen kan slechts een beperkt aantal items tegelijk verwerken. Door te groeperen, maak je optimaal gebruik van dat capaciteit.

Uitleg:

Dit is het opdelen van grote hoeveelheden informatie in kleinere, beter te onthouden eenheden (ook wel "chunking" genoemd).

Toepassing:

Leer een lang telefoonnummer door het op te splitsen in groepjes van drie of vier cijfers.

Organiseer leerstof in logische categorieën of thema’s.

Bijvoorbeeld: Bij het leren van geschiedenis verdeel je gebeurtenissen in tijdperken (Middeleeuwen, Renaissance, etc.).

Wat hoort wel bij de techniek:
geheugenpaleis

1. Informatie koppelen aan iets in je geheugen
2. Goed voor lange-termijngeheugen
3. Handig bij leren van veel informatie
4. Handig bij specifieke informatie als jaartallen

Geheugenpaleis

Goed voor:

- Het onthouden van lijsten, volgordes of verbanden (bijvoorbeeld boodschappenlijstjes, formules).

- Lange-termijngeheugen: het geheugenpaleis is ideaal voor informatie die je langdurig wilt onthouden.

- Creatieve denkers die zich goed ruimtelijk kunnen oriënteren.

Minder goed voor:

- Informatiesoorten die niet makkelijk aan fysieke locaties te koppelen zijn (bijvoorbeeld abstracte ideeën).

- Mensen die moeite hebben met visueel denken of weinig bekend zijn met ruimtelijke structuren.

Waarom? 

- Het maakt gebruik van je ruimtelijk geheugen, dat vaak sterker is dan je geheugen voor abstracte feiten.

Uitleg:

Een techniek waarbij je informatie koppelt aan specifieke plekken in een bekende ruimte (zoals je huis of een denkbeeldig paleis). Terwijl je door die ruimte "loopt", roep je de informatie op.

Toepassing:

Kies een bekende locatie, zoals je huis.

Plaats elk deel van de leerstof mentaal op een specifieke plek in die ruimte.

Bijvoorbeeld: Als je een lijst boodschappen wilt onthouden, stel je je voor dat melk in de koelkast staat, bananen op de tafel liggen, en brood in de oven zit.

Wat hoort wel bij de techniek:
ritme en muziek

1. Luisteren naar muziek
2. Goed voor mensen die auditief (geluid) leren
3. Handig bij leren van informatie waarbij details belangrijk zijn
4. Handig bij het leren van rijtjes (stampen)

Ritme en muziek

Goed voor:

- Het onthouden van volgordes en lijsten (bijvoorbeeld het alfabet, stappen in een proces).

- Taalgerelateerde taken zoals woordenschat, rijtjes of grammatica.

- Mensen die auditief leren en gevoelig zijn voor ritme en melodie.

Minder goed voor:

- Complexe en abstracte onderwerpen die niet in een ritmisch patroon te vatten zijn.

- Leerstof waarbij precieze details belangrijk  zijn (bijvoorbeeld exacte wiskundige berekeningen).

Waarom?

- Muziek stimuleert een sterk emotioneel en associatief geheugen, waardoor je dingen langdurig onthoudt.

Uitleg:

Informatie wordt makkelijker onthouden wanneer het in een ritme, rijm of melodie is gegoten. Dit activeert het auditieve geheugen.

Toepassing:

Maak van je leerstof een liedje of gedicht.

Gebruik bekende melodieën om complexe termen of lijsten te onthouden.

Bijvoorbeeld: Het alfabetlied is een klassiek voorbeeld, of het leren van volgorde in wiskundige regels zoals "Eerst haakjes, dan machten...".

Wat hoort wel bij de techniek:
ezelsbruggetjes

1. Visualiseren van de stof met plaatjes
2. Snel iets leren voor de korte termijn
3. Handig bij korte rijtjes woordjes en begrippen
4. Handig bij grote stukken tekst

Ezelsbruggetjes

Goed voor:

- Korte, specifieke feiten of rijtjes (bijvoorbeeld volgordes, afkortingen).

- Leerstof waarbij humor of creativiteit helpt om dingen beter te onthouden.

- Snel iets onthouden voor de korte termijn, zoals voor een toets.

Minder goed voor:

- Het begrijpen van complexe concepten of samenhangen.

- Lange teksten of grote hoeveelheden leerstof: ezelsbruggetjes kunnen dan verwarrend worden.

Waarom?

- Het koppelt de leerstof aan herkenbare en grappige associaties, wat het onthouden leuker en makkelijker maakt.

Uitleg:

Dit zijn eenvoudige, creatieve hulpmiddelen om moeilijk te onthouden informatie makkelijker te maken door middel van associaties, acroniemen, of rijmpjes.

Toepassing:

Voor volgorde van planeten: Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nederland (Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus).

Of voor de volgorde van muzieknoten op een lijn (E-G-B-D-F): Elke Goede Boerenjongen Drinkt Fris.

Veel informatie, snel overzicht

Alles op een rijtje:

1. Stimuleer meerdere zintuigen

- Combineer lezen, luisteren, kijken, en doen.

- Hoe meer zintuigen je gebruikt, hoe sterker je hersenen de informatie onthouden.

2. Actief leren en herhalen

- Verwerk de stof actief: stel vragen, maak samenvattingen, en test jezelf.

- Herhaling is essentieel: verspreid je leerwerk over meerdere dagen.

3. Probeer verschillende technieken

- Experimenteer met methoden zoals: Verbeelden, Groeperen, Geheugenpaleis, Ritme & muziek, Ezelsbruggetjes.

4. Ontdek wat bij jou past

- Iedereen leert anders: wat voor de één werkt, hoeft niet voor jou te werken.

5. Blijf nieuwsgierig en flexibel

- Leren is een proces: je ontdekt gaandeweg wat het beste werkt voor jou.

- Durf te variëren en aan te passen, afhankelijk van de leerstof en situatie.

5 minuten pauze!

Wie denkt dat urenlang studeren beter werkt dan korte studieblokken?

Ik wel

Ik niet

Pomodoro

Een tijdmanagementmethode waarbij je werkt in blokken van 25 minuten (Pomodoro's), gevolgd door een pauze van 5 minuten.

- Stel een timer in op 25 minuten.

- Werk geconcentreerd aan één taak.

- Neem een korte pauze van 5 minuten.

- Na 4 sessies neem je een langere pauze (15-30 minuten).

- Houdt je focus scherp en voorkomt uitstelgedrag.

- Geeft een gevoel van voldoening na elke afgeronde sessie.

Uitleg:

Dit zijn eenvoudige, creatieve hulpmiddelen om moeilijk te onthouden informatie makkelijker te maken door middel van associaties, acroniemen, of rijmpjes.

Toepassing:

Voor volgorde van planeten: Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nederland (Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus).

Of voor de volgorde van muzieknoten op een lijn (E-G-B-D-F): Elke Goede Boerenjongen Drinkt Fris.

Wie denkt dat alleen goed lezen van de tekst genoeg is om alles te leren?

Ik wel

Ik niet

SQ3R-methode

Een leesstrategie die helpt om tekst actief te verwerken en beter te onthouden.

1.  Survey: Bekijk de tekst globaal (titels, koppen, samenvattingen).

2. Question: Stel vragen over de inhoud (bijv. "Wat wil ik leren?").

3. Read: Lees de tekst aandachtig en zoek antwoorden op je vragen.

4. Recite: Herhaal in je eigen woorden wat je hebt gelezen.

5. Review: Controleer en herhaal de belangrijkste punten.

- Stimuleert actieve betrokkenheid bij de tekst.

- Verbetert begrip en retentie.

Uitleg:

Dit zijn eenvoudige, creatieve hulpmiddelen om moeilijk te onthouden informatie makkelijker te maken door middel van associaties, acroniemen, of rijmpjes.

Toepassing:

Voor volgorde van planeten: Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nederland (Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus).

Of voor de volgorde van muzieknoten op een lijn (E-G-B-D-F): Elke Goede Boerenjongen Drinkt Fris.

Wie denkt dat iets uitleggen ook heel leerzaam kan zijn?

Ik wel

Ik niet

Feynman-techniek

Een leermethode waarbij je een concept aan iemand anders uitlegt alsof die persoon er niets van weet.

1. Kies een onderwerp dat je wilt leren.

2. Leg het uit in simpele woorden.

3. Identificeer waar je vastloopt of het niet goed kunt uitleggen.

4. Herzie de stof en verfijn je uitleg.

- Dwingt je om leerstof écht te begrijpen.

- Maakt het duidelijk waar je nog gaten hebt in je kennis.

Uitleg:

Dit zijn eenvoudige, creatieve hulpmiddelen om moeilijk te onthouden informatie makkelijker te maken door middel van associaties, acroniemen, of rijmpjes.

Toepassing:

Voor volgorde van planeten: Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nederland (Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus).

Of voor de volgorde van muzieknoten op een lijn (E-G-B-D-F): Elke Goede Boerenjongen Drinkt Fris.

Wie denkt dat door actief te denken aan iets je dat beter kan onthouden op de lange termijn?

Ik wel

Ik niet

Active recall

Een leerstrategie waarbij je actief probeert om informatie uit je geheugen op te halen in plaats van alleen te herlezen.

- Stel jezelf vragen over de stof zonder naar je aantekeningen te kijken.

- Gebruik flashcards of maak een quiz van je leerstof.

- Versterkt de verbindingen in je brein, waardoor je informatie langer onthoudt.

- Efficiënter dan passieve herhaling (zoals alleen maar lezen).

Uitleg:

Dit zijn eenvoudige, creatieve hulpmiddelen om moeilijk te onthouden informatie makkelijker te maken door middel van associaties, acroniemen, of rijmpjes.

Toepassing:

Voor volgorde van planeten: Mijn Vader At Meestal Jonge Spruitjes Uit Nederland (Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus).

Of voor de volgorde van muzieknoten op een lijn (E-G-B-D-F): Elke Goede Boerenjongen Drinkt Fris.

Technieken op een rijtje

Pomodoro-techniek: Werk in korte, gefocuste sessies van 25 minuten met geplande pauzes. Verhoogt focus en voorkomt uitstelgedrag.

SQ3R-methode: Verwerk teksten actief door eerst te scannen, vragen te stellen, te lezen, te herhalen, en te controleren.

Feynman-techniek: Begrijp leerstof beter door het in eenvoudige woorden uit te leggen en hiaten in je kennis op te sporen.

Active Recall: Haal informatie actief uit je geheugen door jezelf vragen te stellen of quizzen te maken. Stimuleert langdurige herinnering.

Wie gebruikt er nu al handige hulpmiddelen of AI om slimmer te leren?

Ik wel

Ik niet

Samen aan de slag

- Pomodoro met focus in windows

- Slim leren met AI?

- Samenvattingen maken met AI?

- Maken van flashcards of andere hulpmiddelen met AI?

- Oefen- toetsen/vragen maken met AI?

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃

Wat zou je graag de volgende keer willen behandelen / meer willen zien?

Tot de volgende keer!

23 januari 15:15u - 16:45u

Loop je de komende tijd ergens tegen aan? Stuur een appje naar 0655016320. We helpen je graag!